Nieregularna miesiączka – przyczyny takiego stanu mogą być różne

To, że u każdej kobiety cykl menstruacyjny przebiega inaczej, jest zupełnie normalne. Krwawienie może trwać zaledwie dwa dni albo półtora tygodnia. Wypływ bywa obfity lub skąpy, czasami przyjmuje postać skrzepów, a innym razem jest gładki. Nigdy nie powinnaś zatem porównywać się pod tym kątem z koleżankami. Co jednak w sytuacji, kiedy okres zaczyna pojawiać się nieregularnie? Czy jest to powód do niepokoju? Gdzie może tkwić przyczyna?

Przyczyny nieregularnych miesiączek

Zacznijmy od tego, kiedy w ogóle mówimy o nieregularnych miesiączkach? Taki stan ma miejsce, gdy cykl trwa krócej niż 21 dni albo wydłuża się powyżej 35 dni lub co miesiąc waha się pomiędzy najwyższą i najniższą wartością. Należy przy tym pamiętać, że jeżeli twój cykl standardowo nie mieści się w tym przedziale, ale zawsze wiesz, kiedy możesz spodziewać się krwawienia, to problem nieregularnej miesiączki cię nie dotyczy.

Najczęściej nieregularne miesiączki są związane z zaburzeniami hormonalnymi. Jeżeli pojawia się jakiś czynnik, który zakłóca pracę układu hormonalnego, może to się objawić w formie anomalii dotyczących miesięcznego krwawienia. Musisz także wiedzieć, że za cykl menstruacyjny odpowiedzialne są konkretne związki organiczne, czyli:

• estrogen,
• progesteron,
• hormon folikulotropowy.

To te hormony należy zbadać w pierwszej kolejności, jeżeli zauważysz u siebie takie problemy. Może być też jednak tak, że jesteś całkowicie zdrowa i nie powinnaś mieć powodów do obaw, bo w rzeczywistości sporadyczne nieregularne miesiączki pojawiają się u kobiet w każdym wieku, a ich przyczyną mogą być:

• antykoncepcja hormonalna,
• nadmierny wysiłek fizyczny,
• utrata masy ciała lub przytycie,
• naturalne wahania hormonów,
• narażenie na silny stres.

Naturalne zmiany hormonalne

Czy pierwsze miesiączki są nieregularne? Tak, to jest jak najbardziej normalne. U młodych kobiet, które dopiero weszły w wiek dojrzewania, brak regularności cyklu pojawia się bardzo często. Jest to związane z burzą hormonów, która może trwać nawet przez kolejne 3-4 lata. Nieregularna miesiączka po ciąży także się zdarza i nie ma w tym nic dziwnego. Co więcej, anomalie mogą się wydłużyć na cały okres karmienia piersią, czasami dochodzi nawet do całkowitego zatrzymania miesiączki.

Kolejnym etapem w życiu kobiety, kiedy naturalnie dochodzi do zaburzeń cyklu menstruacyjnego, jest okres okołomenopauzalny. Wtedy poziom hormonów zaczyna drastycznie spadać, a więc zanikanie lub zakłócenia miesiączki są całkowicie naturalne. Czas pomiędzy krwawieniami zacznie się powoli wydłużać, aż w końcu okres zupełnie ustanie.

Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna ma na celu zatrzymanie owulacji, co pozwala uniknąć zajścia w ciążę podczas stosunku. Dlatego w rzeczywistości miesiączka, jakiej doświadczasz podczas przyjmowania takich preparatów, nie jest tak naprawdę miesiączką. Zdarza się nawet, że u kobiet stosujących antykoncepcję w ogóle nie pojawiają się krwawienia. Nieregularność cyklu lub całkowite zatrzymanie okresu może się przedłużać przez jakiś czas po odstawieniu pigułek albo innych preparatów hormonalnych, dopóki poziom tych związków w organizmie się nie unormuje.

Nieregularna miesiączka a choroby

W niektórych sytuacjach nieregularna miesiączka może być powodem do niepokoju, bo świadczy o toczącej się w organizmie chorobie. Wtedy jednak prawie zawsze występuje z objawami dodatkowymi i jest możliwa do zdiagnozowania w gabinecie ginekologicznym albo u internisty podczas podstawowego badania lub gdy zlecona zostanie specjalistyczna diagnostyka. Choroby, o których mowa, to:

• zespół policystycznych jajników – dodatkowe objawy to m.in. trądzik, stany depresyjne, problem z zajściem w ciąże lub z jej utrzymaniem,
• zaburzenia odżywiania – mowa tutaj o wszystkich typach zaburzeń, prowadzących zarówno do nadwagi czy otyłości, jak i do drastycznego spadku masy ciała,
• endometrioza,
• schorzenia tarczycy – tarczyca to gruczoł odpowiedzialny za wytwarzanie wielu hormonów, w tym tych odpowiedzialnych za cykl menstruacyjny. Wszelkie patologie w jej obrębie mogą zatem prowadzić do zaburzeń miesiączkowania,
• cukrzyca typu 1,
• guzy w obrębie niektórych tkanek,
• pierwotna niewydolność jajników,
• wrodzony przerost nadnerczy,
• zespół Cushinga.

Jak leczyć nieregularne miesiączki?

Jeżeli nieregularny cykl pojawia się u ciebie z przyczyn naturalnych, nie musisz się martwić – problem rozwiąże się samoistnie. W przypadku, gdy masz wątpliwości, powinnaś się jednak skonsultować z ginekologiem, który zbada cię i znajdzie przyczynę oraz wytłumaczy ci, w czym tkwi problem i zaproponuje właściwe postępowanie. Leczenie zawsze zależy od przyczyny wystąpienia problemu i może obejmować:

• terapię hormonalną – jak wspomniano na początku, przyczyną zaburzeń miesiączki są najczęściej zmiany hormonalne, a więc regulacja poziomu hormonów w organizmie powinna ustabilizować także cykl,
• konieczność wykonania zabiegu lub operacji – takie leczenie wdraża się w przypadku guzów lub innych zmian o charakterze nowotworowym, które odpowiadają za anomalie związane z produkcją hormonów,
• odstawienie lub zmianę środków antykoncepcyjnych,
• psychoterapię – jeżeli cierpisz na zaburzenia odżywiania lub masz problemy ze stresem, psychoterapia będzie konieczna, abyś mogła poprawić swój stan i nie chodzi tu tylko o miesiączkę. Niekiedy psychoterapię łączy się również z farmakoterapią,
• ustabilizowanie masy ciała – zarówno w sytuacji, kiedy masz za mało tkani tłuszczowej, jak i jest jej za dużo, może dojść do zakłóceń produkcji hormonów odpowiadających za cykl menstruacyjny.

Bibliografia:

1. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14633-abnormal-menstruation-periods [dostęp 09.07.2023].
2. https://www.healthdirect.gov.au/irregular-periods [dostęp 09.07.2023].
3. https://www.nichd.nih.gov/health/topics/menstruation/conditioninfo/causes [dostęp 09.07.2023].
4. https://www.nichd.nih.gov/health/topics/menstruation/conditioninfo/irregularities [dostęp 09.07.2023].
5. Reed B. G., Carr B. R., The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation, Endotext, 2018.