Niedobór magnezu w organizmie – przyczyny, objawy i skutki. Jak uzupełnić niedobory tego pierwiastka?

Magnez jest jednym z najbardziej znanych pierwiastków, który uważa się za niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ponieważ uczestniczy w wielu przemianach metabolicznych, nadmiar lub niedobór magnezu może skutkować problemami ze zdrowiem.

Objawy niedoboru magnezu dość szybko są zauważalne, ale często błędnie interpretowane, ponieważ mogą dotyczyć wielu układów i narządów. Magnez ma bowiem wpływ na układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, a nawet pokarmowy. Skutkiem niedoboru magnezu może być zawał serca, co często kończy się śmiercią chorego. Jak temu zapobiec?

Magnez – niedobór i nadmiar: jaka jest rola magnezu w organizmie człowieka?

Magnez jest jednym z najbardziej znanych pierwiastków występujących w przyrodzie. Pod względem chemicznym należy do grupy berylowców. Dzięki swoim właściwościom strukturalnym odpowiada za większość funkcji życiowych i wydolność poszczególnych układów w organizmie. Rolą magnezu jest kształtowanie elementów tkanek i błon komórkowych. Jako pierwiastek bierze też udział w przemianach metabolicznych białek, węglowodanów, lipidów i kwasów nukleinowych. Ma dobroczynny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, kostny i pokarmowy. Może być dostarczany w pożywieniu lub za pomocą suplementów. Ze względu na łatwą dostępność w organizmie ludzkim może wystąpić nadmiar lub niedobór magnezu.

Jak wykryć niedobór magnezu?

Przy pomiarze poziomu magnezu niedobór określa się mianem hipomagnezemii. Ma to miejsce w momencie, gdy stężenie tego pierwiastka w organizmie jest niższe niż 0.7 mmol/l. Poziom określa się dzięki badaniu laboratoryjnemu wykonanemu z krwi. Hipomagnezemię można stwierdzić także na podstawie testu obciążenia magnezem. Pierwiastek jest podawany dożylnie, a o jego niedoborze świadczy blisko 80% wydalonej ilości. Takie badanie przeprowadza się tylko w warunkach szpitalnych.

Niedobór magnezu – przyczyny

Przyczyny niedoboru magnezu leżą zwykle po stronie nieprawidłowej diety, ale czynnikiem sprawczym jego niskiego poziomu mogą być także niektóre choroby takie jak schorzenia neurologiczne (zwłaszcza udary mózgu), nowotwory jamy ustnej, gardła i przełyku lub odwodnienie, które jest skutkiem przewlekłej biegunki bądź wymiotów. Wchłanianie magnezu, a tym samym jego niedobór, utrudniać mogą także choroby układu moczowego, w tym schorzenia nerek związane z wielomoczem, choroby jelit i alergie pokarmowe. Wpływ na podaż pierwiastka mają też leki moczopędne i przeczyszczające. Przy niedoborze magnezu istotną rolę pełni odżywianie. Restrykcyjne diety, a nawet głodówki sprzyjają małej ilości tego pierwiastka w organizmie. Jego wchłanialność zmniejsza się także z powodu nadużywania alkoholu, czy wypijania dużych ilości napojów zawierających kofeinę.

Niedobór magnezu – objawy

Niedobór magnezu w organizmie objawia się szeregiem dolegliwości, które mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Najczęstsze skutki niedoboru magnezu to:

• nadmierna kurczliwość mięśni,
• nerwowość, irytacja,
• kłopoty z pamięcią i koncentracją, które są najczęstszym objawem niedoboru magnezu u dzieci,
• zmienność nastrojów, stany depresyjne,
• zaburzenia widzenia,
• migrenowe bóle głowy,
• męczliwość nawet po małym wysiłku,
• zaburzenia rytmu serca, migotanie przedsionków,
• nadmierna potliwość,
• łuszczenie się skóry (przy niedoborze magnezu objawy skórne są skutkiem złego wchłaniania),
• łamliwość włosów i paznokci,
• skurcze przełyku.

Skurczami manifestuje się również niedobór magnezu w ciąży. Jest to jedna z przyczyn przedwczesnego porodu i poronienia, dlatego konieczna jest suplementacja tego pierwiastka w tym okresie.

Jak uzupełnić niedobór magnezu?

Oznaki niedoboru magnezu łatwo wykryć, jednak dużo trudniej je uzupełnić. Przy niektórych chorobach współistniejących jego wchłanialność jest zaburzona, dlatego oprócz diety bogatej w ten pierwiastek trzeba zadbać o dodatkową suplementację. Dzienne zapotrzebowanie na magnez jest uzależnione od wieku, płci i schorzeń. U kobiet jest ono niższe niż u mężczyzn, i wynosi od 310–320 mg na dobę (mężczyźni: 400–420, dzieci: 80–130 mg). Osoby, które nie wiedzą, jak złagodzić objawy niedoboru magnezu w organizmie, powinny zmienić nawyki żywieniowe. Lista produktów bogatych w ten pierwiastek jest długa, dlatego każdy znajdzie coś, co może i lubi jeść. Do produktów o największej zawartości magnezu zalicza się:

• pestki dyni,
• otręby pszenne,
• kakao,
• groch i fasolę,
• orzechy,
• kaszę gryczaną,
• produkty zbożowe, płatki kukurydziane,
• warzywa zielone takie jak szpinak,
• banany,
• wodę mineralną.

Magnez można suplementować preparatami zakupionymi w aptece lub w sklepie zielarskim. Jego najbardziej przyswajalne postacie to chelat i mleczan magnezu. Sprzedaje się je często razem z witaminą B6, która zwiększa wchłanialność lub z potasem pomocnym przy skurczach.