Mioglobina w moczu i we krwi – co to jest? Badanie, normy

Mioglobina to białko, które znajduje się w mięśniach poprzecznie prążkowanych – szkieletowych oraz w sercu. Dostarcza i magazynuje tlen w mięśniach, dzięki czemu mogą one wytwarzać energię potrzebną do ruchu. W sytuacji, gdy zostają uszkodzone mięśnie szkieletowe lub mięsień sercowy, mioglobina zostaje uwolniona do krwi.

Co to jest mioglobina?

Mioglobina to białko globularne, odpowiedzialne za magazynowanie tlenu. Jej badanie wykonuje się głównie wtedy, gdy podejrzewa się zawał mięśnia sercowego. Jej wartość jest ważna zwłaszcza wtedy, gdy postawienie diagnozy jest bardzo trudne. Badanie mioglobiny wykonuje się na postawie próbki krwi lub moczu.

Mioglobina we krwi – badanie

Mioglobina jest jednym z markerów sercowych – substancją, która trafia do krwi w wyniku uszkodzenia mięśnia sercowego, a więc np. zawału. Obecność jej we krwi może wskazywać jednak nie tylko na uszkodzenie mięśnia sercowego, ale również i innych mięśni. Dlatego wyniki wskazujące na jej obecność nie umożliwiają do końca diagnozy zawału serca. Chcąc jej dokonać, wykonuje się dodatkowo badanie EKG oraz oznaczenie innego markera, a konkretnie – troponiny.

Badanie mioglobiny we krwi pomaga monitorować przebieg zawału serca. Jest to o tyle istotne, że może się po nim pojawić kolejny zawał (tzw. dorzut zawału serca). Wskazaniem do badania mioglobiny jest również ból klatki piersiowej oraz ocena leczenia zawału serca. Badanie pomaga wykryć także martwicę komórek mięśnia sercowego, która następuje bezpośrednio po zawale.

Badanie mioglobiny we krwi, w większości przypadków, polega na jednorazowym pobraniu jej z żyły łokciowej. Następnie przekazuje się krew do badania w laboratorium. Cała czynność może potrwać kilka minut. Najlepiej wybrać się na badanie na czczo, ewentualnie wypić szklankę wody pół godziny przed badaniem. Należy unikać przed nim także wysiłku fizycznego oraz zastrzyków domięśniowych.

Normy mioglobiny we krwi wynoszą:

• u mężczyzn 19 – 92 µg/l,
• u kobiet 12 – 76 µg/l.

Koszt badania mioglobiny we krwi wynosi około 40 zł.

Badanie mioglobiny w moczu

Mioglobina czasem przedostaje się również do moczu – pogarsza jednak wówczas funkcjonowanie nerek oraz powoduje ich ostrą niewydolność.

Badanie mioglobiny w moczu wskazane jest dla tych osób, u których doszło do znacznego uszkodzenia mięśni szkieletowych – jej ilość wskazuje na ich stopień destrukcji. Co więcej, pozwala ona określić ryzyko uszkodzenia nerek, dla których mioglobina jest substancją toksyczną.

Wskazaniem do badania mioglobiny w moczu może być jego czerwone zabarwienie. Nie wymaga ono żadnego szczególnego przygotowania. Osoba, która chce im się poddać, powinna jednak unikać przed badaniem intensywnego wysiłku (m.in. forsownego marszu) oraz wkłuć domięśniowych – mogą one zafałszować wyniki badania. Do jego wykonania potrzebna jest natomiast próbka moczu, którą należy dostarczyć w odpowiednim pojemniku do punktu pobrań.

Norma mioglobiny w moczu wynosi: do 17 µg/g bądź 35 ng/ml kreatyniny.

Badanie mioglobiny w moczu, podobnie jak i w przypadku krwi, znajduje zastosowanie w sporcie, a konkretnie – w kontroli treningu.

Wyniki badania mioglobiny

Jeśli wyniki badania mioglobiny odbiegają od podanych wyżej norm, mogą wskazywać na różne choroby. Można jednak mówić wyłącznie o jej podwyższonym poziomie, nigdy nie jest on obniżony. Podwyższony poziom oznacza z kolei np.:

• świeżo przebyty zawał serca,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• niewydolność nerek,
• zatorowość płucną,
• destrukcję mięśni szkieletowych.

Uszkodzenie mięśni szkieletowych może być spowodowane z kolei: zakażeniem, urazami i wypadkami, zapaleniem mięśni, intensywnymi treningami, chorobami mięśni (jak np. dystrofia mięśniowa), atakiem padaczki, interwencją chirurgiczną.

Mioglobina i troponina

Tak jak już wcześniej powiedzieliśmy, czasem oznacza się mioglobinę w połączeniu z troponiną. Robi się tak w przypadku potrzeby wykluczenia ataku serca. Ilość mioglobiny zaczyna się zwiększać po 2-3 godzinach od zawału bądź uszkodzenia innych mięśni. Najwyższy poziom osiąga ona po 8-12 godzinach, a następnie, w kolejnym dniu, powraca do normy. Stężenie troponiny wzrasta szybciej niż mioglobiny, ale też szybciej się normalizuje. W dodatku nie jest to marker specyficzny dla uszkodzenia serca.

Ujemny wynik mioglobiny wskazuje na brak wystąpienia zawału serca, natomiast dodatni może wskazywać na zawał – potwierdza się go po uzyskaniu dodatniego wyniku oznaczenia troponiny.

Hemoglobina i mioglobina

Zarówno hemoglobina, jak i mioglobina zaliczane są do tzw. białek funkcyjnych, które uczestniczą w procesie oddychania. O ile jednak głównym zadaniem hemoglobiny jest dostarczanie tlenu z płuc do wszystkich tkanek ciała, o tyle mioglobina odpowiedzialna jest za magazynowanie tlenu w mięśniach poprzecznie prążkowanych. Hemoglobina znajduje się w erytrocytach, a mioglobina – głównie w mięśniach szkieletowych i mięśniu sercowym. Budowa hemoglobiny i mioglobiny także jest inna. Hemoglobina zbudowana jest z czterech podjednostek, natomiast mioglobina – z pojedynczego łańcucha polipeptydowego.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK544256/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15339940/