Menopauza a miesiączka – jak zmienia się wtedy cykl menstruacyjny?

Długość cyklu menstruacyjnego u dorosłych, zdrowych kobiet może być różna, ale za normę przyjmuje się czas od 24 do 38 dni. W okresie okołomenopauzalnym dochodzi jednak do sytuacji, kiedy liczba dni raz wzrasta, raz maleje, a takie zaburzenia są niepokojące. Czy długie i obfite miesiączki w okresie menopauzy są naturalne, a może powinny stanowić podstawę do konsultacji z lekarzem? Jak to wygląda w drugą stronę, kiedy zamiast okresu obserwujesz jednodniowe plamienie? W artykule rozwiejemy twoje wątpliwości.

Menopauza a miesiączka – z czego wynikają obserwowane przez ciebie zmiany?

W okresie okołomenopauzalnym, a więc w granicach 40-50. roku życia (czas ten może się różnić, przedwczesna menopauza jest obserwowana niekiedy u kobiet mających zaledwie 35 lat) jajniki zaczynają wytwarzać mniej estrogenów. To właśnie zmniejszenie poziomu tych hormonów stoi za wszystkimi zmianami w ciele kobiety, również za zaburzeniami cyklu menstruacyjnego.

Aż do menopauzy, zdefiniowanej przez Światową Organizację Zdrowia (ang. World Health Organization, WHO) jako ostatnią miesiączkę w życiu kobiety, możesz obserwować zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz charakterystyczne objawy, takie jak uderzenia gorąca, zaburzenia snu, spadek libido czy obniżenie nastroju. Potem poziom estrogenów się stabilizuje i chociaż jest niski, krwawienie oraz dokuczliwe symptomy znikają.

Długie i obfite miesiączki w okresie menopauzy

W okresie menopauzalnym twoje miesiączki mogą się wydłużyć i stać bardziej obfite. Jeżeli zaobserwowałaś u siebie taką zmianę, a razem z nią pojawiły się charakterystyczne objawy menopauzy, prawdopodobnie wynika to z naturalnych zmian hormonalnych. Mimo wszystko powinnaś się jednak skonsultować z ginekologiem, bo podobne zaburzenia mogą być przyczyną następujących patologii:

• zaburzenia hormonalne wynikające z nieprawidłowej pracy tarczycy,
• choroby weneryczne,
• mięśniaki, polipy, torbiele macicy,
• endometrioza,
• schorzenia wątroby, nerek,
• infekcja narządów miednicy (zespół zapalenia miednicy mniejszej).

Menopauza a miesiączka i skrzepy

Inną formą zaburzenia miesiączkowania, którą obserwuje się u kobiet w okresie menopauzalnym, jest pojawienie się skrzepów. I tutaj sytuacja wygląda podobnie, jak z obfitym krwawieniem – jeżeli zaobserwujesz u siebie takie zmiany, powinnaś umówić się na wizytę u specjalisty. Skrzepy mogą bowiem:

• występować naturalnie w przebiegu perimenopauzy,
• stanowić symptom rozwoju polipów macicy,
• być efektem zaburzeń pracy tarczycy.

Podczas wizyty lekarz przeprowadzi z tobą dokładny wywiad – to ważne, żebyś opowiedziała o wszystkim, bo dodatkowe objawy mogą pomóc we wstępnym rozpoznaniu. Wykona także podstawowe badanie ginekologiczne oraz USG transwaginalne w celu oceny stanu macicy i pozostałych narządów. Do gabinetu umów się na wizytę w pierwszej połowie cyklu, bo wtedy obraz na aparacie ultrasonograficznym jest najbardziej klarowny.

Dodatkowo możesz otrzymać skierowanie na badania krwi, m.in.:

• morfologię wraz z CRP oraz OB – to wskaźniki stanu zapalnego, które zwiększają się np. w przypadku infekcji, kiedy układ immunologiczny walczy z jakimś patogenem,
• poziom TSH, obecność anty-TPO – te parametry pozwalają określić, czy twoja tarczyca pracuje poprawnie,
• poziom ferrytyny i żelaza – w przypadku bardzo obfitych miesiączek lub gdy pojawiają się liczne skrzepy, może dojść do rozwoju niedokrwistości. Wtedy dodatkowo lekarz może zalecić suplementację żelazem.

