Objawy owsików u dzieci i dorosłych – na co zwrócić szczególną uwagę?

Owsiki to drobne nicienie o długości około 1 cm, które mogą bytować w przewodzie pokarmowym. Ich obecność wywołuje chorobę zwaną owsicą. Jest ona dość rozpowszechniona – nawet co trzecie dziecko między 7. a 14. rokiem życia ma z nią styczność. Jakie są objawy owsików, które mogą skłonić do wizyty u lekarza?

Owsiki mogą dostać się do organizmu na różne sposoby. Można się nimi zarazić podczas jedzenia niemytych lub niedostatecznie umytych warzyw i owoców lub wkładając brudne ręce do ust, mogą one nawet wniknąć przez skórę, a jaja owsików dostają się czasami do pożywienia również z kurzem. Tryb życia dzieci, ich ciekawość świata i nieposkromiona chęć zabawy sprawiają, że to właśnie one są najbardziej narażone na owsicę. Objawy zakażenia owsikami są różne i zależą od ogólnego stanu zdrowia i namnożenia pasożytów. Owsica u dzieci przebiega inaczej niż u osób dorosłych. Owsikami łatwo jest się zarazić – dlatego są one powszechnym problemem w żłobkach, przedszkolach, szkołach, domach dziecka, sanatoriach i wszystkich innych miejscach, gdzie przebywa dużo dzieci.

Owsiki u dzieci – objawy

Objawy owsików u dzieci są bardziej złożone niż u dorosłych. Pojawia się brak apetytu i bóle brzucha – ruchliwy, ciekawski do tej pory maluch może stać się niechętny do zabawy i jakiegokolwiek innego wysiłku fizycznego. Pojawia się silny świąd odbytu, szczególnie wieczorem, dlatego warto zwrócić uwagę, czy dziecko często drapie się w tych okolicach. Jest to dość wstydliwy problem, dlatego dziecko niechętnie przyzna się do swoich dolegliwości. Pojawia się również bladość skóry i spadek masy ciała. Dziecko może marudzić, być rozdrażnione, często budzić się w nocy, a podczas snu zgrzytać zębami. Objawy owsików u niemowląt mogą być nieco inne – niemowlę jest płaczliwe, podczas przewijania pcha rączki w kierunku pupy, wierci się. Pojawiają się bóle brzuszka, który jest twardy, napięty, dziecko może zaciskać piąstki i wpychać je do buzi. Objawy przy owsikach widoczne są również w okolicach odbytu, jeśli więc podejrzewamy, że dziecko ma owsicę, należy obejrzeć jego odbyt. Może on być zaczerwieniony, czasem wokół odbytu mogą być widoczne białe, ruchliwe “nitki”. Ich obecność można potwierdzić również w kale. Objawy owsików u dziewczynek i chłopców są podobne, jednak u tych pierwszych owsica może przynieść powikłania w postaci zapalenia pochwy. U chłopców i dziewczynek nieleczona owsica może doprowadzić do zapalenia wyrostka robaczkowego.

Objawy owsików u dorosłych

Wydaje się, że owsica jest problemem głównie dzieci, tymczasem z problemem może zmagać się nawet 20% osób po 18. roku życia. Najbardziej narażeni są opiekunowie, nauczyciele i wychowawcy, a także osoby pracujące na szpitalnych oddziałach pediatrycznych. Jakie są objawy zarażenia owsikami u dorosłych? Najbardziej dokuczliwy jest świąd odbytu nasilający się wieczorem. Pojawia się również zaczerwienienie oraz wypryski. Osoba dorosła może czuć się osłabiona, cierpieć na bóle głowy, problemy z koncentracją i snem. Dokuczać może również brak apetytu, niepokój, gwałtowność ruchowa. Mogą również pojawiać się bóle brzucha i mdłości. Jeśli wcześniej nie było problemów z podkrążonymi oczami, mogą się one pojawić. Dość często u osób dorosłych w badaniach krwi pojawia się niedobór żelaza (anemia).

Objawy przy owsikach – diagnostyka

Jeśli zauważymy u siebie lub dziecka powyżej opisane objawy, należy udać się do pediatry lub internisty, który potwierdzi diagnozę. Jeśli owsiki są widoczne gołym okiem, nie trzeba wykonywać dodatkowych badań. W innym przypadku najczęściej wykonuje się test paskowy – pobierany jest wymaz z okolic odbytu na obecność jaj owsików. Często stosuje się również badania kału na obecność owsików.

Jak się leczy objawy owsików?

Kiedy u jednej osoby w rodzinie zdiagnozowana zostanie owsica, leczeniu powinni poddać się wszyscy jej członkowie mieszkający w jednym domu. Często stosowane są pojedyncze dawki pyrantelu lub mebendazolu. Pierwszy środek działa porażająco na mięśnie pasożytów, dzięki czemu są one wydalane w całości z kałem. Zaś mebendazol hamuje możliwość czerpania glukozy z otoczenia przez owsiki (pozbawia je pokarmu), przez co szybko obumierają i są wydalane z organizmu. Ok. 2 tygodnie po zastosowaniu kuracji należy powtórzyć badanie na obecność pasożytów – jeśli nadal bytują w organizmie, leczenie musi zostać powtórzone. W przypadku, gdy zostanie stwierdzona owsica, należy odpowiednio pozbyć się jaj owsików z domu – wyprać bieliznę osobistą i piżamy wszystkich członków rodziny w co najmniej 60 stopniach. To samo powinno zrobić się z pościelą – należy prać ją w możliwie jak najwyższej temperaturze. Ręczniki pierzemy w 90 stopniach. Należy również dokładnie posprzątać dom – dokładnie odkurzyć dywany, powierzchnie mebli, posprzątać i zdezynfekować łazienkę. W przypadku tradycyjnych odkurzaczy na worki, po sprzątaniu worek należy zapakować w foliową reklamówkę, dokładnie zawiązać i wyrzucić. Sam odkurzacz przetrzeć czystą szmatką nasiąkniętą ciepłą wodą. W czasie leczenia owsicy należy pilnować, aby dziecko nie brało palców do ust i dokładnie obciąć mu paznokcie.