Nietypowe objawy zawału kobiety mylą z menopauzą. Zaczyna się od sygnałów alarmowych, a może skończyć śmiercią

Choroby układu krążenia to „męska sprawa”? Nic bardziej mylnego! W Polsce są one przyczyną 55 proc. zgonów kobiet. U pań problemy z sercem rozpoczynają się średnio 10 lat później niż u mężczyzn. Manifestują się też w inny sposób, przez co często objawy zawału mylone są z innymi chorobami albo menopauzą.

Zawał serca to też kobieca sprawa

W 2024 r. Ministerstwo Zdrowia przypomniało, że choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie, znacznie wyprzedzając nowotwory. W naszym kraju umiera z tego powodu prawie co druga osoba (48 proc.), a rocznie diagnozuje się ok. 90 tys. zawałów. Zawał serca rozwija się w efekcie niedotlenienia mięśnia sercowego i jego martwicy. Obecnie co piąty pacjent z zawałem przed 55. rokiem życia to kobieta.

„W ostatnich latach obserwujemy duży wzrost zachorowalności na choroby sercowo-naczyniowe, zwłaszcza u kobiet w okresie post-menopauzalnym” – zwracała uwagę w rozmowie z HelloZdrowie kardiolożka dr n. med. Marta Kałużna-Oleksy. „Estrogeny, które mamy, do pewnego momentu chronią nas przed rozwojem chorób sercowo-naczyniowych, np. przed dużym postępem miażdżycy, ale w okresie post-menopauzalnym to wszystko się zmienia” – dodała.

Estrogeny zwiększają elastyczność ścian tętnic oraz zapobiegają zakrzepom i zatorom krwi. Gdy wygasa produkcja estrogenów przez jajniki, układ krążenia zaczyna niedomagać. Kobiety, zupełnie nieświadome tego zagrożenia, zazwyczaj przegapiają pierwsze symptomy. To przekłada się na późną diagnostykę i równie późne wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Objawy zawału mylone z menopauzą

Typowym objawem choroby niedokrwiennej serca u mężczyzn jest ściskający ból w klatce piersiowej. U kobiet zawał objawia się w znacznie mniej charakterystyczny sposób. Najczęściej występuje mniej specyficzna duszność, nieraz drętwienie rąk, trudności z połykaniem oraz uczucie nieokreślonego lęku. Objawy te często przypisywane są innym chorobom, takim jak nerwica czy schorzenia związane z kręgosłupem.

„Objawem zawału serca nie zawsze jest ucisk, pieczenie lub rozpieranie za mostkiem, który promieniuje np. do lewego ramienia. Ból zawałowy często promieniuje też do żuchwy, gardła, barku. Kobiety czasem skarżą się także na duszność czy ogólnie na złe samopoczucie” – wyjaśnił kardiolog prof. Piotr Jankowski.

Lekarze podkreślają, że nadmierne pocenie to kolejny zwiastun zawału, który przez mężczyzn jest często ignorowany, a z kolei kobiety najczęściej łączą go z uderzeniami gorąca podczas menopauzy. Z tego powodu wiele kobiet przechodzi zawał w domu. Tymczasem potliwość może występować jako objaw samodzielny, niezależnie od bólu zamostkowego.

Warto pamiętać, że pierwsze objawy zawału serca mogą być bardzo nietypowe i tym samym dostarczyć wiele trudności diagnostycznych, ale nie powinny uśpić naszej czujności, o czym przypominała kardiolożka dr n. med. Marta Kałużna-Oleksy.

„Kołatania serca, omdlenia, zawroty głowy, zaburzenia równowagi. Kobiety w młodym wieku mają też problemy z arytmiami serca. I na to rzeczywiście powinniśmy zwracać uwagę. Nie zawsze jest to przyczyna kardiologiczna, ale zawsze tego typu objawy wymagają sprawdzenia” – podsumowała.

Zawał serca – pierwsza pomoc

W przypadku pojawienia się objawów ataku serca, odpowiednie postępowanie ma kluczowe znaczenie. Liczy się każda sekunda, bo zawał rozwija się bardzo dynamicznie i każde działanie przyspieszające wdrożenie odpowiedniego postępowania ma ogromne znaczenie.

Gdy podejrzewany jest zawał, pierwsza pomoc powinna rozpocząć się od wezwania pogotowia ratunkowego. Jeśli mamy przy sobie aspirynę, powinno się poddać ją choremu, gdyż kwas acetylosalicylowy znajdujący się w tabletce rozrzedza krew.