Operacje endometriozy – przebieg, koszty i powikłania 

Gruczolistość zewnętrzna to poważne schorzenie, które dotyka wiele kobiet na całym świecie. Kiedy leczenie farmakologiczne zawodzi, koniecznością stają się operacje endometriozy. Jakie metody się wykorzystuje? Jak przygotować się do zabiegu i czego można się spodziewać w jego trakcie? Ile kosztuje operacja endometriozy, czy jest refundowana i jakie są możliwości jej przeprowadzenia na NFZ? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule. 

Rodzaje operacji endometriozy 

Endometriozę operuje się różnymi metodami – wybór odpowiedniej zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz umiejscowienia jej ognisk. Najczęściej stosowane techniki to: 

• laparoskopia – jest to minimalnie inwazyjna metoda, w której chirurg wprowadza kamerę i narzędzia chirurgiczne przez trzy niewielkie nacięcia w brzuchu, 
• laparotomia – jest to bardziej inwazyjna metoda, polegająca na wykonaniu większego nacięcia powłok jamy brzusznej, 
• nowoczesne metody chirurgiczne – chirurgia robotyczna pozwala na precyzyjne usunięcie ognisk endometriozy przy użyciu zaawansowanych narzędzi, co minimalizuje ryzyko powikłań i skraca czas rekonwalescencji. 

Jak przebiega i jak długo trwa operacja endometriozy? 

Operacja endometriozy metodą laparoskopii trwa zazwyczaj od 30 minut do 2. godzin, w zależności od liczby, rozległości i umiejscowienia ognisk choroby. Pacjentka jest znieczulana ogólnie. Chirurg usuwa ogniska endometriozy, starając się minimalizować uszkodzenia otaczających tkanek.  

Po zabiegu pacjentka przebywa w sali pooperacyjnej, gdzie jest monitorowana przez kilka godzin, a następnie zostaje przeniesiona na oddział. Czas hospitalizacji wynosi zazwyczaj od 24 do 48 godzin, ale może być dłuższy w zależności od stanu ogólnego osoby po operacji. 

Laparotomia jest bardziej inwazyjną metodą. Zabieg trwa zazwyczaj od 2 do 4 godzin, w zależności od skomplikowania przypadku. Operację przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Chirurg ma większy dostęp do narządów wewnętrznych, co pozwala na dokładniejsze usunięcie ognisk endometriozy i rewizję otaczających organów oraz tkanek. Po operacji pacjentka przebywa w szpitalu przez kilka dni. 

Operacja endometriozy z wykorzystaniem systemu robotycznego da Vinci jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. Chirurg siedzi przy konsoli, z której steruje robotycznymi ramionami wyposażonymi w narzędzia chirurgiczne. System da Vinci pozwala na precyzyjne usunięcie ognisk endometriozy dzięki trójwymiarowemu obrazowi HD oraz zaawansowanym narzędziom naśladującym ruchy dłoni chirurga. Operacja trwa zazwyczaj od 2. do 4. godzin, w zależności od zaawansowania choroby. Czas hospitalizacji wynosi zazwyczaj od 24. do 48. godzin, ale może być dłuższy. 

Ile zwolnienia po operacji endometriozy? 

Okres zwolnienia lekarskiego po operacji endometriozy zależy od metody operacyjnej oraz indywidualnych potrzeb pacjentki. W przypadku operacji laparoskopowej rekonwalescencja trwa zazwyczaj około 2. tygodni. Po laparotomii okres zwolnienia może wynosić od 4. do 6. tygodni. 

Jakie są powikłania po operacji endometriozy? 

Operacja endometriozy, mimo że często przynosi ulgę, niesie ze sobą ryzyko powikłań. Oto najczęstsze komplikacje: 

• infekcje – miejsca nacięć mogą ulec nadkażeniu. Objawy to ból, zaczerwienienie i gorączka. W przypadku ich wystąpienia niezbędna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem, 
• krwawienie – zarówno w trakcie, jak i po operacji może dojść do krwawienia. Niewielkie krwawienie jest normalne, jednak obfite wymaga interwencji medycznej, 
• uszkodzenia narządów wewnętrznych – ryzyko uszkodzenia jelit, pęcherza moczowego, moczowodów. Uszkodzenia te mogą wymagać dodatkowych zabiegów chirurgicznych, 
• zrosty pooperacyjne – zrosty, czyli tkanki bliznowate, mogą powodować ból, niedrożność jelit oraz problemy z płodnością, 
• ból pooperacyjny – ból w miejscach nacięć oraz ból wewnętrzny w operowanej okolicy utrzymuje się od kilku dni do kilku tygodni. Intensywny lub przewlekły ból wymaga konsultacji z lekarzem, 
• problemy z oddawaniem moczu i stolca – trudności z oddawaniem moczu lub stolca zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni, jest to efekt zastosowanych leków. W przypadku ich utrzymywania się należy skontaktować się z lekarzem. 

Ile kosztuje operacja endometriozy i czy można to zrobić na NFZ? 

Możliwe jest wykonanie operacji endometriozy za darmo na Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), jednak istnieją pewne kryteria, które pacjentka musi spełnić, aby uzyskać refundację. Warunki te obejmują m.in. rozpoznanie endometriozy w stopniu III lub wyższym, brak przeciwwskazań do operacji oraz wykonanie zabiegu w ośrodku zakontraktowanym z NFZ. Czas oczekiwania na operację w ramach NFZ może się różnić w zależności od województwa i stopnia zaawansowania choroby – wynosi od kilku miesięcy do kilku lat. 

Pacjentki mogą również zdecydować się na przeprowadzenie zabiegu prywatnie. Koszt operacji endometriozy w Polsce zależy od metody i placówki, w której jest przeprowadzana. Orientacyjne koszty operacji to: 

• operacja laparoskopowa: od 6 000 zł do 20 000 zł, 
• operacja otwarta: od 10 000 zł do 30 000 zł. 

Dodatkowo należy uwzględnić koszty badań przedoperacyjnych, znieczulenia, leków, pobytu w szpitalu oraz opieki pooperacyjnej. 

Operacja endometriozy z użyciem systemu da Vinci jest zaawansowaną i precyzyjną metodą, która niesie ze sobą wiele korzyści, ale również wiąże się z wyższymi kosztami. W Polsce koszt takiej operacji wynosi od 30 000 do 50 000 zł. Cena ta obejmuje zabieg, znieczulenie, hospitalizację oraz opiekę pooperacyjną. 

Bibliografia: 

1. Bafort C., Beebeejaun Y., Tomassetti C., Bosteels J., Duffy J. M., Laparoscopic surgery for endometriosis. Cochrane Database Systematic Review 2020, 10(10). 
2. Rimbach S., Ulrich U., Schweppe K. W., Surgical Therapy of Endometriosis: Challenges and Controversies, Geburtshilfe Frauenheilkd 2013, 73(9):918-923. 
3. Yap C., Furness S., Farquhar C., Pre and post operative medical therapy for endometriosis surgery. Cochrane Database Syst Review 2020, 11.