Młode dziewczyny nie powinny szukać odpowiedzi na pytania dotyczące ich ciał w internecie. Fragment książki „Dziewczyńskie sprawy”

Przemiana z dziecka w nastolatkę nie jest prosta! Ciało ulega metamorfozie, do głosu dochodzą hormony, a w mózgu zachodzi coś w rodzaju przemeblowania. Młode dziewczyny, których to wszystko dotyczy, często czują się zagubione. Dlatego norweskie lekarki – Nina Brochmann i Ellen Støkken Dahl – stworzyły przewodnik „Dziewczyńskie sprawy”, by wprowadzić je w świat dziewczyńskich spraw, bo znają ciało zarówno z zewnątrz, jak i od środka. 

Fragment książki „Dziewczyńskie sprawy. Przewodnik po dojrzewaniu”, Nina Brochmann i Ellen Støkken Dahl (wydawnictwo Czarna Owca).

Miesiączka

Miesiączka, zwana też okresem, to krew i śluz wypływające z pochwy. Ale nie myśl o niej tylko jak o kłopocie czy plamach na bieliźnie. Okres stanowi wielki finał dojrzewania. To sygnał od naszego ciała, że jesteśmy już daleko na drodze do dorosłości. Kobiety są naprawdę superludźmi. Możemy robić to wszystko, co mężczyźni – jednocześnie przy tym krwawiąc!

Kiedy nadejdzie twój okres?

Większość dziewczyn zaczyna miesiączkować pomiędzy 11. a 14. rokiem życia. Najczęściej pierwszy okres pojawia się w wieku mniej więcej 13 lat. Ale niektóre z nas miesiączkują już jako dziewięciolatki, inne natomiast muszą poczekać aż do 17. urodzin. Pierwszy w życiu okres nazywa się po łacinie menarche. Piękne słowo, prawda? Jeśli twoja mama zaczęła miesiączkować wcześnie, istnieje duża szansa, że tak będzie również w twoim wypadku. Dziewczyny, które dużo trenują albo są bardzo szczupłe, często dostają pierwszy okres nieco później. Ponad 100 lat temu młode kobiety zaczynały miesiączkować jakieś trzy lata później niż dzisiaj. To dlatego, że nie jadały tak dobrze jak my i musiały często ciężko pracować, by pomagać swoim rodzinom. Ich ciała nie miały dość energii, by wywoływać okres. Miesiączka uznawana jest za objaw zdrowia i sił witalnych również w naszych czasach. Choroba potrafi zatrzymać menstruację na kilka miesięcy.

Jeśli skończyłaś 16 lat i jeszcze nie miałaś miesiączki, powinnaś porozmawiać o tym ze swoim lekarzem. Najczęściej ciało po prostu trochę się spóźnia, ale czasami może być to związane z wymagającą leczenia chorobą.

Skąd się bierze ta krew?

Krew menstruacyjna bierze się z wnętrza macicy. Znajduje się tam błona śluzowa, która jest co miesiąc wymieniana. Nasze ciało wydala ją razem z krwią i to właśnie dlatego wydzielina może często wydawać się śluzowata. Z początku pomiędzy kolejnymi miesiączkami może upływać dużo czasu, ale w końcu okres zacznie pojawiać się mniej więcej raz w miesiącu. Miesiączka trwa zazwyczaj od trzech do siedmiu dni. W pierwszych dniach krwawi się najwięcej, w kolejnych – coraz mniej. Podczas każdej miesiączki z ciała wypływa łącznie od 30 do 80 mililitrów krwi i śluzu. Czyli tyle, ile mieści się w od jednego do trzech kieliszków do jajek.

Czemu krew jest brązowa i lepka?

Krew menstruacyjna bywa brązowa, pełna skrzepów i śluzowata. Czasami trudno jest pojąć, że plama na majtkach to prawdziwa krew. Przecież w ogóle nie przypomina tej, która płynie ze skaleczonego palca! Trzeba jednak pamiętać, że kolor zależy od obfitości krwawienia.

Jeśli krwawi się niewiele, wydzielina często zalega w macicy, zanim z niej wypłynie. Stara krew ma brązową barwę. Może do tego tworzyć skrzepy i przypominać w  konsystencji galaretkę. O takiej brązowej, gęstej krwi mówi się, że jest zakrzepła lub skoagulowana. Do podobnego zjawiska dochodzi, kiedy twój organizm wytwarza strup na otartym kolanie. Innym razem krew menstruacyjna potrafi być czerwona. Oznacza to, że jest ona świeża, co występuje najczęściej przy większych krwawieniach. U wielu dziewczyn krew bywa czerwona w pierwszych dniach okresu, a później przybiera brązową barwę.

