Osteopenia – czym jest, jakie daje objawy, jak wygląda leczenie?

Osteopenia to choroba kości, która w przyszłości może przekształcić się w osteoporozę. Może, ale nie musi. Jakie objawy daje i jak należy ją leczyć, aby nie groziła dalszymi konsekwencjami?

Przyczyny wystąpienia osteopenii

Jest to stan, w którym mineralna gęstość kości jest niższa niż normalnie. Chorobę tą rozpoznaje się badając wskaźnik T-Score (stosunek gęstości mineralnej kości osoby badanej do średniej gęstości kości osoby młodej,  w przypadku choroby ten czynnik wynosi od -1.0 do -2.5). Powszechnie jest uważana za wczesne stadium osteoporozy.

Osteopenia powoduje zmniejszanie masy tkanek kostnych przy zachowaniu zdolności do właściwej mineralizacji. W kościach nadal będzie odkładał się fosforan wapnia.

Za najważniejszą przyczynę występowania osteopenii uważa się małą ilość estrogenów w organizmie (na ta chorobę narażone są w dużej mierze kobiety mocno aktywne fizycznie – uprawiające sport zawodowo lub wyczynowo i kobiety znajdujące się w okresie menopauzy).

Wśród innych czynników wywołujących osteopenię należy wymienić:

• Palenie papierosów;
• Nadużywanie alkoholu i kawy;
• Przyjmowanie glikokortykosteroidów przez dłuższy czas;
• Zerowy poziom ruchu w życiu;
• Celiakia;
• Zła dieta.

Diagnoza osteopenii

Lekarz zleca badanie densytometryczne (pozwala na ocenę gęstości mineralną kości) pomagające dostrzec znaczną różnicę pomiędzy osteopenią i osteoporozą.

Dla osteopenii współczynnik T-Score wynosi od -1.0 do -2.5, Dla osteoporozy T-Score wynosi poniżej  -2,5. Zdrowy organizm wykazuje współczynnik T-Score powyżej -2,5.

Densytometria jest badaniem kontrolnym, które powinno być wykonywane co roku, w szczególności u osób starszych częściej narażonych na złamania.

Osteopenia – jakie daje objawy?

Jest to choroba, której pierwsze objawy pozostają bardzo często niezauważone. Do wyraźnych objawów rozwijającej się choroby zalicza się:

• Ból kości;
• Ból kręgosłupa;
• Zgarbioną sylwetkę (tzw. wdowi garb);
• Urazy kości – złamania.

Prawidłowa dieta w przypadku osteopenii

Bardzo ważnym jest zachowanie prawidłowej diety. Bazą żywienia powinny być produkty zawierające duże ilości wapnia:

• Produkty mleczne;
• Nasiona fasoli;
• Nasiona pietruszki;
• Ryby wędzone;
• Konserwy rybne;
• Twardą wodę o dużej ilości wapnia.

Ważna jest również witamina D (obecna jest m.in. w takich produktach, jak oleje roślinne, jaja, ryby morskie), magnez (w naturalnej postaci znaleźć można w pestkach dyni, orzechach, otrębach pszennych), witamina K (obecna w szpinaku, brokułach, awokado, żółtkach jaj).

Witamina K wzmacnia działanie witaminy D. Należy unikać palenia papierosów. Zaleca się picie kawy w mniejszych ilościach (zwiększa utratę wapnia, a to osłabia kości) i unikanie alkoholu (upośledza przemianę witaminy D, co prowadzi do zmniejszenia przyswajania wapnia).

Lekarz może zalecić przyjmowanie swoim pacjentom specjalnych preparatów dostępnych w aptekach bez recepty.

Metody leczenia osteopenii

Oprócz witaminowych suplementów diety lekarz w przypadku zaawansowanej choroby kości zaleca leczenie farmakologiczne. Są to leki:

• Selektywne modulatory receptora estrogenowego;
• Bisfosfoniany – alendronian, rizedronian i ibandronianema.

W przypadku lżejszych odmian chorobowych na liście zaleceń lekarskich znajdzie się:

• Ruch (np. bieganie, pływanie, spacer);
• Rezygnacja z używek;
• Prawidłowa dieta bogata w zdrowe i wartościowe produkty.

Wśród wielu odmian tej choroby wyróżnia się osteopenię wcześniaczą występującą u dzieci 6 i 12 tygodniem życia z niską masą urodzeniową poniżej 100g. Tak wcześniej występująca choroba kości spowodowana jest zbyt małą podażą wapnia, fosforu i białek.