Mycie zębów tabletkami zamiast pastą? Komentuje stomatolożka Justyna Karp

Na półkach z produktami do higieny jamy ustnej pojawia się coraz więcej nowych produktów – wśród nich tabletki do mycia zębów. Stomatolożka lek. dent. Justyna Karp dopuszcza ich stosowanie, ale zwraca uwagę, że nie są dla każdego. – Tabletki najlepiej używać wymiennie z pastą do zębów – zaznacza.

Tabletki do mycia zębów – co mają w składzie

– Tabletki do mycia zębów to produkt, który może być alternatywą dla pasty. W zależności od firmy tabletki mogą różnić się składem. Niektóre zawierają fluor, inne nie. Tabletki, które miałam szansę przetestować dla swoich obserwatorów, kupiłam w popularnej drogerii. Niestety nie zawierały fluoru, natomiast w ich składzie znajdował się węgiel aktywny, który miał za zadanie w naturalny sposób wybielać zęby. Dodatkowo producent zaznaczył, że jego tabletki nie zawierają SLS ani gliceryny, co uważam za atut – tłumaczy lek. dent. Justyna Karp.

Jak wyjaśnia stomatolożka, fluor to numer jeden, jeśli chodzi o hamowanie rozwoju próchnicy. – Jest pod tym względem najlepiej przebadaną substancją – zapewnia lek. dent. Justyna Karp. Natomiast SLS, czyli laurylosiarczan sodu, jest środkiem syntetycznym, który odpowiada za pienienie się produktu, jednak w dużych ilościach może działać drażniąco, dlatego lepiej go unikać.

Jak powstaje próchnica?

Szkliwo zębów zbudowane jest z hydroksyapatytu. W przypadku ataku kwasów pochodzących z pożywienia dochodzi do przejściowego obniżenia pH jamy ustnej. Jeśli pH spadnie poniżej 5,5, hydroksyapatyt zaczyna się rozpuszczać. Dochodzi do uszkodzenia powierzchni szkliwa. Wówczas w przypadku obecności jonów fluorkowych pochodzących np. z pasty ma miejsce remineralizacja szkliwa, czyli jego odbudowanie i zahamowanie powstania ubytku próchnicowego.

– Szkliwo staje się mocniejsze, ponieważ hydroksyapatyt zamienia się we fluorohydroksyapatyt lub fluoroapatyt. Te związki są mniej podatne na ataki kwasów, ponieważ rozpuszczają się w pH 4,5, tzn. niższym. Jeśli jony fluorkowe nie są dostarczane z pastą do zębów czy tabletkami, brakuje ochronnej tarczy, która odbudowuje uszkodzone szkliwo. Dodatkowo fluor ma działanie przeciwbakteryjne; uszkadza komórki bakterii, które dzięki temu nie produkują szkodliwego dla szkliwa kwasu mlekowego – tłumaczy dentystka.

Dlatego według lek. dent. Justyny Karp należy wybierać tabletki z fluorem.

Jak stosuje się tabletki do mycia zębów?

Należy rozgryźć tabletkę i zmieszać ją ze śliną. Następnie umyć zęby w taki sam sposób, jak zwykłą pastą, co powinno trwać ok. 2 minuty. Robi się to wilgotną szczoteczką. Potem trzeba wypluć to, co zalega w jamie ustnej, po czym wypłukać usta.

Ponieważ tabletki do mycia zębów nie mają właściwości spieniających, lek. dent. Justyna Karp podpowiada, aby w razie potrzeby nabrać do ust niewielką ilość wody w celu poprawienia komfortu szczotkowania.

Stomatolożka wymienia zalety tabletek do mycia zębów:

– Przede wszystkim nie musimy się głowić, ile produktu potrzebujemy na jedno mycie; tabletka zawiera odpowiednią dawkę na pojedyncze szczotkowanie. Jest to produkt ekologiczny, ponieważ często sprzedaje się go w słoikach albo opakowaniach całkowicie zdatnych do recyklingu. Tabletki są higieniczne w stosowaniu – nie dzielimy się nimi jak pastą, a korzystanie ze wspólnej tubki może prowadzić do zakażeń krzyżowych. Tabletki sprawdzają się także w podróży, kiedy mamy limit płynnych kosmetyków. I wreszcie, ich resztki nie zalegają w tubce, co ma miejsce w przypadku pasty do zębów.

Nie jest to jednak produkt pozbawiony wad. Tabletki do mycia zębów nie pienią się, co może utrudniać szczotkowanie.

– U pacjentów cierpiących z powodu suchości jamy ustnej tabletki do mycia zębów mogą powodować podrażnienie śluzówki – zaznacza lek. dent. Justyna Karp, dodając, że istnieje ryzyko zadławienia się tabletką przez dzieci. Z tego samego powodu tabletki mogą nie sprawdzić się u osób w podeszłym wieku.

Wadą tabletek według stomatolożki jest też niekorzystny stosunek ceny do wydajności: opakowanie 120 tabletek kosztuje ok. 60 zł. Używać trzeba co najmniej 2 tabletek dziennie, co daje koszt 1–1,5 zł na dzień, podczas gdy tubka pasty kosztuje ok. 10–20 zł.

– Podsumowując: w składzie tabletek do mycia zębów powinien znajdować się fluor, aby zapewnić działanie przeciwpróchnicowe. W tabletkach nie powinno być natomiast środków wybielających, które powodują ścieranie i uszkadzanie szkliwa. Warto rozważyć stosowanie tabletek i pasty na zmianę, np. rano pasta, a wieczorem tabletka, aby zachować skuteczność usuwania płytki nazębnej. Niestety, tabletki nie mają jeszcze udokumentowanej podobnej skuteczności w usuwaniu płytki co pasta do zębów – mówi lek. dent. Justyna Karp.

Istnieje jeszcze inny produkt w formie tabletki, który służy do wybarwiania płytki nazębnej. Jego zadaniem – jak wyjaśnia stomatolożka – jest wskazanie miejsc na zębach, które są niewystarczająco oczyszczone i gdzie zalega płytka nazębna.

– Takie tabletki często są stosowane przez higienistki stomatologiczne podczas instruktażu higieny jamy ustnej. Pacjent sam szczotkuje zęby, a następnie rozgryza tabletkę z barwnikiem, który osadza się na nieusuniętej płytce nazębnej. Dzięki temu higienistka może poinstruować pacjenta, jak prawidłowo oczyszczać problematyczne miejsca. Jest to nieoceniona pomoc w nauce szczotkowania zębów u dzieci, co wspomaga profilaktykę próchnicy – tłumaczy dentystka.

Justyna Karp – dentystka, endodontka. W 2018 roku ukończyła studia na kierunku lekarsko-dentystycznym na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym i rozpoczęła praktykę w gabinecie stomatologicznym na warszawskiej Saskiej Kępie, gdzie praktykowała przez pięć lat. Obecnie pracuje w rodzinnej klinice w Gnieźnie. Uczestniczka wielu specjalistycznych kursów z zakresu leczenia zachowawczego, endodoncji i protetyki. Aktualnie studentka Podyplomowej Szkoły Medycyny Estetycznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego w Warszawie. Prowadzi edukacyjny profil na Instagramie @dentystkazpasja. Publikuje treści edukacyjne na swojej stronie endodontka.pl.