Pękające naczynka na nogach. Jak je usunąć i zapobiegać ich powstawaniu?

Pękające naczynka na nogach, popularnie określane pajączkami, to sieć drobnych, poszerzonych naczyń krwionośnych. Ponieważ naczynia te występują tuż pod skórą, widać je gołym okiem jako czerwone lub sinofioletowe żyłki. Od czego pękają naczynka na nogach? Jak zlikwidować pękające naczynka na nogach domowymi sposobami? Czy można zapobiec pękaniu naczynek na nogach? 

Jak wyglądają pękające naczynka na nogach? 

W nazewnictwie medycznym pękające naczynka określane są teleangiektazjami lub wenulektazjami (rozszerzenia żylakowate). Mogą mieć zabarwienie różowawe, brunatnoczerwone, ciemnofioletowe lub niebieskawosine. Pękające naczynka na nogach występują w postaci pojedynczych naczynek lub skupisk naczyń układających się w różne kształty – pajęczyny, gwiazdy lub wachlarz. Pękające naczynka na nogach najczęściej występują na udach, podudziach i łydkach, a niekiedy w okolicy kostek. Pojawiają się symetrycznie na obu kończynach.  

Dlaczego pękają naczynka na nogach? 

Pękające naczynka na nogach same w sobie nie są chorobą, ale mogą być objawem niektórych dolegliwości zdrowotnych. Ze względu na przyczyny występowania i wygląd teleangiektazje dzieli się na: 

• samoistne – drobne zmiany (średnica ok. 0,1 mm), występują w pewnych okresach życia, zwykle po 40 r.ż.; 
• izolowane – nie mają związku z niewydolnością żylną, występują bez żylaków; 
• wtórne – przypominają siniaki, występują w następstwie urazów lub nieudanych prób zamknięcia naczynek (np. skleroterapią); 
• związane z niewydolnością naczyń krwionośnych – naczynka wybrzuszają skórę i osiągają sporą średnicę (do 0,4 mm). 

Przyczyny pękających naczynek na nogach  

Przyczyny pękających naczynek na nogach są bardzo zróżnicowane. Wśród nich można wymienić:  

• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej; 
• ciążę; 
• otyłość; 
• skłonności genetyczne, 
• nadmierną ekspozycję na promienie UV (w tym na solarium); 
• płeć (pękające naczynka na nogach to głównie przypadłość kobiet); 
• niektóre preparaty lecznicze (np. doustne środki antykoncepcyjne); 
• wiek – wraz z wiekiem (po 40. r.ż.) pękające naczynka pojawiają się częściej niż u młodych osób. 

Pękające naczynka na nogach mogą stanowić powód do niepokoju, dopiero gdy wiążą się przewlekłą niewydolnością żylną, a ta – niedrożnością żył, ich zwężeniem i nadciśnieniem żylnym. Charakterystyczne dla tego rodzaju pękających naczynek są ich duża średnica (od 0,4 mm do 1 mm) i ułożenie na skórze.  

W przypadku podejrzenia, że przyczyną pękających naczynek na nogach są schorzenia żył, należy zgłosić się do lekarza. Ten specjalizujący się w naczyniach krwionośnych, w tym naczynkach na nogach, to flebolog. Nieleczona niewydolność żył może przekształcić się zakrzepowe zapalenie żył, które może prowadzić do śmiertelnego zatoru tętnicy płucnej. 

Jak usunąć pękające naczynka na nogach?  

Pękające naczynka na nogach można usunąć niektórymi zabiegami kosmetycznymi. Najpopularniejsze z nich to laseroterapia i skleroterapia. 

Laseroterapia 

Pękające naczynka na nogach można usunąć zabiegiem z użycia lasera, czyli obliteracją laserową. Przebieg zabiegu przypomina depilację laserową – na skórę zostaje nałożony specjalny żel. Następnie osoba przeprowadzająca zabieg nakierowuje promienie lasera na skórę. Rezultaty są widoczne około 4-8 tygodni po zabiegu. 

Skleroterapia 

Drugim sposobem na zlikwidowanie pękających naczynek na nogach jest skleroterapia, czyli obliteracja farmakologiczna. Podczas zabiegu lekarz wstrzykuje do naczynia krwionośnego środek farmakologiczny, który wywołuje kontrolowany stan zapalny, a w konsekwencji jego wyłączenie z układu żylnego. Efekty tego zabiegu widoczne są po 4-6 tygodniach. 

Leki na pękające naczynka na nogach 

W aptece dostępnych jest wiele preparatów w postaci tabletek, żelów i maści, które pomagają wzmocnić i uszczelnić naczynia krwionośne, w tym wzmocnić naczynka na nogach i zapobiec ich pękaniu. Znajdują się w nich takie substancje jak: 

• rutyna; 
• trokserutyna; 
• diosmina; 
• hesperydyna; 
• heparyna; 
• escyna; 
• sulodeksyd; 
• wyciąg z nasion kasztanowca; 
• wyciąg z pestek winogron; 
• wyciąg z ruszczyka kolczastego. 

Jak wzmocnić pękające naczynka na nogach?  

Nie da się całkowicie zapobiec pękającym naczynkom na nogach, ale można ograniczyć ich występowanie poprzez zmianę nawyków żywieniowych i stylu życia. 

Domowe sposoby na pękające naczynka na nogach  

Osoby z predyspozycjami do pękania naczynek powinny unikać pokarmów sprzyjających odkładaniu się tkanki tłuszczowej (bogatych w węglowodany i tłuszcze nasycone). Zamiast tego mogą do swojego jadłospisu wprowadzić wielonienasycone kwasy tłuszczowe, których źródłem są orzechy i nasiona, ryby i niektóre oleje (np. lniany, sojowy, rzepakowy). 

Warto też sięgnąć po produkty bogate w składniki i witaminy uszczelniające i wzmacniające naczynia krwionośne: 

• witaminę C (cytrusy, kiwi, kiszonki, czerwona papryka, brokuły, kalafior); 
• diosminę (cytrusy); 
• hesperydynę (cytrusy); 
• rutynę (cytrusy, marchew, pomidory, jabłka, kwiaty lipy i czarnego bzu); 
• resweratrol (orzeszki ziemne, czarna porzeczka, truskawki, maliny, czerwone winogrona). 

Powyższe substancje znajdują się w suplementach diety dostępnych bez recepty. 

W profilaktyce pękania naczynek krwionośnych ważna jest regularna aktywność fizyczna. Aktywności fizyczne zalecane w przypadku pękających naczynek na nogach to jazda na rowerze, spacery, bieganie. Osoby wykonujące pracę w pozycji siedzącej lub stojącej powinny w miarę możliwości (np. gdy pracują z domu) zadbać o ergonomię stanowiska pracy i regularne przerwy. Przy skłonnościach do pękających naczynek na nogach należy unikać noszenia bardzo obcisłej odzieży (skarpetek, spodni, legginsów) i butów na wysokim obcasie. 

Bibliografia: 

1. Ciecierski, M. Skleroterapia żylaków, https://marekciecierski.pl/wp-content/uploads/2006-skleroterapia_zylakow.pdf [dostęp: 19.04.2023]. 
2. Kielar, M. Metody leczenia teleangiektazji, Chirurgia po Dyplomie 2013; 8 (2): 25-31, https://podyplomie.pl/chirurgia/14777,metody–leczenia–teleangiektazji, [dostęp: 19.04.2023] 
3. Zajączkowska, W. Kosmetologia wobec problemów cery naczyniowej, http://violmedica.pl/publikacje/kosmetologia_wobec_problemow_cery_naczyniowej.pdf [dostęp 19.04.2023].