Anoskopia to badanie endoskopowe. Czym się różni od rektoskopii?

O dolegliwościach odbytu niektórzy pacjenci wstydzą się mówić. Niestety, często boją się z nimi także cokolwiek robić. Tymczasem bagatelizowanie niepokojących objawów w tym zakresie może mieć poważne konsekwencje. Jednym z badań, które w takim przypadku zleca proktolog, jest anoskopia. Warto się na nią zdecydować, tym bardziej że jest bezbolesna. Na czym polega? Ile kosztuje anoskopia? Jak się do niej przygotować? 

Anoskopia – co to jest? 

Zastanawiasz się, czym jest anoskopia? To badanie endoskopowe, które zwykle uzupełnia badanie proktologiczne per rectum (a więc badanie odbytu palcem). Podczas anoskopii lekarz sprawdza stan końcowego odcinka układu pokarmowego oraz błony śluzowej kanału odbytu. 

Cena anoskopii 

Cena anoskopii wynosi od 40 do 350 zł, przy czym średnia cena w Polsce to 230 zł. Kiedy badanie wykonuje się wraz z biopsją, może ono kosztować nawet 900 zł (zwłaszcza gdy mówimy o bardziej zaawansowanym badaniu, takim jak anoskopia wysokiej rozdzielczości). 

Jak wygląda anoskopia? Na czym polega? 

Anoskopię wykonuje się zwykle na leżąco. Na początku pacjent rozbiera się i kładzie się na boku, następnie podwija nogi do klatki piersiowej (jest to tzw. pozycja Simsa). Ewentualnie, zamiast takiej pozycji można pochylać się w odpowiedni sposób nad stołem. Później do odbytu proktolog może wprowadzić żel ze środkiem znieczulającym. 

Po 10 minutach lekarz wprowadza do odbytu anoskop, czyli cienki wziernik, na który wcześniej zaaplikował lubrykant. Anoskop ma grubość palca, a jego długość wynosi około 8-10 cm. Następnie lekarz rozwiera ramiona narzędzia, co pozwala mu zaobserwować pracę zwieraczy oraz wygląd ścian odbytnicy. W czasie badania zdarza się, że proktolog kilka razy wysuwa wziernik i odpowiednio go obraca (o 90 stopni), aby lepiej zobaczyć kanał odbytu. Jeśli istnieje potrzeba, pobiera on również wycinek do badania histopatologicznego. Na końcu usuwa anoskop z odbytu. 

Zazwyczaj po wykonaniu anoskopii można bez problemu wrócić do pracy, szkoły czy na uczelnię. Cała procedura medyczna uważana jest za bezbolesną, choć niekiedy pacjenci odczuwają delikatne podrażnienie śluzówki. Jeżeli okaże się, że borykasz się z żylakami lub szczelinami odbytu, możesz też zauważyć niewielkie krwawienie, które jednak samoistnie ustępuje. Dodajmy, że każdą anoskopię poprzedza wspomniane już badanie per rectum. Proktolog ogląda także zewnętrzne okolice odbytu. 

Przygotowanie do anoskopii 

Jeśli chodzi o przygotowanie do anoskopii, zaleca się, aby nie jeść bezpośrednio przed zabiegiem, choć nie trzeba być na czczo. Rekomenduje się również wypróżnienie oraz oddanie moczu. To sprawia, że śluzówki nie będą przesłaniać masy kałowe. Co więcej, dzięki temu podczas badania będziesz odczuwać mniejszy dyskomfort. Czasem w dzień badania oraz dobę przed nim rekomenduje się również założenie czopka glicerynowego do odbytu. 

Wskazania do badania odbytu – anoskopii 

Zazwyczaj lekarz wykonuje omawiane badanie odbytu, czyli anoskopię, kiedy podejrzewa następujące dolegliwości: 

• szczeliny odbytu, 
• niektóre choroby nowotworowe, 
• przetoki odbytowe, 
• hemoroidy, 
• polipy odbytu, 
• stany zapalne śluzówki kanału odbytu, 
• patologiczne zmiany błony śluzowej odbytnicy. 

Wszystkie te przypadłości nie są widoczne z zewnątrz. Lekarz może zdecydować się na przeprowadzenie badania, gdy pojawią się również takie objawy jak: 

• krwawienie z odbytu, 
• świąd i pieczenie odbytu, 
• odczuwanie bólu w obrębie odbytu, 
• guzki wyczuwalne podczas badania per rectum, 
• obecność ciała obcego w odbycie, 
• uczucie parcia na stolec. 

Rektoskopia a anoskopia – czym się różnią? 

Czym różni się rektoskopia od anoskopii? Z pewnością są to podobne do siebie badania, które koncentrują się na dolnym odcinku przewodu pokarmowego. W podobny sposób również przebiegają. Zasadnicza różnica polega na tym, że do wykonania rektoskopii wykorzystuje się rektoskop, a do anoskopii – anoskop. Długość rektoskopu wynosi 25 cm, a anoskopu – 10 cm. Co więcej, rektoskopia obejmuje wziernikowanie całej odbytnicy, podczas gdy anoskopia jedynie kanał odbytu oraz końcowy odcinek odbytnicy. 

Bibliografia: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459324/ [dostęp: 11.05.23] 
2. Miniello G., Kolposkopia, wulwuskopia, anoskopia, Erda Urban & Partner, 2022. 
3. Ponka D., Baddar F., Anoscopy, Canadian Family Physician 2013, 59(5):510.