Scyntygrafia tarczycy, czyli badanie obrazowe. Co wykrywa?

Tarczyca to narząd narażony na rozwój różnych dysfunkcji. Wiele z nich wykrywa tzw. scyntygrafia tarczycy, która pozwala przy okazji ocenić stan całego gruczołu. Co warto wiedzieć na temat tego badania, jak należy je interpretować, jaka jest jego cena i czy istnieją do jego przeprowadzenia jakieś przeciwwskazania? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdziesz w artykule.  

Czym jest scyntygrafia tarczycy? 

Scyntygrafia tarczycy to badanie obrazowe, dzięki któremu można wykryć choroby gruczołu tarczowego. Pozwala ono ocenić m.in. morfologię oraz budowę miąższu narządu. Jest w pełni bezpieczne oraz bezbolesne. Do jego przeprowadzenia wykorzystuje się izotop promieniotwórczy – substancje z nim wprowadza się do organizmu. Istnieje możliwość przeprowadzenia scyntygrafii tarczycy jodem 131 lub technetem, są to dwa różne radioizotopy. Kiedy docierają do tarczycy, rozpoczyna się proces wytwarzania promieniowania, które wychwytuje specjalistyczna kamera (tzw. kamera gamma). 

Scyntygrafia tarczycy – jak wygląda badanie? 

Pierwszego dnia badania pacjent otrzymuje żelową kapsułkę, w której znajduje się radiojod. Należy ją połknąć. Dopiero w następnej dobie uzyskuje się zapis obrazu scyntygraficznego tarczycy. Badanie przeprowadzane jest w pozycji siedzącej lub leżącej. Ile ono trwa? Jak się okazuje, około 15-20 minut. Po diagnostyce zaleca się natomiast picie dużych ilości wody, aby jak najszybciej wypłukać z organizmu radioizotopy. 

Scyntygrafia tarczycy – interpretacja 

Po badaniu otrzymuje się specjalne wydruki (scyntygramy), wraz z ich opisami. Jeśli chodzi o wyniki scyntygrafii tarczycy, można wyróżnić: 

• guzki zimne – nie wychwytują jodu, 
• guzki ciepłe i gorące – wychwytują jod w stopniu większym niż tkanka, która je otacza, 
• guzki obojętne – wychwytują jod tak jak tkanka, która je otacza. 

Guzki zimne najczęściej oznaczają nowotwory. Guzki ciepłe i gorące rzadko kiedy wskazują na raka, z reguły są tożsame z zaburzeniami czynności tego narządu. 

Wskazania do scyntygrafii tarczycy  

Scyntygrafię tarczycy wykonuje się po to, aby ocenić gruczoł tarczowy – jego wielkość oraz lokalizację. Wskazaniem do wykonania badania jest również nowotwór, a konkretnie podejrzenie istnienia przerzutów lub jego wznowy. W ten sposób można ocenić również czynność guza tarczycy, wykryć wole guzowe lub zamostkowe, a także anomalie rozwojowe. Badanie to przeprowadza się również po operacji omawianego przez nas narządu. 

Przeciwwskazania do badania obrazowego tarczycy 

Omawianych przez nas badań nie można wykonywać u kobiet w ciąży oraz pań podejrzewających, że są w ciąży – wówczas szczególnie nie należy tego robić w drugiej połowie cyklu. Co więcej, nie powinno się ich przeprowadzać również u kobiet karmiących piersią. Radioizotopy, choć nie zagrażają pacjentowi, mogłyby wpłynąć na rozwijający się płód lub niemowlę. 

Skutki uboczne scyntygrafii gruczołu tarczowego 

Jedynym skutkiem ubocznym scyntygrafii tarczycy jest emitowanie promieniowania do otoczenia przez krótki czas. To z kolei sprawia, że raczej nie przeprowadza się jej u osób, które są jedynymi opiekunami małych dzieci. Poza tym badanie nie powinno się wiązać z żadnymi efektami popromiennymi. 

Przygotowania do scyntygrafii gruczołu tarczowego 

Na tydzień przed badaniem należy odstawić leki, które hamują pracę tarczycy oraz hormony wydzielane przez ten gruczoł. Przed przeprowadzeniem scyntygrafii należy też unikać spożywania pokarmów z dużą ilością jodu. Pacjent powinien przyjąć kapsułkę, będąc na czczo i nie powinien jeść przez 2 godziny po jej połknięciu. 

Cena scyntygrafii gruczołu tarczowego 

Ile kosztuje scyntygrafia tarczycy? Zazwyczaj cena tego badania wynosi od 100 do 400 zł – rozpiętość jest tutaj zatem bardzo duża. Warto jednak zaznaczyć, że omawianą diagnostykę można wykonać darmowo – wystarczy uzyskać skierowanie od lekarza przyjmującego na Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). 

Bibliografia: 

1. Almohammed H. I., Mansour S., Alhulwah A. H., Mayhoub F. H., Arafahc A. M., Scintigraphy has the potential to replace thyroid stimulating hormone and ultrasonography in hyperthyroidism diagnosis, Saudi Journal of Biological Sciences 2020, 27(7), s. 1722-1725. 
2. Alswat K., Ahmad Assiri S.,  Althaqafi R. M. M., Alsufyani A., Althagafi A., Alrebaiee S., Alsukhayri N., Scintigraphy evaluation of hyperthyroidism and its correlation with clinical and biochemical profiles, BMC Research Notes 2020, 13, 324. 
3. Moreno-Reyes R., Kyrilli A., Lytrivi M.,  Bourmorck C., Chami R., Corvilaina B., Is there still a role for thyroid scintigraphy in the workup of a thyroid nodule in the era of fine needle aspiration cytology and molecular testing?, PMC PubMed Central 2016.