Naukowcy mówią o rewolucji. Udało im się odmłodzić komórki 53-latki o 30 lat

Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge ogłosili sukces w badaniach nad opóźnianiem procesu starzenia. Zdołali oni odmłodzić ludzkie komórki o kilkadziesiąt lat, lecz przy zachowaniu ich funkcji. Jak twierdzą, to odkrycie może przyczynić się do lepszego leczenia chorób związanych z wiekiem, m.in. choroby Alzheimera.

Odkryli sekret młodości?

W marcu 2022 r. naukowcy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie pochwalili się odkryciem, że starzenie się komórek jajowych można odwrócić za pomocą środka przeciwwirusowego, który stosuje się w leczeniu pacjentów z HIV. W swoich badaniach udało im się odmłodzić komórki jajowe 40-letnich kobiet tak, by przypominały komórki jajowe 20-latek. To odkrycie o tyle znaczące, że pozwala dawać nadzieję na zajście w ciążę kobietom także w późniejszym wieku.

Niedługo później, jak informuje eLife, grupa badaczy z Uniwersytetu w Cambridge opublikowała wyniki eksperymentów nad starzejącymi się komórkami skóry. Swoją metodę oparli na nagrodzonej w 2012 roku Nagrodą Nobla technice, dzięki której komórki macierzyste można otrzymywać również z dojrzałych tkanek – z wykorzystaniem czterech specjalistycznych cząsteczek, nazwanych „czynnikami Yamanaka”, które odwracają rozwój komórek. Jednak w przypadku tej metody następowała utrata pierwotnego typu komórki i jej funkcjonalność.

Tymczasem teraz Diljeet Gill z Babraham Institute w Cambridge i jego koledzy opracowali technikę, która wykorzystuje czynniki Yamanaka do odmładzania komórek skóry bez utraty ich poprzedniej funkcjonalności, a samo odmładzanie „ma na celu przywrócenie niektórych funkcji starym komórkom”. Dzieje się tak dzięki metodzie zatrzymania przeprogramowania komórek. To, jak twierdzą naukowcy, pozwoli na „cofanie się w czasie” ludzkich komórek skóry o trzy dekady. To dłużej niż dotychczasowe metody przeprogramowania. Chociaż badania są na wczesnym etapie, mogą zrewolucjonizować medycynę regeneracyjną.

Szybsze gojenie ran

Naukowcy pobrali próbki komórek skóry od trzech ludzkich dawców w średnim wieku około 50 lat, a następnie wystawili je na działanie czynników Yamanaka przez zaledwie 13 dni (w badaniu nagrodzonym Noblem trwało to aż 50 dni), aby częściowo przeciwdziałać starzeniu się komórek. Następnie usunęli czynniki Yamanaki i pozostawili komórki do wzrostu. Odmłodzone komórki działały jak młodsze, tworząc więcej kolagenu niż te, które nie zostały przeprogramowane.

Dlaczego to takie ważne? Otóż w ramach badania naukowcy utworzyli sztuczne nacięcie w warstwie komórek w naczyniu, dzięki czemu odkryli, że fibroblasty, czyli komórki odpowiedzialne za produkcję kolagenu, przemieszczały się do szczeliny szybciej niż starsze komórki. Tym samym zamknęły ranę znacznie szybciej niż starsze komórki.

„Technika ta może pewnego dnia być przydatna w leczeniu schorzeń skóry, takich jak oparzenia i owrzodzenia. Dodatkową zaletą jest to, że komórki nie zostałyby odrzucone przez organizm człowieka, ponieważ byłyby to jego własne komórki” – mówi Diljeet Gill.

Nie tylko młodsza skóra

Jednak technika ta ma przyczyniać się nie tylko do odmłodzenia skóry. Odkrycie daje nadzieję na opracowanie skutecznego leczenia wielu chorób związanych z wiekiem.

„Fakt, że zaobserwowaliśmy również odwrócenie wskaźników starzenia w genach związanych z chorobami, jest szczególnie obiecujący dla przyszłości tej pracy” – ocenia dr Gill.

Agencja Bloomberga pisze, że naukowcy zaobserwowali, iż ich metoda oddziałuje również na geny związane z chorobami i objawami związanymi z wiekiem, takie jak gen APBA2 związany z chorobą Alzheimera oraz gen MAF odgrywający rolę w rozwoju zaćmy.

„Marzyliśmy o tego rodzaju rzeczach. Wiele powszechnych chorób pogarsza się z wiekiem, a myślenie o pomaganiu ludziom w ten sposób jest bardzo ekscytujące” – powiedział w rozmowie z BBC News szef zespołu badawczego prof. Wolf Reik z Babraham Institute w Cambridge.

Eksperci sugerują, że choć wyniki badań są na wczesnym etapie, mogą ostatecznie zrewolucjonizować medycynę regeneracyjną, zwłaszcza jeśli uda się je powtórzyć w przypadku innych typów komórek.

Źródła:

https://www.newscientist.com/article/2315485-anti-ageing-technique-makes-skin-cells-act-30-years-younger/

https://www.insider.com/skin-rejuvenation-woman-53-babraham-institute-wolf-reik-2022-4

https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-04-07/researchers-reverse-ageing-in-human-cells-by-30-years-study