Naukowcy biją na alarm. Wykazano związek między zanieczyszczeniem powietrza a otyłością u dzieci

Badacze przeanalizowali dane zebrane wśród niemal 50 tys. dzieci i wskazali nowy czynnik wpływający na otyłość. Jak podkreślili, przeprowadzka do bardziej zanieczyszczonych obszarów wiąże się ze wzrostem wskaźnika masy ciała u najmłodszych.

Zanieczyszczone powietrze a otyłość

Naukowcy wskazali, że przeprowadzka do obszarów o wyższym poziomie zanieczyszczenia powietrza wiąże się z przyrostem masy ciała u najmłodszych. Eksperci z Instituto de Salud Global Barcelona (ISGLOBAL) we współpracy z Institut Universitari d’Investigacio en Atencio Primaria w Barcelonie przeanalizowali dane zebrane wśród 46 tys. 644 katalońskich dzieci i nastolatków. Badano najmłodszych w wieku od 2 do 17 lat, którzy w latach 2011-2018 przeprowadzili się do nowego miejsca zamieszkania. Wnioski z analizy opublikowano w czasopiśmie „Environmental Pollution”.

Autorzy pracy podczas badania sprawdzili roczny poziom dwutlenku azotu oraz pyłów zawieszonych o średnicy nie większej niż 10 mikrometrów (PM10) i o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra (PM 2,5) w miejscu zamieszkania dzieci przed i po przeprowadzce. Najmłodsi byli także regularnie badani w ośrodkach podstawowej opieki zdrowotnej pod względem wzrostu i wagi. Następnie dane te wykorzystano do obliczenia wskaźnika masy ciała (BMI) przed i 180 dni lub więcej po zamieszkaniu w nowym miejscu.

Jak wykazano, przeniesienie się na tereny z większym zanieczyszczeniem powietrza wiązało się ze wzrostem BMI. Wynik ten odnotowano dla wszystkich analizowanych zanieczyszczeń. Był on jednak wyższy u przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych. Co ciekawe, przeprowadzka do mniej zanieczyszczonego obszaru nie wiązała się z zauważalnym wpływem na BMI. Ponadto wpływ powietrza na wagę dzieci był niezależny od statusu społeczno-ekonomicznego.

Czynniki wpływające na otyłość u dzieci

Otyłość jest skomplikowaną chorobą przewlekłą, która może mieć wiele przyczyn i najczęściej nie ustępuje bez odpowiedniego leczenia. Ze względu na patogenezę otyłość dzieli się na dwa typy: pierwotną oraz wtórną. Na rozwój otyłości pierwotnej mają wpływ czynniki genetyczne oraz nieprawidłowy styl życia. Otyłość wtórna powstaje jako następstwo niektórych chorób lub stosowanej farmakoterapii. Mechanizmy biologiczne, które łączą zanieczyszczenie powietrza z przyrostem masy ciała, nie są w pełni poznane. Naukowcy podkreślają, że mogą one obejmować stres oksydacyjny, zapalenie tkanki tłuszczowej, insulinooporność, zaburzenia hormonalne, zmiany w metabolizmie czy zmniejszoną czynność płuc. Eksperci zwracają także uwagę, że na przyrost masy ciała może mieć wpływ większy ruch samochodowy. Przyczynia się on do zanieczyszczenia środowiska i zmniejszenia aktywności dzieci na powietrzu.

„Dobrym sposobem na zbadanie, czy te dwie rzeczy są ze sobą powiązane, jest sprawdzenie, co się dzieje, gdy dziecko jest nagle narażone na wyższy lub niższy poziom zanieczyszczenia powietrza w wyniku przeprowadzki pod inny adres” – mówi kierująca zespołem badaczy Martine Vrijheid i dodaje: „To właśnie nazywamy naturalnym eksperymentem”.

Eksperci wskazali, że choć wzrost BMI u badanych dzieci z obszarów bardziej zanieczyszczonych wzrastał nieznacznie, to w skali globalnej może nieść poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego. Jak podali, ponad 56 proc. osób na całym świecie mieszka na terenach, na których notorycznie przekraczane są wskaźniki skażenia powietrza. Naukowcy od lat alarmują, że jego stan w miastach pozostawia wiele do życzenia. Na liście 50 miast z najgorszą jakością powietrza, aż 33 z nich to miasta w naszym kraju. Niestety Polska zalicza się do jednego z najbardziej zanieczyszczonych państw w Europie, a gorzej jest jedynie w Bułgarii. Na toksyczny efekt zanieczyszczeń narażone są w szczególności dzieci. Vrijheid zaznacza, że należy zwrócić szczególną uwagę na ograniczenie zanieczyszczeń, by zapobiegać otyłości u najmłodszych.

Źródło: Sciencedirect.com