Nadciśnienie płucne ‒ objawy i leczenie

Nadciśnienie płucne to stosunkowo rzadka choroba. Daje ona niespecyficzne objawy, które często utrudniają postawienie prawidłowej diagnozy. Nieleczone nadciśnienie płucne może prowadzić do zgonu.

W przeciwieństwie do nadciśnienia tętniczego, które jest bardzo częstym schorzeniem, nadciśnienie płucne występuje rzadko, jednakże jest to bardzo groźna choroba, która może prowadzić do śmierci. Nadciśnienie płucne obejmuje serce i płuca na skutek wysokiego ciśnienia w tętnicach płucnych. Wzrost ciśnienia jest związany ze zmianami w ścianach naczyń krwionośnych ‒ ich śluzówka staje się grubsza, traci elastyczność, a to utrudnia transport krwi tłoczonej przez prawą komorę serca. Nadciśnienie płucne może też być związane z zatorowością płucną, która polega na zamknięciu lub znacznym zwężeniu przekroju naczynia przez skrzeplinę. Gdy krew napotyka na przeszkodę w przepływie, stara się ją pokonać poprzez podniesienie ciśnienia przepływu. Dolegliwości związane z chorobą są niespecyficzne i dlatego właściwa diagnozę bywa stawiana bardzo późno.

Nadciśnienie płucne przyczyny

Istnieją rozmaite przyczyny nadciśnienia tętniczego, które doprowadzają do niekorzystnych zmian strukturalnych i funkcjonalnych w naczyniach krwionośnych płuc. Dochodzi do pogrubienia ścian, nadmiernego skurczu i zwężenia przekroju naczynia. To wywołuje wzrost oporu płucnego. Aby go pokonać i tłoczyć krew prawa komora musi kurczyć się częściej i mocniej. Jeżeli stan taki utrzymuje się rozwija się prawokomorowa niewydolność serca.  Do takich zmian prowadzi wiele schorzeń. Przyczynami są zaburzenia krzepliwości krwi powodujące przewlekłą zatorowość płucną, choroby miąższu płuc, takie jak zapalenia śródmiąższowe, choroby degeneracyjne. Do wzrostu ciśnienia płucnego prowadzi też przewlekła obturacyjna choroba płuc i bezdech senny. Ponadto do zmian dochodzi również przy obecności niektórych wad zastawkowych i wtórnie przy lewokomorowej niewydolności serca.

Nadciśnienie płucne ‒ objawy

Objawy nadciśnienia płucnego są niespecyficzne, zwłaszcza jeśli ich nasilenie jest niewielkie. Najczęściej pacjenci narzekają na zmęczenie i spadek tolerancji wysiłku. Czynności, które do tej pory nie sprawiały żadnych trudności, zaczynają szybciej dawać objawy zmęczenia. Uprawianie sportu staje się praktycznie niemożliwe, zwłaszcza że przy wysiłku dodatkowo pojawia się duszność i ból w klatce piersiowej. U chorych można zaobserwować nieznaczne sinienie ust, chłodne dłonie i stopy. Oprócz tego może pojawić się chrypka, kaszel i krwioplucie. Jeżeli nie zostanie wdrożone prawidłowe leczenie, dolegliwości nasilają się wraz z postępującą niewydolnością prawej komory i występują nawet w spoczynku, bez podejmowania aktywności fizycznej. Jeżeli przyczyną nadciśnienia płucnego jest zatorowość płucna, objawy mogą się pojawić nagle u zupełnie zdrowej osoby i mogą postępować w bardzo szybkim tempie, stanowiąc zagrożenie życia.

Nadciśnienie płucne ‒ diagnostyka

O nadciśnieniu płucnym mówimy wtedy, jeżeli jego wartości przekraczają 25 mmHg. W przypadku odczuwania przedstawionych wyżej dolegliwości bezwzględnie należy zgłosić się do lekarza, który powinien rozpocząć proces diagnostyczny. Jako podstawa wykonywane jest badanie laboratoryjne, które powinno obejmować morfologię, parametry układu krzepnięcia oraz D-dimery. Podstawowym badaniem obrazowym, które może stwierdzić obecność choroby jest echo serca. To nieinwazyjne badanie, które przezskórnie pozwala określić budowę jam serca, ich kurczliwość oraz zmierzyć ciśnienie skurczowe w tętnicach płucnych. Pomocne jest również wykonanie RTG klatki piersiowej. Doświadczony radiolog powinien zauważyć zmiany o charakterze poszerzenia pnia i gałęzi tętnicy płucnej. Ponadto może być powiększona prawa komora i przedsionek serca.

Dokładniejsze, bardziej specjalistyczne badania przeprowadzane są w warunkach szpitalnych. Pomocna jest tomografia komputerowa klatki piersiowej, scyntygrafia perfuzyjna płuc i arteriografia tętnic płucnych.

Nadciśnienie płucne ‒ leczenie

Leczenie nadciśnienia płucnego u dzieci i dorosłych jest podobne i zależy przede wszystkim od przyczyny choroby. Jeżeli przyczyną nadciśnienia są wady rozwojowe serca i naczyń płucnych (są to najczęstsze przyczyny nadciśnienia płucnego u noworodków), leczeniem z wyboru jest operacyjna korekcja wad. Jeżeli nadciśnienie związane jest z zatorowością, zalecane jest przyjmowanie preparatów przeciwkrzepliwych w postaci doustnej lub drobnocząsteczkowej heparyny podawanej podskórnie. Stosowane są też preparaty moczopędne i rozszerzające naczynia. Prawdziwym przełomem było wprowadzenie do terapii trzech grup nowoczesnych preparatów, działających na różne przyczyny choroby. Są to prostanoidy, anatagoniści receptorów dla endoteliny i inhibitory fosfodiesterazy typu 5.

Jednym ze sposobów leczenia jest także tlenoterapia, która łagodzi dolegliwości i pozwala na pobyt chorego w domu, a nie w szpitalu.

Jeżeli leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne, stosuje się metody inwazyjne takie jak operacyjne usunięcie skrzepliny z zablokowanego naczynia, przezskórną balonową plastykę tętnic płucnych lub przeszczep płuc i serca.