Na czym polega resekcja żołądka i kiedy się ją wykonuje? Dieta, komplikacje i rokowania

Resekcja żołądka to zabieg chirurgiczny, który zmienia trwale życie człowieka. Polega on na wycięciu fragmentu lub całego narządu. Zakres operacji zależy od przyczyny, z jakiej jest wykonywana: w leczeniu otyłości wykorzystuje się metodę rękawowej resekcji żołądka, natomiast gastrektomię całkowitą przeprowadza się w przypadku zaawansowanego raka żołądka.

Po wykonaniu resekcji żołądka konieczna jest zmiana diety z wykluczeniem produktów ciężkostrawnych. Konieczne jest zwrócenie uwagi na dostarczenie odpowiedniej ilości składników pokarmowych i zapobieganie niedoborom żywieniowym.

Resekcja żołądka – na czym polega operacja?

Resekcja żołądka to zabieg polegający na wycięciu fragmentu lub całości tej części układu pokarmowego. Rozległość zabiegu zależy od oczekiwanego efektu. Obecnie istnieją dwa główne wskazania do wykonania zabiegu resekcyjnego żołądka: leczenie otyłości oraz nowotworów żołądka.

Dzięki chirurgii tej części przewodu pokarmowego możliwe jest leczenie stanów niezwiązanych bezpośrednio z chorobami przewodu pokarmowego. Rękawowa resekcja żołądka (inaczej mankietowa resekcja żołądka lub sleeve gastrectomy) to operacja wykonywana w chirurgii zajmującej się leczeniem otyłości (bariatrycznej). Polega ona na wycięciu ok. 85% powiększonego żołądka, czyli do objętości około 150 ml. Efektem takiego zabiegu jest niemożność spożywania dużych ilości pokarmu przez pacjenta, co w konsekwencji powoduje utratę masy ciała. Operację można wykonać laparoskopowo.

Częściową lub całkowitą resekcję żołądka wykonuje się z powodu nowotworów. Zaawansowany rak leczy się poprzez wykonanie gastrektomii wraz z wycięciem jak największej ilości węzłów chłonnych okołożołądkowych i towarzyszących gałęziom pnia trzewnego. W niektórych przypadkach (rak wczesny lub nowotwór podścieliskowy układu pokarmowego – GIST) możliwe jest dokonanie częściowego wycięcia lub resekcji klinowej.

Pacjenci zakwalifikowani do zabiegu w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia mogą wykonać go bezpłatnie. Prywatnie cena resekcji żołądka wynosi od 16000 do aż 30000 zł w zależności od ośrodka i rozległości operacji.

Dieta po resekcji żołądka

Usunięcie całości lub części żołądka wymaga zmiany przyzwyczajeń żywieniowych, ponieważ zaburzone zostaje prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Dieta po rękawowej resekcji żołądka wymaga wprowadzenia żywienia płynnego lub półpłynnego, w posiłkach o małych objętościach, dzielonych na 5–6 dziennie. Mogą to być przeciery owocowe oraz warzywne, budynie, galaretki, kisiele, jogurty bez cząstek owoców, zupy krem.

Po jakimś czasie konieczne jest wzbogacenie pokarmu w białko oraz inne niezbędne składniki. Jadłospis po resekcji żołądka kilka tygodni po zabiegu powinien zawierać produkty lekkostrawne. Należy wyeliminować pokarm, który długo zalega w żołądku – fasolę suchą, szparagową, groch, sery żółte, czosnek, kapustę, kalafior i grzyby. Przeciwwskazane jest spożywanie kawy, czekolady, picie kakao oraz alkoholu. Posiłki nie powinny być przygotowywane z użyciem tłuszczu zwierzęcego – konieczne jest jego ograniczenie do minimum. Pożywienie należy gotować lub piec w folii. Także pieczywo powinno być lekkostrawne – preferowane są wypieki białe zamiast wieloziarnistych i ciemnych.

Komplikacje po resekcji żołądka

Oprócz konieczności zmiany diety z powodu upośledzenia funkcjonowania układu pokarmowego mogą pojawić się również inne komplikacje niezwiązane z żywieniem. Najczęstsze powikłania po resekcji żołądka, to:

• nieszczelność i przeciek treści żołądkowej na linii szycia,
• zwężenie pozostałej części żołądka uniemożliwiające przechodzenie treści pokarmowej do dalszej części układu pokarmowego,
• krwawienia,
• choroba refluksowa przełyku i zarzucanie pokarmu do przełyku.

Należy pamiętać, że powikłania te są stosunkowo rzadkie, a korzyści uzyskane poprzez zastosowanie leczenia przewyższają znacznie ewentualne ryzyko.

Resekcja żołądka: rokowanie

Efekt operacji zależy od wielu czynników przedoperacyjnych, okołooperacyjnych oraz pooperacyjnych. Rokowanie w rękawowej resekcji żołądka jest dobre – uzyskanie prawidłowej masy ciała jest łatwiejsze niż przed operacją, jednak bardzo duże znaczenie mają kształtowane na nowo przyzwyczajenia żywieniowe.

W przypadku nowotworów żołądka rokowanie zależy od typu histologicznego zmiany, zaawansowania miejscowego oraz obecności przerzutów do węzłów chłonnych bliskich i odległych. Każdy przypadek jest rozważany indywidualnie. Życie po całkowitej resekcji żołądka wymaga ścisłego przestrzegania zasad dietetycznych oraz monitorowania parametrów mogących sygnalizować nawrót choroby. Niestety w przypadkach zaawansowanego nowotworu zabieg może nie doprowadzić do wyleczenia.