Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Kto może je otrzymać?

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego to oficjalny dokument wydawany przez publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, mający na celu zapewnienie uczniom z różnymi niepełnosprawnościami i trudnościami edukacyjnymi odpowiedniego wsparcia w procesie nauczania. Dzięki temu orzeczeniu szkoły mogą dostosować metody oraz formę pracy do indywidualnych potrzeb, co sprzyja rozwojowi, jak również integracji społecznej.

Dla kogo jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego?

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego przysługuje uczniom z różnymi rodzajami niepełnosprawności oraz tym, którzy są niedostosowani społecznie lub zagrożeni takim niedostosowaniem. Do grupy tej należą dzieci oraz młodzież:

• z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją,
• niewidome lub słabowidzące,
• niesłyszące lub słabosłyszące,
• z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym,
• ze spektrum autyzmu, w tym z zespołem Aspergera,
• z niepełnosprawnościami sprzężonymi (np. połączenie niepełnosprawności intelektualnej i ruchowej),
• niedostosowane społecznie lub zagrożone niedostosowaniem społecznym.

W przypadku uczniów będących w spektrum autyzmu, dokument ten pozwala na dostosowanie warunków nauki do ich specyficznych potrzeb, co jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju edukacyjnego i społecznego.

Co daje orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego?

Otrzymanie przez dziecko orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego niesie ze sobą szereg korzyści dla ucznia. To między innymi indywidualizacja nauczania – szkoła ma obowiązek dostosować program nauczania, metody pracy oraz tempo realizacji materiału do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka.

Uczeń może też korzystać ze wsparcia specjalistów, np. z pomocy psychologa, pedagoga, logopedy oraz innych pracowników szkoły, których umiejętności i wiedzę może zaoferować dana placówka oświatowa. Co więcej, ma możliwość nauki w wybranej placówce, co oznacza, że rodzice mogą zdecydować się na edukację w szkole ogólnodostępnej, integracyjnej lub specjalnej.

Wreszcie, uczniowie z orzeczeniem mogą liczyć na dostosowanie warunków egzaminacyjnych odpowiadających indywidualnym potrzebom. Może to obejmować m.in.:

• wydłużony czas na rozwiązanie egzaminu,
• możliwość korzystania z komputera,
• zdawanie egzaminu w osobnym, cichym pomieszczeniu.

Kto wydaje orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego?

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego jest wydawane przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych. W skład takiego zespołu wchodzą specjaliści z dziedziny psychologii oraz inni eksperci, w zależności od problemów, z jakimi boryka się dziecko.

W niektórych placówkach wymagane są dodatkowe spotkania z dzieckiem oraz rodzicami w celu lepszego określenia potrzeb i przeszkód, jakie uczeń może spotkać na swojej dalszej ścieżce edukacyjnej.

Przykładowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego

Uczeń, który wymaga indywidualnego podejścia, specjalnych metod nauczania oraz dostosowania warunków edukacyjnych, może mieć w swoim orzeczeniu zalecenia dotyczące:

• dostosowania programu nauczania – zmiana zakresu treści edukacyjnych, wprowadzenie materiałów dydaktycznych dostosowanych do możliwości ucznia,
• wsparcie nauczyciela wspomagającego – obecność specjalisty, który pomaga uczniowi w czasie lekcji,
• modyfikacja formy oceniania – zastosowanie alternatywnych metod sprawdzania wiedzy, np. ocenianie opisowe zamiast standardowych testów,
• dostosowanie środowiska edukacyjnego – możliwość nauki w mniejszych grupach, zmniejszenie bodźców rozpraszających,
• specjalistyczna terapia – np. zajęcia z psychologiem, logopedą czy terapeutą integracji sensorycznej.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego w liceum

Uczniowie mający omawiane orzeczenie mogą kontynuować naukę w szkołach ponadpodstawowych, w tym w liceach ogólnokształcących. W praktyce oznacza to, że placówki edukacyjne muszą dostosować proces nauczania do indywidualnych potrzeb danego ucznia. Może to obejmować wspomniane już dodatkowe wsparcie nauczyciela wspomagającego, dostosowanie programu nauczania czy zapewnienie odpowiednich warunków egzaminacyjnych.

Bibliografia:

1. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa dnia 28 lipca 2020 r., Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 9 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
2. https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uczniowie-adhd-ksztalcenie-specjalne-men-odpowiedz [dostęp 20.03.2025].
3. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Wyszkowie.