Nerwica natręctw – przyczyny, objawy i leczenie

Nerwicę natręctw określa się mianem zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Charakterystyczne dla tego rodzaju nerwicy są natrętne myśli i nietypowe zachowania, które towarzyszą choremu w życiu codziennym. Dotyka ona osoby w różnym przedziale wiekowym, także dzieci. W leczeniu nerwicy natręctw konieczna jest farmakoterapia i psychoterapia.

Chorzy na nerwicę natręctw ciągle się czegoś boją. Strach i lęk powodują, że choroba przybiera postać obsesji, nad którą pacjent nie ma kontroli. Na liście zadań, które ma codziennie do wykonania, nie może pozostać żaden niezrealizowany punkt. W takich sytuacjach chory jest zdenerwowany, a czasem nawet agresywny.

Co to jest nerwica natręctw?

Nerwica natręctw to zespół zaburzeń na tle nerwowym manifestujący się natrętnymi myślami i nietypowym zachowaniem. Schorzenie jest napędzane przez strach i lęk, który towarzyszy choremu praktycznie w każdym aspekcie życia. Skutkuje to różnego rodzaju fobiami, nad którymi łatwo utracić kontrolę, i doprowadza do izolacji w kontaktach z innymi ludźmi.

Nerwica natręctw – przyczyny

Niegdyś uważano, że choroba ma podłoże genetyczne, mimo że nie znaleziono nigdy dowodu potwierdzającego to założenie. Obecnie za przyczynę nerwicy natręctw uznaje się niedobór serotoniny i traumę po złych doświadczeniach z przeszłości – np. trudnym dzieciństwie, w którym obowiązywał tzw. “zimny chów”. Dotyczy to zwłaszcza osób, które w wieku dziecięcym były surowo karane za nieprzestrzeganie zasad lub niewykonywanie poleceń dorosłych.

Przyczyną nerwicy natręctw może być też trauma po stracie bliskiej osoby lub strach pozostały po innym psychicznie wyczerpującym wydarzeniu – np. po napadzie, wypadku samochodowym albo na skutek wykorzystywania seksualnego. Osoby chore uważają, że jeśli odpowiednio zadbają o bezpieczeństwo, to nic podobnego ich więcej nie spotka. W ten sposób rodzi się obsesja, która w późniejszym czasie przestaje być kontrolowana.

Nerwica natręctw – objawy

Charakterystycznym objawem u chorego z nerwicą natręctw jest notoryczne powtarzanie tych samych czynności. Niewykonanie zadań wiąże się z lękiem, który z godziny na godzinę narasta i jest trudny do zniesienia. Chory bywa w takich sytuacjach mocno zdenerwowany, a niekiedy nawet agresywny.

Objawy, którymi może manifestować się nerwica natręctw myślowych to m.in.:

• ciągłe mycie rąk
• sprzątanie i dokładne mycie określonych przedmiotów, nawet po kilkanaście lub kilkadziesiąt razy
• strach przed zasypianiem
• wyczulenie na dźwięki, które mogą sugerować, że wydarzy się coś złego
• lęk przed wypadkami komunikacyjnymi i skupiskami ludzi
• przymus ułożenia poszczególnych przedmiotów według określonego schematu
• konieczność nieustannego sprawdzania zamków w drzwiach i przedmiotów gospodarstwa domowego.

Fobie są czasami tak silne i częste, że utrudniają choremu codzienne funkcjonowanie i relacje z osobami bliskimi. Wychodzenie z domu może trwać nawet kilka godzin. Jeśli chory nie wykona swoich codziennych rytuałów, to czuje się ciężko chory, poci się i drżą mu ręce. Ma też wyraźnie obniżony nastrój.

Nerwica natręctw – leczenie

W leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych istotną rolę odgrywa psychoterapia. Chory powinien regularnie uczęszczać na zajęcia grupowe lub indywidualne, na których nauczy się, jak radzić sobie w stresujących sytuacjach i jak zrozumieć znaczenie traumatycznych wydarzeń z przeszłości. Choć terapia jest długotrwała, to uczęszczanie na nią przyniesie same korzyści.

Leczenie można wspomagać farmakoterapią, ale tylko na zasadzie łagodzenia objawów. Stosowane w nerwicy natręctw leki to inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. Mają one działanie przeciwlękowe i łagodnie uspokajające, ale też sporo skutków ubocznych mimo dobrej tolerancji. Zażywane długotrwale mogą powodować uzależnienie i kłopot z odstawieniem. W przypadku nerwicy natręctw leczenie domowe jest mało skuteczne.

Nerwica natręctw u dzieci – objawy i leczenie

Nerwica natręctw u dzieci ma nieco inny przebieg. Zaburzenia objawiają się u nich nieustannym lękiem, głównie związanym ze szkołą, ważnymi egzaminami lub nieudanymi kontaktami z rówieśnikami. Strach jest momentami tak duży, że może prowadzić do ataków paniki. Takie dzieci są z reguły bardzo samotne, ponieważ nie potrafią zawrzeć znajomości z innymi dziećmi. W okresie dorastania mają kłopoty z przystosowaniem się. Choroba objawia się u nich pogorszeniem koncentracji i brakiem snu.

W przypadku nerwicy natręctw u dzieci leczenie to głównie terapia behawioralno-poznawcza, która pomoże przełamać lęk. Dzieciom rzadko przepisuje się leki. Zaleca je się jedynie w stanach przebiegających z silnym lękiem.