Na czym polega scyntygrafia przytarczyc i jakie są do niej wskazania?

Scyntygrafia przytarczyc to badanie obrazowe, w którym wykorzystywane jest promieniowanie jonizujące powstałe przy użyciu izotopów promieniotwórczych. Procedura polega na dożylnym podaniu radiofarmaceutyku i rejestrowaniu obrazu narządu przez aparaturę. Jakie choroby można wykryć przy użyciu scyntygrafii? Jak przygotować się do badania? 

Czym jest scyntygrafia przytarczyc?

Przytarczyce to niewielkie gruczoły, zazwyczaj położone z tyłu tarczycy, choć mogą też być zlokalizowane poza nią, pomiędzy kością gnykową a górnym odcinkiem klatki piersiowej, za mostkiem. Scyntygrafia przytarczyc jest jedną z obrazowych metod badania tych narządów. Za jej pomocą można wykryć różne nieprawidłowości w obrębie gruczołów. Badanie wykonywane jest w Zakładach Medycyny Nuklearnej. 

Wskazania i przeciwwskazania do scyntygrafii przytarczyc

Najczęstszym wskazaniem do scyntygrafii przytarczyc jest podejrzenie gruczolaka, czyli łagodnego przerostu gruczołów wywołanego nadmierną syntezą parathormonu. Nowotwór ten jest przyczyną pierwotnej nadczynności przytarczyc. Badanie służy również do wykrywania: 

• wola guzkowego tarczycy, 
• hiperplazji przytarczyc,
• raka przytarczyc. 

Jako badanie diagnostyczne, scyntygrafię przytarczyc wykonuje się u pacjentów kwalifikowanych do częściowej resekcji gruczołów. Przeciwwskazaniem do niej jest natomiast ciąża oraz karmienie piersią, dlatego kobietom w wieku rozrodczym zaleca się zrobienie badania w pierwszych 10. dniach cyklu (przed owulacją), aby uniknąć ryzyka ewentualnego napromieniania zarodka. 

Jak przygotować się do scyntygrafii przytarczyc?

Do scyntygrafii przytarczyc nie musisz się szczególnie przygotowywać – nie ma konieczności przychodzenia na czczo, a podczas badania nie trzeba się rozbierać, ale należy zdjąć wszystkie metalowe elementy. Jeśli suplementujesz witaminę D, zrezygnuj z jej przyjmowania na miesiąc przed badaniem. 

Aby wykonać scyntygrafię, konieczne jest posiadanie skierowania bez względu na to, czy badanie odbywa się w ramach NFZ, czy jest wykonywane prywatnie. Na wizytę zabierz ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną, a zatem wyniki badań obrazowych przytarczyc oraz badań laboratoryjnych. 

Jak wygląda scyntygrafia przytarczyc?

Podczas przeprowadzania scyntygrafii przytarczyc zostaniesz poproszona o położenie się na plecach. Gruczoły obrazowane są przy pomocy gammakamery. Badanie można wykonać na dwa sposoby: 

• metodą dwufazową – dożylnie podaje się niewielką ilość znacznika MIBI (metajodobenzyloguanidyna) znakowanego izotopem technetu. Substancja ta ma na celu wysycenie narządu, dzięki czemu możliwe jest wykrycie zmian znajdujących się w miejscach, w których znacznik zgromadzony jest w większej ilości. Zmiany monitoruje się w określonym czasie po podaniu znacznika. Początkowa ocena ma miejsce po 20-30 minutach (można wtedy określić kształt, wielkość i położenie przytarczyc), a kolejny odczyt wykonuje się po 2 godzinach, 
• metodą subtrakcyjną – podając dwa znaczniki, czyli nadtechnecjan sodu i 99mTc-MIBI znakowany technetem. 

Cała procedura trwa do 3.-4. godzin. Po zakończeniu diagnostyki zaleca się pić dużą ilość wody (1-2 litry), aby szybko wypłukać podaną substancję z organizmu. Badanie jest nieinwazyjne i niesie ze sobą niewielkie ryzyko powikłań, ale ze względu na zastosowane promieniowanie, przez 24 godziny od przeprowadzonego badania nie powinnaś przebywać w małej odległości od kobiet w ciąży i dzieci. Znacznik zostaje rozłożony i wydalony w ciągu dwóch dni od momentu jego podania.

Bibliografia: 

1. Gierach M., Skowrońska A., Mirlak I., Radajewski K., Junik R., Metody obrazowania wtórnej nadczynności przytarczyc, Forum Nefrologiczne 2014, tom 7, nr 3, 141-145. 
2. Kochman M., Misiorowski W., Obrazowanie przytarczyc – znaczenie w wyborze postępowania u chorych na pierwotną nadczynność przytarczyc, Postępy Nauk Medycznych 2013, t. XXVI, nr 11, s. 812-818. 
3. Zabielska B., Rzepakowska A., Rewizja wytycznych diagnostyki gruczolaka przytarczyc na podstawie opisów przypadków i przeglądu literatury, Polotorhino Review 2022, 11(3): 55-60.