Na czym polega artroskopia kolana – wskazania, cena, korzyści, rehabilitacja

Artroskopia stawu kolanowego to endoskopowa metoda diagnostyczna pozwalająca ocenić faktyczną kondycję struktur kolana oraz wykonać czynności naprawcze uszkodzonych lub zniszczonych tkanek. Zabieg artroskopii kolana wykonuje lekarz ortopeda. Dowiedz się, kiedy warto wykonać artroskopię kolana, ile kosztuje taki zabieg oraz jak przygotować się do artroskopii.

Staw kolanowy jest największym stawem w organizmie człowieka. Często ulega on urazom i jest podatny na różnego rodzaje zmiany zwyrodnieniowe. Jak się szacuje, bólu kolana z powodu choroby zwyrodnieniowej, wynikającej z eksploatacji, doświadcza nawet 25 proc. osób po 50. roku życia. „Zaburzenia te mają negatywny wpływ na biomechanikę stawu kolanowego i uniemożliwiają wykonywanie prostych czynności, takich jak wstawanie z krzesła czy chodzenie. W rezultacie znacznie utrudniają prawidłowe funkcjonowanie człowieka” – czytamy w opracowaniu pt. Interdyscyplinarna opieka nad pacjentem operowanym metodą artroskopii stawu kolanowego wydanym przez Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu.

Na zwyrodnieniowe zmiany w obrębie kolan wpływ ma także nadwaga – problem dotyczący coraz większej grupy ludzi na świecie.

Co to jest artroskopia kolana?

Artroskopia stawu kolanowego to endoskopowa metoda diagnostyczno-lecznicza. Wykorzystywana jest ona w celu dokonania realnej oceny kondycji wnętrza stawu, czyli jego poszczególnych elementów i ogólnej budowy, a także przeprowadzenia operacji naprawczych uszkodzonych lub nieprawidłowo funkcjonujących struktur kolana.

Artroskopia kolana powszechnie uznawana jest za zabieg mało inwazyjny ze względu na niewielkie nacięcia skóry, przez które do wnętrza stawu wprowadza się narzędzia przy pomocy endoskopu. Zabieg artroskopii kolana minimalizuje powstanie komplikacji pooperacyjnych i nasilenie objawów związanych z ingerencją chirurgiczną.

Na czym polega artroskopia kolana?

Artroskopia, czyli wziernikowanie wnętrza stawu  może być wykonywana w ramach tzw. chirurgii jednego dnia, zazwyczaj jednak wiąże się z kilkudniowym pobytem na oddziale. „Pacjenta układa się na plecach z lekkim zgięciem w stawie biodrowym. Kąt zgięcia w stawie kolanowym do 90 stopni, podudzie powinno luźno zwisać umożliwiając przy tym swobodne manipulacje w obrębie operowanego stawu. Zabieg artroskopii stawu kolanowego przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu ogólnym albo zewnątrzoponowym” – piszą autorzy opracowania pt. Interdyscyplinarna opieka nad pacjentem operowanym metodą artroskopii stawu kolanowego.

Operacja kolana typu artroskopia pozwala lekarzowi obejrzeć struktury stawu od wewnątrz przy pomocy układu optycznego z kamerą, wprowadzanego do środka pomiędzy tkanki poprzez niewielkie nacięcia skóry wykonane po obu stronach stawu. Po wstępnej ocenie wzrokowej, wprowadza się dodatkowe narzędzia badawcze np. haczyk, pozwalający na przesuwanie struktur i dotarcie w najtrudniej dostępne obszary stawu.

Na podstawie obrazu z kamery na monitorze zewnętrznym, lekarz może dokonać diagnozy kondycji obrąbka stawowego, chrząstek, torebki stawowej czy ścięgien mięśniowych. W przypadku potrzeby przeprowadzenia rekonstrukcji czy repozycji struktur, przez portale wprowadza się narzędzia zabiegowe oraz niezbędne dodatkowe elementy. Czas trwania zabiegu zależy od rozległości czynności diagnostyczno-leczniczych, najczęściej wynosi około jednej godziny i jest przeprowadzany pod narkozą. Znieczulenie w artroskopii kolana może być podane miejscowo, ogólnie lub metodą łączoną.

Jakie są wskazania do artroskopii kolana?

Artroskopię kolana w celach leczniczych przeprowadza się: po przebytym urazie stawu, po przeciążeniu stawu, do którego dochodzi w wyniku aktywności fizycznej, w przypadku bólu, braku stabilności stawu, ograniczeń w zakresie ruchomości stawu oraz w przypadku nawracających obrzęków w wyniku przebytych chorób.

