Badanie mykologiczne – co warto wiedzieć na ten temat?

Badanie mikologiczne – inaczej posiew – wykonywane jest w celu diagnozy zakażeń grzybiczych. Dzięki niemu możliwe jest wyizolowanie konkretnych kolonii grzybów, a także określenie, na jakie substancje czynne są wrażliwe. Test jest nieinwazyjny i bezpieczny. Ile kosztuje badanie mikologiczne? Czy jest refundowane? Co jeszcze warto o nim wiedzieć?

Co to jest badanie mykologiczne?

Badanie mykologiczne wykorzystywane jest przy podejrzeniu oraz diagnozowaniu zakażeń o charakterze grzybiczym. Organizm człowieka najczęściej jest atakowany przez drożdżaki lub pleśnie, które występują wszędzie, zarówno w powietrzu, na przedmiotach, w pościeli czy na skórze, jak i w jego wnętrzu. U zdrowych osób obecność tych mikroorganizmów nie daje żadnych objawów. Problem pojawia się natomiast w sytuacji, kiedy dojdzie do osłabienia odporności.

Dzięki badaniu mykologicznemu lekarz jest w stanie nie tylko potwierdzić, że w twoim organizmie doszło do rozwoju infekcji o podłożu grzybiczym. Może także dokładnie określić, jaki mikroorganizm odpowiada za pojawienie się symptomów oraz sprawdzić, które substancje czynne będą w stanie go skutecznie zwalczyć. Posiew wykonuje się także w celach kontrolnych – dzięki niemu można potwierdzić, czy grzyby są rzeczywiście wrażliwe na zastosowane leki i czy ich liczebność zmniejsza się.

Na czym polega badanie mykologiczne?

Do badania mykologicznego lekarz pobiera wymaz lub zeskrobinę z chorobowo zmienionego miejsca. W przypadku ogólnoustrojowego zakażenia grzybiczego konieczne może się okazać także badanie krwi, a jeżeli objawy obejmują układ moczowy, do analizy oddaje się także próbkę moczu. Nie musisz się przygotowywać do tego testu.

Jak to wszystko przebiega w praktyce? Wymaz wykonuje się w pochwie lub jamie ustnej albo z sączących się zmian skórnych (takich, które są wilgotne) za pomocą długiego patyczka higienicznego. Fragment tkanki pobiera się natomiast z paznokci lub skóry, która jest sucha za pomocą skalpela czy żyletki, ale bez przerwania jej ciągłości, a więc jest bezbolesne.

Wyniki badania mykologicznego otrzymasz po ok. 48 godzinach. Wynika to z faktu, że w laboratorium pobrana próbka jest umieszczana na specjalnym podłożu (pożywce), na którym musi wyrosnąć kolonia grzybów świadcząca o zakażeniu. Aby to się stało, potrzebny jest czas – wzrostu mikroorganizmów nie da się przyspieszyć. Po ich otrzymaniu skonsultuj się z lekarzem, aby mógł przepisać ci odpowiednie leki.

Czy badanie mykologiczne jest bezpieczne?

Jak wspomniano we wstępie, badania mykologiczne są bezinwazyjne i bezpieczne zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Nie istnieje tutaj ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Jedynie w przypadku pobrania krwi, w miejscu wkłucia może pojawić się siniak, jeżeli nie będziesz go odpowiednio mocno i długo uciskać.

Kiedy lekarz może skierować cię na badanie mykologiczne?

Jak wspominano, badanie mykologiczne wykonuje się w przypadku podejrzenia zakażenia grzybiczego powierzchownego lub narządowego. Oto część charakterystycznych objawów, które mogą zasugerować lekarzowi, że zaatakowały cię omawiane mikroorganizmy:

• swędzenie i obecność serowatej wydzieliny w pochwie,
• przebarwione paznokcie (żółte, białe lub brązowe) o nienaturalnej grubości płytki,
• wypadanie włosów,
• swędzenie, pękanie, łuszczenie się skóry,
• czerwona wysypka,
• biały nalot w jamie ustnej.

Czy badanie mikologiczne jest refundowane? Jeżeli istnieją wskazania medyczne, a ty umówisz się na wizytę w przychodni na Narodowy Fundusz Zdrowia, lekarz będzie mógł wypisać ci skierowanie na posiew, za który nie zapłacisz. Jeżeli jednak będziesz chciała wykonać prywatnie badanie mikologiczne, cena wyniesie ok. 30 zł. Gdy zostanie wyhodowana kolonia grzybów, za oznaczenie wrażliwości grzybów (antybiogramu) dopłacisz ok. 70 zł.

Bibliografia:

1. https://www.bio-rad.com/en-pl/a/cd/mycology [dostęp 19.11.2023].
2. Kozel T. R., Wickes B., Fungal Diagnostics, Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine 2014, 4(4): a019299.
3. Powell J., Porter E., Rafferty S., Field S., O’Connell N. H., Dunne C. P., Dermatology mycology diagnostics in Ireland: National deficits identified in 2022 that are relevant internationally, Mycoses 2022, vol. 66, iss. 3, p. 249-257.
4. Wickes B. L., Romanelli A. M., Diagnostic Mycology: Xtreme Challenges, Journal of Clinical Microbiology, vol. 58, num. 4.
5. Wickes B. L., Wiederhold N. P., Molecular diagnostics in medical mycology, Nature Communications 2018, 9, 5135.