Jak rozmawiać o miesiączce z rodzicami?

Większość dorosłych wie o miesiączce wystarczająco dużo, by odpowiedzieć na większość dręczących cię pytań. Nawet jeśli nigdy nie rozmawiali na ten temat w domu, to raczej mało prawdopodobne, by uważali okres za coś wstydliwego czy obrzydliwego. Często to oni boją się poruszyć ten temat z tobą i to im jest głupio. Dorośli potrafią być pod tym względem bardzo dziwni! Jeśli w twojej szkole jest dziewczyna, która już miesiączkuje, masz doskonałą szansę zacząć od tego rozmowę. Możesz na przykład powiedzieć: „Marta z mojej klasy dostała okres. Co mam zrobić, jeśli ja będę następna?”. Jeżeli mieszkasz razem z mamą, możesz ją zapytać, kiedy ona zaczęła miesiączkować. Zyskasz w ten sposób wskazówkę, jak długo sama musisz jeszcze czekać. A jednocześnie stworzysz atmosferę do swobodnej pogawędki.

Niedobór żelaza

• Ponieważ co miesiąc tracimy krew, zdarza się, że dziewczyny mają niedobór żelaza i niedokrwistość.
• Objawami niedokrwistości są: nienaturalne zmęczenie, brak energii i krótki oddech. Niektórzy doświadczają także szumów w uszach. Możesz chwycić za brzeg górnej powieki, unieść ją i zobaczyć, jak wygląda od środka. U osób z niedokrwistością powieka jest zupełnie blada. Wiele z nich ma również blade twarz i dłonie.
• Zrób badanie krwi w porozumieniu ze swoim lekarzem, by sprawdzić wszystkie ważne parametry.
• Jeśli brakuje ci żelaza, możesz zacząć przyjmować je w formie tabletek. Powodują one czasem zatwardzenia i zmieniają kolor kupy na czarno-zielonkawy!
• Wszystkie dziewczyny powinny planować posiłki tak, by przyjmować w nich dość żelaza, na przykład regularnie jeść pasztet czy zielone warzywa takie jak szpinak lub brokuły. Dobrym pomysłem jest wypicie do takiego posiłku odrobiny soku pomarańczowego albo zjedzenie plasterka papryki – zawierają one witaminę C ułatwiającą wchłanianie żelaza w jelitach.

Czy można krwawić za dużo?

Jeśli w czasie okresu wypływa z ciebie więcej niż 80 mililitrów wydzieliny albo jeśli miesiączka trwa dłużej niż siedem dni, oznacza to, że krwawisz obficie. Trudno jest obliczyć, jaka objętość wydzieliny z nas wypływa, więc możesz zamiast tego pomyśleć, jak często zmieniasz podpaski czy tampony. Jeśli produkty, z których korzystasz, wypełniają się, przeciekają i musisz je zmieniać częściej niż co trzy godziny (lub jeśli musisz zmieniać podpaskę w ciągu nocy), możliwe, że krwawisz za dużo. Dziewczyny, które krwawią bardzo obficie, mogą o tym porozmawiać ze swoim lekarzem. Istnieją leki, które mogą pomóc zmniejszyć krwawienie.

Niektóre dziewczyny chorują na choroby sprawiające, że krwawią za dużo. Najpowszechniejsza z nich nazywa się chorobą von Wildebranda. Dziewczyny z tą chorobą miewają długie i obfite miesiączki, łatwo nabijają sobie wielkie siniaki i często krwawią z nosa.

Krwawe rachunki

Tyle lat masz okres w ciągu całego życia:

Pięć dni w miesiącu, 60 dni w roku, 2400 dni w życiu. To sześć i pół roku z okresem! Jeśli co miesiąc krwawisz przez siedem dni, miesiączkujesz łącznie aż dziewięć lat.

Tyle krwi tracisz w ciągu całego życia:

W trakcie jednego okresu traci się od 30 do 80 mililitrów krwi. Powiedzmy, że wykrwawiasz średnio 50 mililitrów miesięcznie. Robi się z tego sześć decylitrów w skali roku i 24 litry w ciągu całego życia. To niemal dwa i pół wiadra krwi i śluzu! Jeśli wydalasz 80 mililitrów, daje to ponad trzy wiadra.