Morfologia z rozmazem – cena, normy. Jak wygląda badanie?

Morfologia z rozmazem to badanie laboratoryjne, dzięki któremu można wychwycić wiele chorób, które nie dają jeszcze objawów klinicznych. Możliwości diagnostyczne, jakie daje morfologia krwi z rozmazem zleconym dodatkowo do podstawowego badania, jest coraz szerzej doceniana w świecie medycznym przez lekarzy różnych specjalności.

Morfologię z rozmazem dzieli się na morfologię z rozmazem automatycznym oraz ręcznym. Normy podane na wydruku badania różnią się w zależności od wieku oraz płci człowieka. Morfologia z rozmazem może pomóc w diagnostyce niedokrwistości, przyczyn infekcji, alergii, białaczek oraz wielu innych chorób.

Morfologia z rozmazem – co to? Morfologia a morfologia z rozmazem

Morfologia z rozmazem to chyba najczęściej wykonywane badanie laboratoryjne, zlecane przez lekarzy różnych specjalności, najczęściej przez lekarza pierwszego kontaktu. Na podstawie wyników morfologii z rozmazem można wykluczyć lub potwierdzić podejrzenie chorób o rozmaitej przyczynie. Jest to też jedno z rutynowych badań profilaktycznych.

Morfologia, jako najbardziej popularne badanie, określa ilość komórek krwi – białych i czerwonych krwinek oraz płytek krwi – oraz wartość dotyczących ich parametrów . Dzięki morfologii z rozmazem automatycznym, w której aparat liczy krwinki oraz analizuje zróżnicowanie leukocytów, czyli białych krwinek, na 5 różnych populacji: monocyty, neutrofile, eozynofile, bazofile i limfocyty, można określić ich procentowy udział. Morfologia z rozmazem ręcznym, w którym krew zostaje rozprowadzona na płytce i obejrzana przez doświadczonego laboranta, ma nieocenioną rolę w diagnostyce, gdyż dzięki niej można ocenić kształt, barwę oraz wielkość krwinek oraz różnicować nieprawidłowości w limfocytach.

Morfologia z rozmazem – normy

Istnieją różne normy parametrów krwi w zależności od płci oraz wieku. Wartość przedziału norm w morfologii z rozmazem zależy również od metody, którą stosuje laboratorium, a także jednostki, w której podane są wartości poszczególnych parametrów.

Hemoglobina, liczba krwinek czerwonych, hematokryt, średnia masa hemoglobiny w erytrocycie, średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach, średnia objętość erytrocytów to parametry, które ocenia się pod kątem odchyleń w układzie czerwonokrwinkowym. Zaburzenia w liczbie krwinek białych oraz ich poszczególnych populacji: monocytów, neutrofili, bazofili, limfocytów, eozynofili obrazuje stan układu odpornościowego u człowieka. Poziom płytek krwi powie natomiast o stanie układu krzepnięcia.

Podstawowe normy morfologii z rozmazem dla dorosłych:

RBC – krwinki czerwone – mężczyźni (M) 4 200 000–5 400 000/μl, kobiety (K) – 3 500 000–5 200 000/μl

Hb  – hemoglobina – M: 14–18 g/dl (8,7–11,2 mmol/l), K: 12–16  g/dl (7,5–9,9 mmol/l),

Htc – hematokryt – M: 40–54% (0,41–0,54 l/l), K: 37–47% (0,37–0,47 l/l),

MCH – średnia masa hemoglobiny w erytrocycie – 27–31 pg,

MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach – 32–36 g/dl krwinek (20–22 mmol/l krwinek),

MCV – średnia objętość erytrocytu  – 82–92 fl,

RDV – CV – współczynnik zmienności rozkładu objętości erytrocytów – 11,5–14,5%,

Retikulocyty – 5–15‰ (0,5–1,5%) liczby erytrocytów, 20 000–100 000/μ,

WBC – leukocyty – 4000–10 000/μl,
Neutrofile – 1800–8000/μl, 60–70,

Eozynofile – 50–400/μl, 2–4%,

Bazofile – 0–300/μl, 0–1%,

Limfocyty – 1000–5000/μl, 20–45%,

Monocyty – 30–800/μl, 4–8%,

Płytki krwi – 150 000–400 000/μl; płytki duże (>12 fl) <30%,

MPV – średnia objętość płytki – 7,5–10,5 fl.

Morfologia z rozmazem u dzieci – normy u dzieci są zależne od wieku – są różne u noworodka oraz u nastolatka. Każda grupa wiekowa ma swój przedział wartości dla danego parametru, najdynamiczniej wartości te zmieniają się w pierwszych miesiącach i latach życia, kiedy to organizm adaptuje się do nowych warunków.

Morfologia z rozmazem ręcznym  – cena

Do jednych z najtańszych badań, które wykonywane są w każdym laboratorium, zalicza się właśnie morfologię krwi z rozmazem. Cena podstawowej morfologii waha się od kilku do kilkunastu złotych, średnio wynosi około 10 zł, dodatkowy rozmaz to koszt około 6 zł.

Koszt wykonania morfologii krwi obwodowej z rozmazem manualnym, czyli ręcznym, zależy od cennika laboratorium, w którym będziemy je wykonywać. Różnica w cenie to zwykle kilka złotych.

Kiedy wykonać morfologię z rozmazem? Jak przygotować się do badania?

Często pojawia się wśród pacjentów udających się na badania laboratoryjne pytanie związane z wykonaniem morfologii z rozmazem – wykonywać na czczo czy nie? Odpowiedź na to pytanie wydaje się oczywista – badania z krwi żylnej są najbardziej wiarygodne, gdy wykonywane są na czczo, po odpoczynku.

Morfologia z rozmazem – interpretacja. Lekarz, zlecając badania (morfologię z rozmazem, badanie ogólne moczu, parametry stanu zapalnego) między innymi podczas infekcji, jest w stanie określić na podstawie odchyleń w układzie białokrwinkowym jej przyczynę – wirusową, bakteryjną lub pasożytniczą. Dzięki wartościom parametrów układu czerwonokrwinkowego – a dokładniej, gdy ich poziom przekracza dolną granicę normy – diagnozuje niedokrwistość. Wiedza na temat poziomu płytek krwi będących częścią układu krzepnięcia może być przydatna przed poddaniem się operacji chirurgicznej oraz w diagnostyce chorób związanych z zaburzeniami krzepnięcia.

Morfologia krwi z rozmazem ręcznym przydatna jest w ocenie morfologii komórek krwi w diagnostyce białaczek, kiedy to we krwi obwodowej można zauważyć atypowe krwinki.