Plamienie a menopauza – kiedy należy się zaniepokoić?

Czy powrót miesiączki w menopauzie jest możliwy? Tak, chociaż chcąc być dokładnym, to należy powiedzieć, że w takiej sytuacji tak naprawdę nie przeszłaś jeszcze menopauzy, tylko wciąż pozostajesz w okresie okołomenopauzalnym. Poziom estrogenów nie ustabilizował się, a cykl menstruacyjny zwyczajnie się wydłużył, dlatego wydawało ci się, że to już.

Jeżeli jednak zaobserwujesz plamienie, a menopauza – czy dodatkowe objawy, których doświadczałaś – minęła, powinnaś pilnie skonsultować się z ginekologiem. Miesiączka po upływie roku od ostatniego krwawienia jest patologią i nie stanowi efektu naturalnych zmian, jak to ma miejsce w czasie perimenopauzy. Oto co może być przyczyną plamienia po menopauzie:

• infekcje przenoszone drogą płciową,
• zaburzenia w budowie endometrium (jego rozrost lub zanik),
• polipy, mięśniaki,
• zanikowe zapalenie pochwy (atrofia pochwy),
• choroby nowotworowe, np. rak jajnika, pochwy, szyjki macicy, endometrium.

Jak zatem widzisz, twój stan może być bardzo poważny. Wymienione wyżej patologie często wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej i wdrożenia szybkiego leczenia – rzecz tyczy się przede wszystkim nowotworów, w przypadku których zastosowanie właściwej terapii w pierwszej fazie rozwoju nawet trzykrotnie zwiększa szanse pacjenta na całkowite wyleczenie.

Menopauza a plamienie – hormonalna terapia menopauzalna

Jeżeli stosujesz hormonalną terapię menopauzalną (przez wiele osób określaną błędnie hormonalną terapią zastępczą), w rzadkich przypadkach także możesz zaobserwować plamienie lub „powrót” miesiączki po menopauzie, kiedy wszystkie dodatkowe symptomy już ustąpiły. Taka sytuacja nie powinna jednak wystąpić i jest wskazaniem do przerwania leczenia, a więc również wymaga wizyty u ginekologa.

KIOM, czyli Krótka Instrukcja. O Menopauzie

KIOM, czyli Krótka Instrukcja. O Menopauzie, powstała, żeby wspierać wszystkie kobiety, które przechodzą menopauzę, i te, które czują, że aktualnie doświadczane przez nie objawy mogą być z nią związane. Powstała także z myślą o osobach, które po prostu chcą się lepiej przygotować do tego etapu: czy dla siebie samych, czy po to, by wiedzieć, jak wspierać bliskie sobie kobiety.

Instrukcja jest po to, aby życzliwie, z troską i w sposób rzeczowy przedstawić Ci zagadnienia związane z menopauzą. Myślimy o niej jak o przyjaciółce, która już przeszła drogę, którą masz przed sobą. Dzieli się z Tobą wiedzą, doświadczeniem, podpowiada możliwości działania tak, żebyś mogła nawigować przez ten etap jak najlepiej dla siebie.

Instrukcję stworzyłyśmy wspólnie z ekspertkami wielu dziedzin, które w sposób jasny, ciekawy i merytoryczny wyjaśniły wiele aspektów menopauzy, a także wspólnie z kobietami, które podzieliły się doświadczeniem tego okresu.

Krótka Instrukcja. O Menopauzie jest darmowa. Możesz przeczytać ją na stronie krotkainstrukcja.pl lub pobrać w formie PDF-a.

Bibliografia:

1. Harlow S. D., Paramsothy P., Menstruation and the Menopause Transition, Obstetrics and Gynecology Clinics of North America, 38(3): 595-607.
2. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/introduction-to-menopause [dostęp 03.12.2023].
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/symptoms-causes/syc-20353397 [dostęp 03.12.2023].
4. Eisenberg E., My Periods Have Changed. Is Menopause Around the Corner?, The American College of Obsteticians and Gynecologists.