Nietrzymanie moczu u mężczyzn – przyczyny i leczenie

Nietrzymanie moczu u mężczyzn jest często niesłusznie bagatelizowanym problemem. Panowie często ignorują objawy choroby, z racji wstydliwej natury problemu. Zaniedbana dolegliwość może jednak doprowadzić do wielu groźnych powikłań.

Popuszczanie moczu u mężczyzn jest problemem występującym dwukrotnie rzadziej niż u kobiet. Ma on jednak znaczny wpływ na komfort życia. Szacuje się, że problem ten dotyczy tysięcy mężczyzn w Polsce.

Przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn

Częste oddawanie moczu u mężczyzn bywa przez nich ignorowane, nierzadko jednak jest to pierwszy symptom dysfunkcji układu moczowego. Szczególnie niepokojące jest dodatkowe występowanie tzw. objawów dyzurycznych, do których zalicza się:

• oddawanie moczu częściej niż 7 razy w ciągu doby,
• małą objętość oddawanego moczu,
• występowanie naglącego parcia,
• uczucie pieczenia podczas oddawania moczu (częsty objaw infekcji),
• wstawanie w nocy do toalety, inaczej nykturia (może być objawem towarzyszącym chorobom takim jak cukrzyca).

Występowanie tych symptomów wskazuje na konieczność zasięgnięcia porady lekarza. Mężczyźni wstydzą się jednak wizyty u specjalisty, głównie z powodu badania per rectum (przez odbytnicę), które pozwala właściwie ocenić prostatę. Parcie na mocz u mężczyzn i większość problemów z nim związanych ma związek z tym narządem, dlatego też palpacyjne badanie gruczołu krokowego jest niezwykle ważne. Prostata sąsiaduje z cewką moczową, dlatego nawet łagodnie powiększony gruczoł może uciskać cewkę i tym samym doprowadzić do zwężenia jej światła. Charakterystyczne objawy rozrostu gruczołu krokowego to:

• problemy z zapoczątkowaniem oddawania moczu,
• przerywany i wąski strumień,
• długie oddawanie moczu,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, które w konsekwencji prowadzi do nietrzymania moczu u mężczyzn po sikaniu.

Na powszechność występowania łagodnego rozrostu stercza wskazuje fakt, iż jest on zauważalny u ponad połowy mężczyzn po 60 roku życia. Jednak dolegliwości związane z powiększeniem prostaty mogą towarzyszyć zmianie zarówno łagodnej, jak i złośliwej, dlatego niezwykle ważna jest wczesna diagnoza źródła problemu. Leczenie rozrostu gruczołu krokowego jest zależne od natury dolegliwości, może być zachowawcze (farmakologiczne) i operacyjne. Niestety, możliwym powikłaniem zabiegu chirurgicznego może być nietrzymanie moczu u mężczyzn po operacji prostaty. Leczenie farmakologiczne polega na podaniu leków, których celem jest zmniejszenie gruczołu i ułatwienie oddawania moczu.

Nietrzymanie moczu mężczyzn może być również spowodowane obecnością pęcherza nadreaktywnego. Schorzenie to jest wynikiem dysfunkcji w obrębie układu nerwowego. Pacjenci skarżą się wówczas na stałe, naglące parcie na pęcherz i uczucie jego niepełnego opróżnienia.

Przyczyną nietrzymania moczu u mężczyzn mogą być również choroby (np. choroba Parkinsona, Alzheimera, nowotwór), wady anatomiczne i przyjmowanie wybranych leków. Nietrzymanie moczu u mężczyzn podczas snu zdarza się np. po alkoholu i jest skutkiem rozluźniającego wpływu substancji na zwieracze. Ponadto ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu u mężczyzn wzrasta wraz z wiekiem.

Pacjenci, którzy trafią do lekarza z problemami takimi jak trzymanie moczu u mężczyzn, zaliczani są do jednej z następujących grup:

• nietrzymania moczu z objawami takimi jak parcie na mocz u mężczyzn,
• wysiłkowego nietrzymania moczu, czyli związanego z aktywnością fizyczną,
• mieszanego nietrzymania moczu (połączenie parć naglących z zaburzeniami utrzymania moczu przy wysiłku),
• zaburzenia czynnościowego cewki, polegającego na skapywaniu kropli moczu po mikcji. Powstaje ono na skutek niedostatecznego skurczu mięśni i ustępuje po ich treningu.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn – leczenie

Leczenie nietrzymania moczu u mężczyzn jest zależne od przyczyny, która je wywołuje. W przypadku występowania parć naglących stosuje się leczenie farmakologiczne. Jeżeli powodem występowania parcia na mocz u mężczyzn jest przyczyna podpęcherzowa (np. rak prostaty), to istnieje konieczność wykonania zabiegu operacyjnego. Obecność wysiłkowych problemów z utrzymaniem moczu jest najczęściej skutkiem zabiegu usunięcia gruczołu krokowego. Podstawowe zalecenie w takim przypadku to przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia, czyli kontrola masy ciała, ograniczenie spożywania alkoholu i unikanie palenia papierosów. Dodatkowo zalecane są ćwiczenia mięśni dna miednicy dla mężczyzn. Najlepsze efekty rehabilitacji uzyskuje się, ćwicząc pod okiem wykwalifikowanego terapeuty. Istnieją specjalne wkładki dla mężczyzn na nietrzymanie moczu, których używanie znacznie poprawia komfort życia pacjenta i pozwala bez lęku wykonywać ćwiczenia. Jeśli zachowawcze metody nie przyniosą pożądanego efektu, to wykonuje się zabiegi operacyjne takie jak:

• założenie specjalnych taśm uciskających cewkę,
• podawanie substancji chemicznych w okolicy zwieracza,
• wstawienie sztucznego zwieracza cewki moczowej.

Istnieją leki bez recepty na nietrzymanie moczu u mężczyzn, których podstawą są komponenty ziołowe i owocowe (np. żurawina). Skuteczność tych suplementów jest jednak dyskusyjna, dlatego zawsze w przypadku wystąpienia problemów z oddawaniem moczu zaleca się jak najszybszą wizytę u specjalisty.