Rezonans magnetyczny – co to? Cena, gdzie go wykonać?

Rezonans magnetyczny to badanie diagnostyczne, które umożliwia dokładne zobrazowanie narządów wewnętrznych i trudno dostępnych struktur w organizmie, m.in.: kręgosłupa, kości, mózgu, serca. Rezonans magnetyczny jest najczęściej wykorzystywany w diagnostyce chorób nowotworowych.

Co to jest rezonans magnetyczny?

Rezonans magnetyczny jest podstawowym narzędziem diagnostycznym, szeroko wykorzystywanym w dzisiejszej medycynie i podczas badań naukowych. Obecnie pracownia rezonansu magnetycznego znajduje się przy każdym większym szpitalu. W 2003 r. jego twórcy otrzymali Nagrodę Nobla. Metoda ta wykorzystuje fakt, że w organizmie człowieka znajduje się duża ilość wody, czyli – innymi słowy – atomów tlenu oraz wodoru.

Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, powszechnie określane jako rezonans magnetyczny (w skrócie RM lub MRI – magnetic resonance imaging) to specjalistyczne, nieinwazyjne badanie diagnostyczne, które umożliwia uzyskanie obrazu narządów wewnętrznych w wielu płaszczyznach i przekrojach, a tym samym wykrycie wielu patologii w ich obrębie.

Najczęściej wykonuje się:

• rezonans magnetyczny głowy,
• rezonans magnetyczny kręgosłupa (lędźwiowego, szyjnego, piersiowego, krzyżowego),
• rezonans magnetyczny układu kostnego (w tym głównie kolana),
• rezonans magnetyczny jamy brzusznej.

Czy rezonans magnetyczny jest szkodliwy? Jak się okazuje, jest on w pełni bezpiecznym badaniem, a silne pole magnetyczne, które mu towarzyszy, nie wpływa szkodliwie na żadną tkankę organizmu. Istnieje jedynie niewielkie ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej na użyty kontrast. Co to jest kontrast? To środek cieniujący, o którym piszemy w podrozdziale „Rezonans z kontrastem czy bez?”.

Ryzyko alergii jest znacznie mniejsze niż w przypadku kontrastu wykorzystywanego przy tomografii komputerowej. Z powodu niskiej szkodliwości można wykonywać rezonans magnetyczny w ciąży. Jedynym przeciwwskazaniem są wszczepione urządzenia elektroniczne (rozrusznik serca, aparat słuchowy) i metalowe endoprotezy.

Ile trwa rezonans magnetyczny? Jak wygląda? Na czym polega?

Badanie rezonansem magnetycznym przeprowadzane jest w pracowni rezonansu magnetycznego za pomocą specjalnego aparatu. Z wyglądu przypomina on tubę, do której na specjalnym łóżku wsuwa się pacjenta. MRI trwa około 30 minut.

Na czym polega rezonans magnetyczny? Urządzenie do rezonansu wysyła do tkanek człowieka silne pole elektromagnetyczne. W ten sposób w ludzkich komórkach dochodzi do reakcji atomów wodoru, które ustawiają się odpowiednio w kierunku działania pola magnetycznego. Ruchy te wykrywane są przez detektory urządzenia, a następnie przekształcane są w obrazy wyświetlające się na ekranie komputera.

Całe badanie jest w pełni bezbolesne. Czasem może wywoływać dyskomfort spowodowany koniecznością pozostawania w bezruchu w ciasnej przestrzeni, z głośnymi dźwiękami wydawanymi przez aparaturę. Z tego powodu niektórym pacjentom podawany jest środek uspokajający, a rezonans magnetyczny u dzieci wykonywany jest w głębokiej sedacji, czyli podczas snu. Na wynik badania oczekuje się około 7 dni.

Rezonans magnetyczny – cena i czas oczekiwania

Jeśli otrzymałeś skierowanie od lekarza, możesz wykonać rezonans magnetyczny na NFZ, całkowicie bezpłatnie. Musisz jednak, w takim przypadku, przygotować się na długie kolejki – zdarza się, że na badanie trzeba czekać nawet rok, a średni czas oczekiwania wynosi dzisiaj 116 dni.

O wiele szybciej można  wykonać rezonans magnetyczny prywatnie, jednak – co warto zaznaczyć – nie jest to badanie szczególnie tanie. Wówczas wystarczy jednak odczekać jedynie kilka lub kilkanaście dni. Należy również zaznaczyć, że im rzadziej przeprowadza się dany rodzaj badania, tym dłużej trzeba czekać na jego wykonanie. Przykładowo, na rezonans magnetyczny ręki trzeba czekać przeciętnie około 200 dni (w przypadku badań na NFZ).

