Opiekun medyczny – jakie zmiany po nowelizacji ustawy o niektórych zawodach medycznych?

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o niektórych zawodach medycznych. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2022 r. Jak zmieni się zawód opiekuna medycznego? Kto będzie mógł nim zostać? Jakie są wymagane kwalifikacje? 

Kiedy wskazana jest pomoc opiekuna medycznego? 

Katalog czynności wykonywanych przez opiekuna medycznego jest dostępny na stronie internetowej Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Opiekunów Medycznych. Najogólniej mówiąc jego obowiązki odnoszą się do osób chorych i niesamodzielnych. Jego wsparcie jest wskazane dla osób, które nie mogą samodzielnie wykonywać czynności higienicznych, korzystać ze sprzętu rehabilitacyjnego, czy poruszać się po mieszkaniu, czy spożywać pokarmów. Jednak zakres pracy, jaką wykonuje opiekun medyczny jest o wiele szerszy.  

Jakie zabiegi pielęgnacyjne mogą wykonywać opiekunowie medyczni? 

Zabiegi pielęgnacyjne wymienione we wcześniej wspominanym dokumencie to: toaleta osoby chorej, pomoc w myciu całego ciała, włosów i jamy ustnej, w tym mycie osoby chorej w łóżku. Opiekunowie medyczni są również odpowiedzialni za zmianę pieluchomajtek i bielizny pościelowej, wymianę cewnika, pielęgnację przeciwodleżynową, czy karmienie drogą doustną oraz dojelitową, w tym przez PEG (metodą porcji) lub pomoc podczas jej karmienia. 

Opiekun medyczny nie może jednak wchodzić w kompetencję pielęgniarki, czy lekarza. Nowelizacja ustawy ma spowodować, że dotychczasowa kwalifikacja MED.03. Świadczenie usług pielęgnacyjno-opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej, ma zmienić się na MED.14. Świadczenie usług medyczno-pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej.  Przy aktualnym stanie prawnym obowiązkiem opiekuna medycznego jest tylko diagnozowanie problemów opiekuńczych osoby chorej i niesamodzielnej oraz asystowanie lekarzowi lub pielęgniarce przy wykonywaniu tych zabiegów. Po zmianie ustawy opiekun medyczny stanie się wyspecjalizowaną kadrą medyczną i odciążeniem dla osób realizujących zawody medyczne. Taka zmiana nie jest akceptowana przez pielęgniarki. Obawiają się one, że nie tylko stracą zatrudnienie, ale również będą narażone na niższe wynagrodzenia i prestiż ich zawodu się zmniejszy. Uważają, że rozszerzenie kompetencji opiekuna medycznego jest niepotrzebne. 

Opiekun medyczny – kto może nim zostać?  

Obecnie przyszli opiekunowie medyczni mogą się kształcić wyłącznie w szkołach policealnych. Na ten kierunek dostają się osoby posiadające wykształcenie średnie, ale nie muszą mieć zdanej matury. Po ukończeniu rocznej szkoły można było przystąpić do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Obecnie podstawowy tok kształcenia wydłuży się do półtora roku. Wcześniej zajęcia odbywały się w trybie zaocznym, stacjonarnym i dziennym. Po zmianach nauka będzie możliwa wyłącznie w trybie stacjonarnym i dziennym.  

Osoby, które planują kształcić się w tym kierunku, będą się uczyć nowych umiejętności, w tym pobierania krwi. Dzięki temu uzyskają możliwość zatrudnienia nie tylko w środowiskowych domach pomocy, czy innych tego rodzaju placówkach, ale też na przykład w punktach pobrań, czy laboratoriach.  

Czy opiekun medyczny jest zawodem medycznym? 

Opiekun medyczny jest zawodem medycznym, wpisany do klasyfikacji zawodów i specjalności pod numerem 532102. 

Jakie trzeba mieć kwalifikacje, aby zostać opiekunem medycznym? 

Po wejściu w życie nowelizacji ustawy koniecznie będzie posiadanie o wiele wyższych kwalifikacji i wielu dodatkowych umiejętności niż teraz. Nowe kwalifikacje opiekuna medycznego po nowelizacji ustawy to między innymi: 

• oznaczenie stężenia glukozy we krwi przy pomocy glukometru; 
• prowadzenie dobowej zbiórki moczu i bilansu płynów; 
• żywienie dojelitowe przez PEG; 
• pobieranie krwi żylnej; 
• pielęgnacja rurki tracheotomijnej. 

Jak podnieść kwalifikacje opiekuna medycznego? 

Osoby, które uzyskały tytuł opiekuna medycznego kilka lat temu, nie muszą rozpoczynać kształcenia od początku. Wystarczające do podniesienia kwalifikacji będzie skończenie o wiele krótszego szkolenia w ramach szkoły policealnej. To zagadnienie ma również regulować ustawa o niektórych zawodach medycznych, która jest w trakcie opracowywania. W tej chwili nie ma jeszcze szczegółowych informacji na ten temat. 

Ile zarabia opiekun medyczny? 

Od 1 lipca 2021 roku wynagrodzenie zasadnicze opiekuna medycznego nie może być niższe niż 3772 zł brutto. Zawód opiekuna medycznego znajduje się w grupie nr 10 (inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1-9).  Wskaźnik do wynagrodzenia wynosi 0,73 * średnia krajowa z roku poprzedniego. Wcześniej opiekunowie medyczni często zarabiali jeszcze mniej, bo wynagrodzenie zasadnicze było powiększane o dodatek wyrównawczy.  

Bibliografia: 

1. https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-niektorych-zawodach-medycznych2 
2. https://legislacja.gov.pl/docs//576/12343210/12762397/12762400/dokument488092.pdf#xd_co_f=NmZhYzg5MTItNDhiNS00YTllLTg4NWYtMWRjZmMwOWI2Mjg2~ 
3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20100820537/O/D20100537.pdf 
4. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20100820537 
5. http://opiekunmedyczny.org/nowa-podstawa-programowa-2/