Wskazania do artroskopii kolana w celach diagnostycznych to:

• blokowanie się stawu
• złamania śródstawowe
• obecność ciał obcych w stawie
• torbiele okołostawowe
• zmiany nowotworowe
• rozerwanie łąkotek lub pęknięcia i zerwanie więzadła krzyżowego
• pęknięcia, przerosty fałdu maziowego czy rozwarstwienie łąkotki
• zmiany zwyrodnieniowe chrząstki stawowej (chonodromalacja).

Jak przygotować się do artroskopii kolana

Przed zabiegiem artroskopii kolana należy sprawdzić, czy jesteśmy zaszczepieni przeciwko WZW typu B. Przez tydzień przed zabiegiem nie należy zażywać leków z grupy salicylanów, leków rozrzedzających krew oraz imbiru, czosnku i suplementów diety.  Przez zabiegiem artroskopii należy wykonać badania, a ich wyniki dostarczyć lekarzom, którzy będą przeprowadzać zabieg. Są to: morfologia krwi z płytkami, APTT, INR, elektrolity (sód, potas), grupa krwi, EKG, HBS antygen, HCV przeciwciała, HIV przeciwciała.

Na zabieg należy przyjść na czczo. Warto wstrzymać się również od palenia papierosów, ponieważ opóźnia to proces gojenia się ran. Ubieramy się w piżamę z krótkimi nogawkami. Biżuterię, a także inne metalowe ozdoby, w tym spinki do włosów, należy zdjąć.

Artroskopia kolana – przeciwwskazania

Artroskopii kolana nie można przeprowadzić, jeśli:

• pacjent cierpi na stany zapalne skóry w obrębie operowanego stawu,
• u pacjenta występują zaburzenia krzepnięcia krwi,
• ogólny zły stan zdrowia pacjenta,
• alergia na środki znieczulające.

Ile kosztuje artroskopia kolana?

Artroskopia stawu kolanowego może być finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jednak duża liczba oczekujących na zabieg pacjentów wydłuża czas oczekiwania w kolejce nawet do kilkunastu miesięcy. W przypadku chorych wymagających pilnego postępowania, bądź chcących wybrać dogodny termin zabiegu, artroskopię kolana można wykonać odpłatnie.

Cena artroskopii kolana ustalana jest indywidualnie i zależy od rodzaju przeprowadzonego zabiegu oraz od wykorzystanych materiałów i zaczyna się od 2500 złotych.

Powikłania i rehabilitacja po artroskopii kolana

Kolano po artroskopii ma zazwyczaj małe blizny, które nie są zbyt widoczne.

Typowe powikłania po artroskopii kolana to zwykle ból kolana, obrzęk, opuchlizna, krwiaki po artroskopii kolana oraz upośledzenie funkcjonalności stawu i kończyny, które w poszczególnych etapach rehabilitacji ustępują.

Pierwszym etapem usprawniania po zabiegu jest unieruchomienie i stabilizacja kolana w określonej pozycji. Do tego celu wykorzystywana jest orteza po artroskopii kolana przez co najmniej tydzień, jednak w tym czasie prowadzi się kinezyterapię, by mobilizować tkanki do regeneracji i nie dopuścić do powstania przykurczy.

Ćwiczenia po artroskopii kolana to głównie wysiłek izometryczny mięśni uda i podudzia oraz ćwiczenia czynne stawu skokowego i biodrowego oraz ćwiczenia kontralateralne kolana z maksymalnym oporem, czyli siłowe przeciwległej nogi.

Ból po artroskopii kolana i inne objawy mogą ustąpić w przebiegu zabiegów fizykoterapeutycznych, np. zimnych okładów i masażu lodem, laseroterapią, magnetoterapią czy elektroterapią.

Dalsze ćwiczenia po artroskopii stawu kolanowego, które wdraża się po ustąpieniu ostrego okresu pooperacyjnego to m.in.

• ćwiczenia rozciągające, recesyjne oraz relaksacja poizometryczna,
• ćwiczenia sensoryczne i równoważne,
• trening chodu i funkcjonalności kończyny dolnej,
• kinesiotaping kolana po artroskopii.

Chodzenie przy pomocy kul łokciowych z odciążeniem operowanej kończyny możliwe jest już na drugi dzień po zabiegu artroskopii, pod warunkiem, że nie ma przeciwwskazań lekarskich. Odrzucenie kul i pełne obciążenie nogi zależy od indywidualnej kondycji pacjenta i następuje zwykle po kilku tygodniach.

Bibliografia:

J. Widuchowski, Kolano – artroskopia diagnostyczna i operacyjna, Sport & Med, 2002

A. Kruk, S. Terech, P. Jarzynkowski, R. Piotrkowska, J. Książek, Interdyscyplinarna opieka nad pacjentem operowanym metodą artroskopii stawu kolanowego, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 2 (55) 2019