Ile kosztuje rezonans magnetyczny?

Zastanawiasz się, ile kosztuje rezonans magnetyczny? Cóż, cena tego badania zależy m.in. od miasta. Sprawdź, jak ceny kształtują się w Polsce.

• Rezonans magnetyczny głowy: Warszawa: 330-720 zł, Kraków: 400-690 zł, Wrocław: 430-560 zł, Poznań: 560-740 zł, Łódź: 370-600 zł, Katowice:  400-650 zł, Szczecin:  450-920 zł, Lublin: 400-580 zł, Bydgoszcz: 400-640 zł, Gdańsk: 440-660 zł, Kielce: 280-590 zł, Olsztyn: 525-675 zł, Rzeszów: 480-650 zł, Gdynia: 430-600 zł, Białystok: 420-640 zł, Koszalin: 450-600 zł,
• Rezonans magnetyczny kręgosłupa: Warszawa: 330-1540 zł, Kraków: 450-1500 zł, Wrocław: 380-1360 zł, Poznań: 550-1200 zł, Łódź:  370-1150 zł, Katowice: 400-1200 zł, Szczecin: 420-1300 zł, Lublin: 400-1000 zł, Bydgoszcz: 450 zł-900 zł, Gdańsk: 315 zł-1110 zł, Kielce: 280-1380 zł, Olsztyn: 525-1200 zł, Rzeszów: 470-1100 zł, Gdynia: 350-1060 zł, Białystok: 400-1350 zł, Koszalin: 480-1200 zł.
• Rezonans magnetyczny kolana – Warszawa: 380-1000 zł, Kraków: 450-750 zł, Wrocław: 450-650 zł, Poznań: 510-660 zł, Łódź:  400-650 zł, Katowice: 400-550 zł, Szczecin: 420-890 zł, Lublin: 400-600 zł, Bydgoszcz: 450-650 zł, Gdańsk: 395-560 zł, Kielce: 320-500 zł, Olsztyn: 575-725 zł, Rzeszów: 480-660 zł, Gdynia: 430-600 zł, Białystok: 500 -680 zł, Koszalin:  480-630 zł
• Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – Warszawa: 550-820 zł, Kraków: 450-800 zł, Wrocław: 490-670 zł, Poznań: 590-740 zł, Łódź:  210-580 zł, Katowice: 400-600 zł, Szczecin: 440-1230 zł, Lublin: 400-600 zł, Bydgoszcz: 400-550 zł, Gdańsk: 450-655 zł, Kielce: 450-600 zł, Olsztyn: 550-725 zł, Rzeszów: 480-650 zł, Gdynia: 550-710 zł, Białystok: 500-650 zł, Koszalin: 480-630 zł.

Podane ceny są orientacyjne i mogą się zmieniać w zależności od cennika danej placówki medycznej.

Rezonans magnetyczny na NFZ –  gdzie najszybciej można się dostać?

Gdzie zrobić rezonans magnetyczny na NFZ? Jeśli zależy ci, aby wykonać badanie bezpłatnie, mogą cię zainteresować informacje o kolejkach w twoim mieście, okolicy lub nawet całej Polsce. Więcej na ten temat znajdziesz np. na stronie kolejkoskop.pl. Możesz się z niej dowiedzieć nie tylko o kolejkach na badanie rezonansem, ale również na  alternatywne dla niego badanie, czyli tomografię komputerową.

Co wykrywa rezonans magnetyczny?

Dzięki rezonansowi magnetycznemu możliwe jest wykrycie wielu patologii w narządach wewnętrznych. Jest to jedna z najdokładniejszych metod obrazowania. W zależności od badanego obszaru ciała można zdiagnozować różne choroby. Poniżej podajemy kilka przykładów.

• Rezonans magnetyczny głowy – pozwala wykryć chorobę Alzheimera, stwardnienie rozsiane, choroby nowotworowe,
• Rezonans magnetyczny kręgosłupa – umożliwia ocenę rozległości urazów oraz wykrycie chorób zwyrodnieniowych krążków międzykręgowych i nowotworów,
• Rezonans magnetyczny serca – wykrywa guzy w mięśniu sercowym oraz patologie dużych naczyń krwionośnych,
• Rezonans magnetyczny jamy brzusznej – wykrywa torbiele wątroby, patologie dróg żółciowych, zmiany nowotworowe narządów wewnętrznych, stany zapalne.

