Mięsień nadgrzebieniowy – leczenie ścięgna, tendinopatia

Mięsień nadgrzebieniowy to jeden z najczęściej kontuzjowanych mięśni ludzkiego ciała. Na tle innych wyróżnia się tym, że jego ścięgno biegnie pod wyrostkiem barkowym, przez co jest bardziej narażony na urazy. Jeżeli odczuwasz ból podczas poruszania barkiem, masz wrażenie trzeszczenia lub przeskakiwania w stawie, a do tego mniejszy zakres ruchów, najpewniej Twoim problemem jest uszkodzenie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. 

Co to jest mięsień nadgrzebieniowy? 

Mięsień nadgrzebieniowy to mięsień, który należy do grupy mięśni obręczy kończyny górnej. Ma on charakterystyczny kształt trójkąta. Łączy łopatkę z kością ramienną. Znajduje się w dole nadgrzebieniowym, później tworzy grube ścięgno, które biegnie pod wyrostkiem barkowym. Następie kieruje się ku swojemu przyczepowi i guzkowi większemu kości ramiennej. Mięsień nadgrzebieniowy wchodzi w skład tzw. pierścienia rotatorów, który odgrywa ważną rolę w stabilizacji barku. 

Mięsień nadgrzebieniowy – przyczepy 

Przyczep początkowy mięśnia nadgrzebieniowego obejmuje powięź nadgrzebieniową oraz dół nadgrzebieniowy. Jego przyczep dystalny kończy się z kolei w postaci mocnego ścięgna, który przyczepiony jest do guzka większego kości ramiennej oraz torebki stawowej stawu ramiennego. 

Mięsień nadgrzebieniowy – funkcje 

Mięsień nadgrzebieniowy odpowiada za stabilizację ramienia podczas ruchu. Ponadto napina on torebkę stawową oraz wspomaga odwodzenie ramienia (szczególnie podczas ruchów nad głową). Dzięki niemu możliwy jest również ruch rotacji zewnętrznej, która jest konieczna do tego, aby cała kończyna górna mogła funkcjonować prawidłowo. Warto zadbać o to, aby mięsień nadgrzebieniowy był w dobrej kondycji, ponieważ można dzięki temu zapobiec urazom barku. Przyczynia się on również do zachowania dobrego ogólnego stanu zdrowia. 

Mięsień nadgrzebieniowy – ćwiczenia 

Mięsień nadgrzebieniowy trzeba wzmacniać razem z mięśniem naramiennym. Skuteczne będą w tym przypadku różnego rodzaju odwodzenia z oporem, np. z wykorzystaniem obciążników lub taśm rehabilitacyjnych. Ćwiczenia należy wykonywać również przy uszkodzeniu ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego.

Należy jednak zaznaczyć, że wykonując te ćwiczenia wskazana jest wcześniejsza konsultacja ze specjalistą – nie każdy rodzaj aktywności nadaje się dla wszystkich osób. Poniżej opisujemy jedynie przykładowe ćwiczenie, które wykonuje się przy problemach z omawianym mięśniem. 

Ćwiczenie z taśmą Thera-band 

Jedną stronę taśmy przytwierdź do drabinki, krzesła lub drzwi, natomiast drugi jej koniec chwyć ręką. Kończynę górną ustaw wzdłuż tułowia i zegnij ją w łokciu. Pod pachą umieść poduszkę lub zwinięty ręcznik. Wykonaj powolny ruch rotacji zewnętrznej w barku, trzymając ramię przy tułowiu, próbując naprężać taśmę. Ćwiczenie wykonaj w 3 seriach, po 10 powtórzeń. 

Tendinopatia ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego – objawy 

Często, zanim dojdzie do zerwania ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego, pojawia się tendinopatia. To jedna z najpopularniejszych kontuzji barku. Tendinopatia objawia się bólem podczas poruszania barkiem, a także leżenia na nim. Kolejnym jej symptomem jest ograniczony zakres ruchu. Co więcej, wyczuwalne są przy niej także przeskoki w stawie, niejednokrotnie słychać trzeszczenie. Urazy mogą być łagodne lub ostre – w tym drugim przypadku można mówić o zerwaniu ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. Jego główne objawy to: 

• ból podczas poruszania barkiem, który pojawia się zwłaszcza w nocy, podczas spania na jednym z boków,
• spadek siły mięśniowej,
• wyraźnie zmniejszony zakres ruchomości,
• krepitacje i przeskakiwania w stawie, które można usłyszeć, a czasem też wyczuwać,
• tkliwość palpacyjna mięśnia nadgrzebieniowego, a także blisko znajdujących się części barku. 

Nasilenie poszczególnych symptomów może być zmienne. 

Uszkodzenie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego – przyczyny 

Główne przyczyny uszkodzenia ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego to: 

• nieprawidłowa postawa ciała, 
• nieodpowiednia technika uprawiania sportów lekkoatletycznych, 
• noszenie ciężkich przedmiotów, 
• mało aktywny tryb życia (i częste siedzenie przy komputerze), 
• wykonywanie niektórych prac (podczas których przez długi czas unosi się ręce ponad głowę). 

Wszystkie te przyczyny związane są również z tym, iż mięsień nadgrzebieniowy łatwo jest przeciążyć. Do jego uszkodzenia doprowadzają również choroby: 

• zapalenie kaletki podbarkowej, 
• zespół ciasnoty podbarkowej, 
• zaburzenia narządów wewnętrznych (wątroby, trzustki, płuc, żołądka). 

Leczenie uszkodzenia ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego 

Leczenie uszkodzenia ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego polega najpierw na zmniejszaniu bólu, a następnie – na doprowadzaniu organizmu pacjenta do pełnej sprawności. Aby było to możliwe, należy zrezygnować z wszelkich treningów oraz aktywności obciążających ścięgno. Najczęściej w takiej sytuacji stosuje się: 

• terapię manualną, 
• trening funkcjonalny, 
• masaż tkanek głębokich, 
• zabiegi fizykoterapeutyczne. 

Jeśli chodzi o fizykoterapię, mowa tu głównie o krioterapii, kinesiotapingu oraz laseroterapii wysokoenergetycznej. Czasem wykorzystuje się również leki przeciwzapalne oraz przeciwbólowe. U pacjentów zmagających się z przewlekłą tendinopatią ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego stosuje się także przezskórną elektrolizę. Aby złagodzić ból mięśnia nadgrzebieniowego w domu, można robić okłady z lodu, obłożonego np. ręcznikiem. 

W wyjątkowo trudnych przypadkach konieczna jest operacja, na którą lekarze decydują się, jeżeli wszystkie inne metody zawiodły oraz u osób powyżej 60. roku życia. Najczęściej wykonuje się wówczas artroskopię, rzadziej przeprowadza się rekonstrukcję zerwanego mięśnia barku. Ile trwa leczenie zerwanego ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego? Jak się okazuje, powrót do odpowiedniej formy może zająć nawet rok. 

Źródła: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537202/ 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551702/ 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5783756/ 
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6253746/ 
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8047956/