Nietypowe objawy udaru, jakich lepiej nie ignorować. Jak rozpoznać mikroudar?

Udar to choroba, która może być zagrożeniem życia. Zazwyczaj jest rozpoznawana, gdy chory zaczyna mieć problemy z mówieniem, utrzymaniem równowagi czy w ogóle poruszaniem się. Okazuje się jednak, że jest wiele innych, dość nietypowych objawów udaru, które niestety często są lekceważone, a mogą być bardzo niebezpieczne. 

Co to jest udar? 

Do udaru dochodzi wtedy, kiedy zaburzone jest krążenie krwi w mózgu. Wyróżnia się dwa rodzaje udarów:  

• niedokrwienny – nazywany jest często potocznie „zwałem mózgu” i jest dużo popularniejszy (stanowi 70-80% wszystkich przypadków). Dochodzi do niego, gdy niespodziewanie zatrzymany jest dopływ krwi do mózgu. Dzieje się tak na skutek zatkania przez skrzep lub blaszkę miażdżycową naczynia, które jest odpowiedzialne za dostarczanie  krwi do mózgu, 
• krwotoczny – ma miejsce wtedy, gdy naczynie mózgowe się rozerwie. Wówczas krew pojawia się między naczyniami i niszczy tkanki. Taki udar może być:   śródmózgowy (pęknięcie tętniczki mózgowej), podpajęczynówkowy (wylanie się krwi do przestrzeni wokół mózgu).  

Nietypowe objawy udaru 

U kobiet objawy udaru mózgu są często bardzo nietypowe, przez co wiele z nich je bagatelizuje, a to może być niebezpieczne. Pojawiające się dolegliwości mogą być na tyle subtelne, że zdarza się, iż są przeoczone w nadmiarze codziennych obowiązków. A przy udarze najważniejsze jest to, by działać szybko.  

Każdemu udar kojarzy się z opadaniem twarzy, problemem z mówieniem, wiotkością ramion czy utratą przytomności. Do tego dochodzi trudność z utrzymaniem równowagi, problem z widzeniem i koordynacją.  

Jak podają naukowcy z Uniwersytetu w Cincinnati – wiele kobiet ma przy udarze zupełnie inne objawy. Może pojawić się uczucie osłabienia, zmęczenia czy silny ból głowy. Takie dolegliwości trudno jest odróżnić, chociażby od przemęczenia.  

Wiele pań także złe samopoczucie, ociężałość i problem z poruszaniem się zrzuca na przepracowanie, stres czy przeziębienie. Zdarza się, że udar zwiastują też wymioty oraz nudności. W tym przypadku również te dolegliwości kojarzone są zazwyczaj z zatruciem czy chorobami wirusowymi, a nie udarem.  

Lekarze apelują więc, by dobrze obserwować swój stan zdrowia. Objawy świadczące o udarze mogą być różne. Jak wynika z badań opublikowanych w „Stroke: Journal of the American Heart Association” tylko 25% pacjentów, którzy przeszli udar miało problemy z mową, jeszcze mniej zgłaszało osłabienie, a zaledwie u 15% pojawił się zmieniony stan świadomości. Pozostałe objawy występowały u zaledwie kilku procent pacjentów. 

Mikroudar też ciężko rozpoznać 

Nietypowe objawy mogą też oznaczać mikroudar, nazywany małym udarem, mini udarem lub niedokrwieniem mózgu przemijającym. W tym przypadku dochodzi do nagłego, ale mijającego zaburzania dostarczania krwi do mózgu. 

Objawy pojawiają się niespodziewanie i szybko mijają – nawet po godzinie. Mikroudar jest jednak w wielu przypadkach zapowiedzią dużego udaru, który może wystąpić za kilka dni bądź tygodni. 

Mikroudar – objawy: 

Mikroudar może objawiać się tak jak zwykły udar. Często pojawiają się: 

• niedowład kończyn,  
• problemy z mówieniem, 
• zaburzenia czucia.  

Inne nietypowe objawy udaru i mikroudaru, które łatwiej jest przeoczyć, czy zbagatelizować (szczególnie że dość szybko przechodzą) to: 

• mimowolne ruchy,  
• problemy z połykaniem,  
• zaburzenia świadomości. 

Chcąc rozpoznać mikroudar, konieczna jest taka sama diagnostyka, jak w przypadku udaru. Dopiero specjalistyczne badania lekarskie, jak np. tomografia komputerowa i zebrany wywiad są w stanie potwierdzić, czy faktycznie do niego doszło. 

Udar – ważna jest szybka reakcja 

Jeśli pojawią się dolegliwości, które nie są typowe dla udaru, ale wydają się niepokojące, warto skontaktować się z lekarzem. A gdy dojdą do tego zawroty głowy czy drętwienie nogi bądź ręki – należy niezwłocznie zadzwonić po karetkę.  

Szybka pomoc medyczna może uratować życie. Najgorzej jest, jeśli osoba chora próbuje „przeczekać” objawy i wzbrania się przed wezwaniem pogotowia, nie przyjmując do wiadomości, że może mieć udar. Brak szybkiej reakcji może wiązać się z niebezpiecznymi dla zdrowia konsekwencjami. 

Przyczyny udarów mózgu  

Udar mózgu może być spowodowany: 

• nieleczonym nadciśnieniem tętniczym,  
• wadami serca,  
• migotaniem przedsionków,  
• cukrzycą,  
• zaawansowaną miażdżycą,  
• dużą nadwagą, 
• zespołem bezdechu sennego.  

Czynnikiem ryzyka są też używki, takie jak palenie papierosów, czy nadużywanie alkoholu.  

W przypadku kobiet, naukowcy z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie ustalili, że udar częściej dotyka kobiety, które stosują antykoncepcję hormonalną, hormonalną terapię zastępczą oraz mają niski poziom hormonu DHEA. Wśród przyczyn wymieniają też wczesny wiek pierwszej miesiączki (poniżej 10. roku życia), wczesny wiek menopauzy (poniżej 45. roku życia) oraz powikłania ciążowe.  

Udar dotyka nie tylko osoby starsze 

W ciągu roku w Polsce udar występuje u 80 tys. osób. Niestety aż 30 tys. z nich z tego powodu umiera. Wiele osób uważa, że choroba ta występuje tylko u starszych osób, co jest błędem, gdyż aż 5% z tych 80 tys. chorych to właśnie osoby młode, w wieku od 20 do 35 lat.  

Osoby, które przejdą ostrą fazę udaru mózgu, ale uda im się przeżyć, często wymagają później opieki i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Połowa na szczęście wraca do zdrowia i prawie całkowicie odzyskuje sprawność.  

Źródła: 

1. https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/neurologia/udar-mozgu-przyczyny-objawy-rodzaje-leczenie-aa-y2aJ-9UJd-C8Tv.html – dostęp: 13.09.2022 r. 
2. https://diag.pl/pacjent/artykuly/udar-mozgu-objawy-przyczyny-leczenie/ – dostęp: 13.09.2022 r. 
3. https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/urazy-i-stany-nagle,nietypowe-objawy-udaru-mozgu–ktore-ignorujemy–wystepuja-zwlaszcza-u-kobiet,artykul,91813752.html – dostęp: 12.09.2022 r.