Możliwe jest wykonanie rezonansu magnetycznego całego organizmu. Wbrew nazwie obejmuje on tylko kilka większych struktur ciała: głowę, szyję, jamę brzuszną, miednicę, uda. Wykorzystuje się je przede wszystkim do monitorowania rozwoju zmian nowotworowych w tkankach miękkich.

Rezonans magnetyczny — wskazania do wykonania

Rezonans magnetyczny jest niezastąpiony w zakresie obrazowania zmian w układzie mięśniowym, szkieletowym oraz w szpiku kostnym. Wśród wskazań do wykonania badania można wymienić m.in.:

• urazy i guzy tkanek miękkich,
• nowotwory narządów rodnych,
• nowotwory gruczołu krokowego,
• guzy serca,
• bóle kręgosłupa,
• bóle głowy,
• zaburzenia widzenia,
• nowotwory mózgu,
• choroby ośrodkowego układu nerwowego.

Rezonans magnetyczny — przeciwwskazania do wykonania

Wykonanie rezonansu magnetycznego jest niemożliwe, jeśli:

• osoba zmaga się z infekcją górnych dróg oddechowych, gdyż niemożliwe jest wykonanie znieczulenia,
• pacjent cierpi na choroby przewlekłe, wówczas anestezjolog może skierować taką osobę na dodatkowe badania,
• w ciele badanego znajdują się odłamki metali.

Skierowanie na rezonans magnetyczny wypisuje lekarz specjalista.

Tomografia czy rezonans?

Co wybrać? Cóż, są to dwa dość podobne badania, podczas których pacjent pozostaje w specjalnej tubie i nie może za bardzo się ruszyć. Oba wykorzystują jednak inne rodzaje promieniowania. I o ile w przypadku tomografii chodzi o promieniowanie rentgenowskie, które może być szkodliwe dla organizmu, o tyle przy rezonansie wykorzystuje się oddziaływanie fal radiowych na organizm, który znajduje się w polu magnetycznym – jest to całkowicie nieszkodliwe.

Zarówno podczas tomografii, jak i rezonansu magnetycznego można wykorzystywać kontrast, czyli środek cieniujący. Oba badania nie niosą ze sobą z reguły żadnych skutków ubocznych, chyba że u kogoś wykonuje się tomografię zbyt często. Rezonans często traktuje się również jako badanie uzupełniające tomografię, jednak ta nigdy nie uzupełnia samego rezonansu.

Rezonans z kontrastem czy bez?

Wyróżnia się: rezonans magnetyczny z kontrastem (w celu zwiększenia jakości obrazu) i bez kontrastu, czyli środka cieniującego. To, jaki jego rodzaj wybrać, powinien określić lekarz. Czym w ogóle jest zatem kontrast? To substancja, którą podaje się pacjentowi doustnie lub dożylnie, aby łatwiej było postawić diagnozę i więcej dowiedzieć się na temat choroby. W przypadku rezonansu są to środki gadolinowe, które – w niektórych przypadkach – aplikuje się kobietom w ciąży.

Jak przygotować się do rezonansu magnetycznego?

Przygotowanie do rezonansu magnetycznego z kontrastem obejmuje wcześniejsze wykonanie badania krwi na oznaczenie poziomu kreatyniny, pozostanie na czczo minimum 6 godzin przed wykonaniem badania oraz wypicie dużej ilości płynów dzień przed. Należy także założyć luźne ubranie oraz zrezygnować z makijażu i lakieru do włosów. Dzieci, które będą badane w sedacji, muszą powstrzymać się od przyjmowania posiłków.

W przypadku rezonansu magnetycznego bez kontrastu nie jest konieczne pozostanie na czczo, należy jednak ostatni posiłek przyjąć na 3–4 godziny przed badaniem. Konieczne jest zdjęcie biżuterii oraz wszystkich metalowych elementów z odzieży. Do pracowni trzeba zgłosić się 15 minut przed MRI z kompletem dokumentów.

Na badanie rezonansem magnetycznym należy wziąć:

• dokument tożsamości; jeśli jest to osoba niepełnoletnia, wymagany jest też dokument opiekuna oraz książeczka zdrowia dziecka,
• skierowanie na badanie, jeśli zostało wystawione przez lekarza i rezonans realizowany jest w ramach NFZ,
• wyniki ostatnich wykonanych badań, w tym także wynik poziomu kreatyniny (wykonany max. 30 dni wcześniej, u osób ze schorzeniami nerek max. 7 dni wcześniej),
• zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonania badania, jeśli pacjent ma wszczepione implanty.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482487/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1121941/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4632105/