Nietypowe objawy endometriozy wprowadzają w błąd. Jak je rozpoznać? 

Endometrioza to podstępna choroba, której diagnoza często trwa latami. Dzieje się tak, ponieważ jej symptomy nie zawsze są oczywiste. Część pacjentek zmaga się z bólem w okolicy przepony, częstymi infekcjami układu moczowego czy przewlekłym zmęczeniem, nie wiedząc, że może to być wynik rozsianych ognisk. Poznaj nietypowe objawy endometriozy i sprawdź, na co warto zwrócić uwagę. 

Endometrioza to nie tylko bolesne miesiączki 

Endometrioza to choroba, która kojarzy się głównie z bolesnymi miesiączkami i problemami z płodnością. Tymczasem jej objawy mogą być znacznie bardziej złożone, a w niektórych przypadkach zupełnie odbiegać od standardowego obrazu klinicznego. Lokalizacja ognisk endometrialnych poza macicą sprawia, że choroba może dawać objawy w różnych układach organizmu – pokarmowym, moczowym, a nawet oddechowym. 

Nietypowe objawy endometriozy 

Objawy endometriozy bywają tak różnorodne, że często prowadzą do błędnej diagnozy – pacjentki latami leczone są na zespół jelita drażliwego, infekcje pęcherza moczowego czy przewlekłe zmęczenie, podczas gdy przyczyną problemów są rozsiane ogniska endometriozy. 

Problemy żołądkowo-jelitowe 

Jednym z najczęściej pomijanych objawów endometriozy są dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zmiany chorobowe naciekają jelita, powodując: 

• nawracające biegunki i zaparcia, często cykliczne, nasilające się przed miesiączką, 
• wzdęcia i uczucie pełności, nawet po małych posiłkach, 
• ból przy wypróżnianiu, jeśli endometrioza nacieka na ścianę jelita. 

Niektóre kobiety przez lata są diagnozowane jako pacjentki z zespołem jelita drażliwego (IBS – ang. Irritable Bowel Syndrome), nie zdając sobie sprawy, że ich problemy mogą wynikać z endometriozy. 

Przewlekłe zmęczenie i osłabienie odporności 

Endometrioza to nie tylko choroba ginekologiczna, ale również choroba zapalna. Stan zapalny utrzymujący się w organizmie obciąża układ odpornościowy, co może prowadzić do: 

• przewlekłego zmęczenia, nawet po długim odpoczynku, 
• częstych infekcji – organizm gorzej radzi sobie z wirusami i bakteriami, 
• mgły mózgowej – trudności z koncentracją i zapamiętywaniem. 

Ból barku i okolic przepony 

Jednym z mniej znanych objawów endometriozy jest ból w okolicy barku, szczególnie nasilający się w czasie miesiączki. Może on wskazywać na obecność ognisk chorobowych w przeponie, a w rzadkich przypadkach także w płucach. Niektóre pacjentki doświadczają również: 

• bólu przy głębokim oddychaniu, 
• uczucia duszności, 
• powtarzającej się odmy opłucnowej (nagromadzenia powietrza w jamie opłucnej, prowadzącej do zapadnięcia płuca). 

Bolesne oddawanie moczu i częste infekcje pęcherza 

Endometrioza może rozprzestrzeniać się na układ moczowy i naciekać pęcherz i moczowody. Objawy przypominają infekcję dróg moczowych, ale w badaniu moczu nie wykrywa się bakterii. Typowe dolegliwości to: 

• ból przy oddawaniu moczu, 
• uczucie parcia na pęcherz, 
• krew w moczu, jeśli zmiany endometrialne naciekają głębiej. 

Pacjentki często przyjmują antybiotyki, nie widząc poprawy – to znak, że przyczyną problemów może być endometrioza. 

Objawy endometriozy. Fot AdobeStock

Dlaczego nietypowe objawy utrudniają diagnozę? 

Średni czas diagnozy endometriozy wynosi od 7. do 10. lat, ponieważ objawy często przypominają inne choroby. Pacjentki są leczone na zespół jelita drażliwego, infekcje pęcherza czy choroby autoimmunologiczne, a prawdziwa przyczyna problemów pozostaje niezauważona.Lekarze nie podejrzewają endometriozy, ponieważ: 

• objawy są niespecyficzne i mogą dotyczyć różnych układów, 
• brakuje prostego testu diagnostycznego, 
• USG nie zawsze wykrywa zmiany. 

Jak skrócić czas diagnozy? Oto możliwe do podjęcia kroki: 

• samoobserwacja – jeśli objawy nasilają się cyklicznie, warto zwrócić na to uwagę i prowadzić dzienniczek dolegliwości, 
• świadoma wizyta u lekarza – jeśli masz nietypowe objawy, warto zapytać ginekologa o możliwość wykonania badań pod kątem endometriozy, np. rezonansu magnetycznego, 
• druga opinia lekarska – jeśli jeden lekarz lekceważy objawy, warto skonsultować się z innym specjalistą. 

Bibliografia: 

1. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/endometriosis [dostęp 17.02.2025]. 
2. Rolla E., Endometriosis: advances and controversies in classification, pathogenesis, diagnosis, and treatment, F1000Research 2019, 23:8. 
3. Saunders P., Whitaker L., Horne A.,  Endometriosis: Improvements and challenges in diagnosis and symptom management, Cell reports Medicine 2024, 5(6):101596. 
4. Voltolini Vehlo R., Werner F., Meschner S., Endo Belly: What Is It and Why Does It Happen? – A Narrative Review, Journal of Clinical Medicine 2023, 12(22):7176. 
5. Yan H., Li X., Dai Y., Shi J., Wu Y., Gu Z., Bladder Endometriosis: Symptoms and Pregnancy Outcomes, Journal of minimally invasive gynaecology 2025, 32(1):22-30.