Niedrożność nosa u dzieci i dorosłych – objawy, przyczyny

Niedrożność nosa, nazywana też potocznie „zatkanym nosem” może mieć różne przyczyny. Zwykle jest ona efektem zapalenia zatok, przeziębienia lub alergii, czasem jednak powodem są wady anatomiczne. Jeżeli problem ten trwa przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem.

Co to jest niedrożność nosa?

Niedrożność nosa to dolegliwość, będąca najczęściej efektem obrzęku nosa. Polega ona na tym, że powietrze nie jest w stanie przepływać swobodnie. W zależności od tego, czy problem dotyczy dwóch czy jednego nozdrza, wyróżnia się obustronną lub jednostronną niedrożność nosa.

Niedrożność nosa – przyczyny

Najczęstsze przyczyny niedrożności nosa to:

• przeziębienie,
• alergie,
• zapalenie zatok,
• polipy nosa,
• wady rozwojowe,
• grypa,
• skrzywienie jamy nosowej,
• rak jamy nosowej,
• choroby ogólnoustrojowe (mukowiscydoza, zespoły zaburzeń ruchomości rzęsek nabłonka oddechowego),
• wirus RSV,
• astma,
• ciąża,
• krwotok,
• ciała obce w nosie,
• stosowanie tabletek antykoncepcyjnych,
• nadużywanie sprayów i kropli do nosa,
• suche powietrze,
• dym tytoniowy.

Objawy niedrożności nosa

Jeśli przyczyną niedrożności nosa jest infekcja lub alergia, często pojawiają się takie objawy, jak: kaszel, kichanie, zły nastrój. Jeśli pojawia się niedrożność nosa bez kataru i alergii, mogą jej towarzyszyć krwawienia, bóle, wycieki ropy, jak również powiększenie węzłów chłonnych. Przy niedrożności odczuwalne może być również uczucie spływania wydzieliny przez gardło oraz osłabienie zmysłów węchu i smaku.

Niedrożność nosa bez kataru

Niedrożność nosa bez kataru można podzielić na dwa rodzaje:

1. normalna niedrożność nosa – ma ona charakter przejściowy, w jej trakcie pojawia się faza zatkania i odetkania, wynika to z cyklicznego rozszerzania się wewnętrznych naczyń krwionośnych nosa, kiedy się one obkurczają – niedrożność ustępuje, z reguły jest to jednostronna niedrożność nosa,
2. nietypowa niedrożność nosa – uczucie zatkania jest tutaj ciągłe, może być to zarówno jednostronna niedrożność nosa, jak i obustronna, w takich przypadkach należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Niedrożność nosa u dzieci

Najczęstsze przyczyny niedrożności nosa u dzieci to:

• zapalenie błony przynosowej nosa i zatok przynosowych,
• alergiczny nieżyt nosa,
• polipy nosa,
• przerost małżowin usznych,
• przerost migdałka gardłowego,
• skrzywienie przegrody nosa,
• torbiele jamy nosa,
• torbiel nosowo-gardłowa,
• guzy,
• malformacje czaszkowo-twarzowe,
• choroby ogólnoustrojowe (mukowiscydoza, pierwotna dyskineza rzęsek, wrodzony niedobór odporności),
• ciało obce.

Wraz z niedrożnością nosa u dzieci mogą pojawić się takie objawy jak: oddychanie przez usta, chrapanie, zaburzenia snu, trudności w spożywaniu posiłków, wydzielina w nosie. Nasilenie tych symptomów związane jest ze stopniem niedrożności nosa oraz wiekiem dziecka.

Niedrożność nosa u noworodków to poważny problem, ponieważ potrafią one oddychać jedynie przez nos. W przypadku obustronnej niedrożności mogą pojawić się u nich zatem duszności oraz zaburzenia ssania, których efektem może być z kolei niedożywienie. U dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym niedrożność nosa może skutkować niedosłuchem oraz opóźnionym rozwojem mowy. Jeżeli z brakiem drożności idzie w parze sinica, bezdech podczas snu oraz spowolniony rozwój i wzrost, bezzwłocznie należy skonsultować się z lekarzem.

Niedrożność nosa – leczenie

Leczenie niedrożności nosa związane jest z przyczyną dolegliwości. Często bazuje na środkach zmniejszających obrzęk oraz obkurczających naczynia krwionośne śluzówki. Leki te występują najczęściej w postaci kropli, aerozoli, żeli. Można je stosować u osób powyżej dwunastego roku życia, przez maksymalnie trzy-pięć dni. W przypadku niedrożności zaleca się również płukanie nosa roztworami NaCl raz na dobę, do maksymalnie sześciu tygodni.

Osoby z niedrożnością nosa mogą też wypróbować domowe sposoby, jak np. inhalacje z ziołami, szałwią, lipą i rumiankiem – pomogą one w udrażnianiu dróg oddechowych. W niektórych przypadkach warto zastosować też nawilżacz powietrza, wzbogacony np. o olejek jodłowy lub eukaliptusowy – w ten sposób złagodzisz obrzęk nosa.

Zdarza się, że w przypadku niedrożności konieczne jest leczenie operacyjne. Poddawane mu są często osoby ze skrzywioną przegrodą nosową. W takich sytuacjach lekarze decydują się nieraz na septoplastykę, czyli zabieg polegający na oddzieleniu chrząstki od błony nosowej, co z kolei finalnie ma prowadzić do korekcji nosa. Wykonanie zabiegu zaleca się również osobom z przerośniętą małżowiną dolną – jego celem jest korekcja małżowin nosa. Zabieg ten wykonuje się często u pacjentów z nieżytem naczynioruchowym oraz u osób uzależnionych od kropli obkurczających.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2866558/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4072745/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5109384/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7214768/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29941182/