Owsiki u dzieci – przyczyny i drogi zakażenia. Jak skutecznie leczyć owsiki u dzieci?

Owsiki są niewielkimi pasożytami, którymi człowiek może się zarazić w każdym wieku. Najczęściej jednak owsica dotyczy dzieci. Objawy to przede wszystkim: świąd w okolicy odbytu, niepokój i nerwowość dziecka.

Owsiki to niewielkie robaki, które po zakażeniu trafiają do jelita grubego, wyrostka robaczkowego i części jelita cienkiego. Owsiki u dzieci stanowią najczęstszą pasożytniczą przyczynę infekcji. Mogą jednak zaatakować człowieka w każdym wieku. Największy odsetek zachorowań obserwuje się u dzieci w wieku szkolnym. Owsiki są bardzo dokuczliwe, choć w większości przypadków nie powodują poważnych następstw zdrowotnych.

Owsiki u dzieci

Dzieci zarażają się najczęściej owsikiem ludzkim Enterobius vermicularis. Pasożytuje on w jelicie grubym i osiąga maksymalnie 13 mm długości. Do zakażenia dochodzi poprzez połknięcie jaj pasożyta. Z jaj na wysokości dwunastnicy uwalniane są larwy. Migrują one dalej, dojrzewając w jelicie grubym i składając jaja w okolicy odbytu. Rezerwuarem owsika są ludzie, a zakażenie może szerzyć się przez skażone ręce, ręczniki, pościel, zabawki czy korzystanie ze wspólnej toalety. Istnieje możliwość zakażenia drogą oddechową, ponadto wyróżnia się autoinwazję, czyli ponowne zakażenie się owsicą na skutek drapania okolicy odbytu.

Czynnikiem ryzyka są złe warunki sanitarno-higieniczne, lecz nie należy owsicy kojarzyć wyłącznie z zaniedbaniami i patologią. Choroba może dotyczyć każdego dziecka, szczególnie w szkołach, przedszkolach czy żłobkach, ze względu na problem z dokładnym myciem rąk i łatwość transmisji zakażeń. W przypadku zachorowania dziecka owsica z łatwością szerzy się u współdomowników. Owsiki bytują na zabawkach, meblach, desce sedesowej. Stąd zakażenia u współdomowników są powszechne. Nie ma ryzyka przeniesienia owsików przez zwierzęta domowe. Wylęganie choroby trwa do 8 tygodni.

Objawy owsików u dziecka

Owsica często przebiega bezobjawowo. Pierwszym objawem jest zazwyczaj swędzenie w okolicy odbytu. Nasila się ono w nocy, co powoduje, że dziecko staje się niespokojne i ma problemy ze snem. Wynika to z tego, iż pasożyty migrują w nocy w okolice odbytu, gdzie składają jaja. Ze względu na to, iż dziecko ma problem z zapanowaniem nad drapaniem się, może dojść do uszkodzenia skóry i nadkażeń bakteryjnych. Dziecko staje się drażliwe, nerwowe, może nie mieć apetytu.

Podejrzewając zakażenie, należy w nocy bądź rano próbować obserwować okolicę odbytu dziecka. Są to pory żerowania pasożytów. Owsiki mają postać niewielkich, cieniutkich niteczek. Masywne inwazje owsicą mogą powodować również inne objawy, jak: bóle brzucha, nudności, wymioty. U dziewczynek zakażenie może przenieść się w okolicę narządów płciowych, powodując zapalenie i upławy z dróg rodnych.

Rozpoznanie owsicy u dzieci

Aby wykryć owsiki u dzieci, konieczne jest wykonanie właściwej diagnostyki. Na noc przykleja się specjalną taśmę w okolicy odbytu dziecka. Owsiki przykleją się do taśmy, dzięki czemu można nie tylko je zobaczyć gołym okiem, ale również oddać do laboratorium. Czasami dorosłe osobniki dostrzegalne są na powierzchni stolca. Materiałem do badania może być również materiał spod paznokci.

Jak leczyć owsiki u dzieci?

Leczenie owsików u dziecka zakłada terapię całej rodziny. Zaleca się wysprzątanie mieszkania, gdyż owsiki bytują na meblach. Niezbędna jest codzienna zmiana bielizny i pościeli, a także regularna wymiana ręczników kąpielowych. Wszystko należy prać w wysokiej temperaturze i prasować gorącym żelazkiem. Powinno się krótko przyciąć paznokcie, codziennie brać prysznic, podmywając okolicę odbytu ciepłą wodą z mydłem. Lekami z wyboru są: pyrantel w jednorazowej dawce, mebendazol, albendazol. Po 2 tygodniach należy powtórzyć dawkę leku. U kobiet w ciąży stosuje się pyrantel wyłącznie w razie uciążliwych objawów klinicznych.

Zapobieganie owsikom u dzieci

Owsiki u rocznego dziecka czy po prostu u małych dzieci stanowią dość duży problem, gdyż trudniej u nich zachować nadzór nad właściwą higieną i łatwiej przenieść zakażenie podczas zmieniania pieluszek. Od starszych dzieci należy próbować egzekwować mycie rąk przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety, niewkładanie rąk do buzi i niedrapanie się w okolicy odbytu.