Padaczka u dzieci – mechanizm i objawy

Padaczka u dzieci, inaczej epilepsja, to choroba dotycząca centralnego układu nerwowego. Padaczka dziecięca nie zawsze musi wiązać się z drgawkami. Prawdopodobieństwo wystąpienia jest największe na dwóch etapach życia człowieka: pierwszy raz do piątego roku życia, a drugi po ukończeniu 65 roku życia.

Padaczka u dzieci jest skutkiem powstawania zaburzeń w komunikowaniu się komórek nerwowych w mózgu. Powoduje to gwałtowne wyładowania, które mogą pojawić się o każdej porze dnia i nocy. Atak padaczki u dziecka porównać można do elektrycznej burzy, obejmującej mózg. Napadom epileptycznym mogą towarzyszyć drgawki, ale nie jest to warunek konieczny. Im wcześniej wykryje się epizody padaczkowe i skonsultuje dziecko z neurologiem, tym lepsze rokowania na przyszłość malucha.

Jakie są przyczyny występowania padaczek u dzieci?

Stan padaczkowy u dzieci nie przyczynia się do spadku inteligencji dziecka i nie ma żadnego związku z jego późniejszymi zdolnościami naukowymi czy językowymi. Padaczka dziecięca nie jest chorobą zaraźliwą i nie ma możliwości przenoszenie jej między osobą chorą a zdrową. Przyczyny padaczki u dzieci są trudne do jednoznacznego określenia. Naukowcy nie są w stanie ustalić jednej przyczyny padaczki skroniowej u dzieci. Jedna z teorii mówi o tym, że epilepsja jest chorobą dziedziczną genetycznie z pokolenia na pokolenia. Inne sugerują, że występują one przy urazach i guzach mózgu, silnym niedotlenieniu tkanki nerwowej, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych lub wadach rozwoju mózgu powstałych w okresie płodowym.

Rodzaje padaczek u dzieci dzielą się na uogólnione oraz częściowe. W przypadku tych pierwszych epilepsja występuje w całym mózgu, podczas gdy napady częściowe obejmują jedną z jego części np. skronie lub potylicę. Padaczka wczesnodziecięca może mieć różny przebieg, występować w krótkich lub długich odstępach czasu i mieć różne nasilenie. Czas trwania pojedynczego epizodu padaczki oscyluje pomiędzy kilkoma sekundami a kilkunastoma minutami. Podczas napadu dziecko miewa problemy z koordynacją ruchów oraz oddychaniem. Objawy padaczki u dzieci mogą przybierać różne formy. Często przed atakiem pojawiają się objawy zwiastujące takie jak splątanie lub braku kontaktu z dzieckiem. Bywa ono zdezorientowane, senne albo bardzo osłabione. Czasami na kilka sekund przed atakiem epilepsji dziecko odczuwa nagły wzrost energii. Bardzo ważne jest, aby w czasie pojawienia się napadu, rodzic zachował spokój, ponieważ gwarantuje to dziecku bezpieczeństwo. W czasie ataku należy ułożyć dziecko w bezpiecznej pozycji, podsuwając pod głowę poduszkę i przewrócić do na prawą stronę. Nie wolno krępować jego ruchów, wkładać mu do ust ciał obcych ani powstrzymać drżenia.

Padaczka u dzieci w czasie snu

Padaczka u dzieci w czasie snu mylona bywa z koszmarami sennymi. Czołowa postać padaczki ma tendencję do pojawiania się u dzieci właśnie w nocy. Padaczka u rocznego dziecka lub u starszych dzieci, występująca w godzinach nocnych, objawia się m.in. zaciskaniem dłoni, drgawkami ciała oraz podkurczaniem kolan do brody. Mały epileptyk może wówczas płakać lub krzyczeć przez sen. Taki rodzaj epilepsji jest chorobą genetyczną, dziedziczoną w sposób autosomalny dominujący.

Pomiędzy 4 a 12 rokiem życia rozwijać się może tzw. dziecięcy napad nieświadomości. Epizody trwają po kilkanaście sekund i towarzyszą im szybkie ruchy żucia oraz mrugania gałkami ocznymi. Ten rodzaj padaczek zazwyczaj mija wraz z wiekiem lub ich częstotliwość jest znacznie mniejsza. Pomiędzy 8 a 20 rokiem życia najczęściej występuje padaczka miokloniczna, cechująca się napadami toniczno-klonicznymi tuż po obudzeniu. Niestety, zazwyczaj zostaje z pacjentem przez większość życia, jednakże leczenie farmakologiczne może zapobiec częstemu pojawieniu się objawów.

Leczenie padaczek u dzieci

Leczenie padaczki u dzieci koniecznie musi być poprzedzone badaniem lekarskim u pediatry oraz lekarza neurologa. Neurolog po wykonaniu badania i zebrania wywiadu od rodziców dziecka kieruje je na badanie elektroencefalograficzne (EEG). Maluch zostaje wyposażony w specjalny czepek z elektrodami, które rejestrują aktywność mózgową w czasie spoczynku. Diagnoza ta nie wiąże się z bólem, ponieważ jest w całości bezinwazyjna. Dodatkowo zleca się wykonanie badań za pomocą rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej. Ciężko jest odpowiedzieć na pytanie, czy padaczka u dzieci jest wyleczalna, ponieważ wszystko zależy od jej rodzaju oraz stopnia zaawansowania.

Leki na padaczkę u dzieci nierzadko prowadzą do pojawienia się objawów niepożądanych: wahań nastroju, obniżenie koncentracji oraz uwagi lub chronicznego zmęczenia. Kiedy padaczka ma postać bardzo zaawansowaną lekarz może zadecydować o zastosowaniu inwazyjnej metody elektrycznego drażnienia nerwu błędnego. Stymulator prądu wczepia się pod skórę w okolicy klatki piersiowej. Efekty tej metody zostały już potwierdzone klinicznie i cieszą się dużą skutecznością również u dorosłych.