Pierwsze objawy menopauzy po 40. roku życia. Jak je rozpoznać?

Pierwsze objawy menopauzy mogą zaskoczyć, zwłaszcza że łatwo je pomylić z innymi symptomami. Zwiastuny tego okresu w życiu każdej kobiety nie zawsze są czytelne i często występują na kilka lat przed właściwym klimakterium. Na co zwrócić uwagę? Jakie sygnały płynące z organizmu są sygnałem, że menopauza jest tuż-tuż?

Pierwsze objawy menopauzy – kiedy występują?

Według definicji WHO (ang. World Health Organization), menopauza to ostatnie krwawienie miesiączkowe, przy czym brak okresu musi się utrzymywać przez 12 kolejnych miesięcy. Jeżeli jesteś zdrowa, jest to znak całkowitego wygaśnięcia czynności hormonalnej twoich jajników, a więc przeszłaś klimakterium.

Kiedy występują pierwsze objawy menopauzy? Wspomniany wyżej proces poprzedza premenopauza (inaczej nazywana też perimenopauzą), która zaczyna się zwykle w okolicach od 42. do 45. roku życia. W tym czasie możesz zaobserwować u siebie początkowe symptomy świadczące o fizjologicznych wahaniach hormonów. Jeżeli jednak nocne poty, wahania nastrojów czy zaburzenia miesiączkowania pojawią się przed 40-stką, powinnaś skonsultować się z lekarzem, bo może to być znak, że rozwija się u ciebie przedwczesna menopauza.

Jak rozpoznać pierwsze objawy menopauzy?

Jako że zwiastuny menopauzy pojawiają się u kobiet po 40. roku życia, wiele z nich w ogóle nie wiąże ich z klimakterium, bo to przecież za wcześnie. Są aktywne zawodowo, wchodzą w nowe związki, zdarza się, że dopiero planują dziecko. Z kolei te, które są już ustatkowane i mają dorosłe dzieci, wreszcie mają czas na hobby i spełnianie swoich marzeń.  Dolegliwości zrzucają na karb stresu w pracy, przemęczenia, licznych obowiązków. I faktycznie, nie wszystkie pierwsze objawy menopauzy są swoiste. Zalicza się do nich głównie:

• uderzenia gorąca,
• spadki nastroju,
• zaburzenia snu,
• spadek libido,
• zaburzenia pamięci,
• problemy z koncentracją,
• zawroty głowy,
• rozdrażnienie, płaczliwość.

Jednak zanim te symptomy się pojawią, czasem organizm daje znać na wiele innych sposobów, że wchodzisz w ten wyjątkowy etap. O jakich dolegliwościach jest mowa? Są to:

• zaburzenia miesiączkowania, np. plamienia poprzedzające okres czy zmiana długości poszczególnych faz cyklu,
• suchość pochwy,
• pojawiające się regularnie cykle bezowulacyjne,
• zmiana sylwetki,
• wyostrzenie się rysów twarzy,
• zmniejszona jędrność skóry,
• obniżony nastrój.

Mogą także wystąpić inne, bardziej nietypowe pierwsze objawy menopauzy:

• suchość oczu,
• krwawienie dziąseł,
• szumy uszne,
• nadmierne wypadanie włosów,
• mgła mózgowa,
• bolesność i tkliwość piersi.

Jakie badania wykonać, aby sprawdzić, czy to pierwsze objawy menopauzy?

Żeby upewnić się, że dolegliwości, których doświadczasz, wywołała właśnie menopauza, należy zbadać poziom estradiolu oraz FSH. Jeśli w wynikach wyjdzie stężenie estradiolu niższe niż 80-120 pg/ml oraz stężenie FSH wyższe niż 35-40 IU/ml to oznacza, że znalazłaś się w okresie okołomenopauzalnym. Jeśli chcesz wykluczyć inne przyczyny swoich objawów, skonsultuj się z lekarzem, który prawdopodobnie w pierwszej kolejności zleci wykonanie badań:

• morfologi krwi,
• pakietu wątrobowego,
• pakietu tarczycowego,
• poziomu witaminy D.

Przedwczesna menopauza – kiedy pierwsze objawy powinny cię zaniepokoić?

Czy to już menopauza? Pierwsze objawy niekiedy są obserwowane przed 40-stką, ale to nie jest naturalne. Przedwczesna menopauza (ang. premature Ovarian Failure, POF) występuje u jednej na sto kobiet przed 40. rokiem życia i u jednej na tysiąc przed 30. rokiem życia. To patologia, która wymaga wdrożenia leczenia pod okiem ginekologa lub endokrynologa, ponieważ może odcisnąć wyraźne piętno na twoim życiu i doprowadzić do licznych powikłań.

Przedwczesna menopauza pojawia się ze względu na nadmierne stosowanie używek, prowadzenie niezdrowego trybu życia, przyjmowanie niektórych leków czy w związku z obciążeniem generycznym. Charakterystyczne objawy mogą też jednak wskazywać na problemy przewlekłe, takie jak:

• choroby układu krążenia,
• nowotwory,
• cukrzyca,
• choroby autoimmunologiczne.

Jak sobie pomóc przy pierwszych objawach menopauzy?

Kiedy zauważysz u siebie pierwsze objawy menopauzy, od razu zadbaj o właściwą dietę. Uzupełnij ją o sezam, pestki słonecznika oraz zieloną herbatę, ponieważ pobudzają wydzielanie progesteronu. Pamiętaj także o fitoestrogenach znajdujących się przede wszystkim w warzywach strączkowych – dzięki nim niedobór estrogenów nie będzie tak dokuczliwy. Co jeszcze możesz zrobić? Oto nasze rady:

• sięgnij po zioła (pluskwicę groniastą, głóg, szałwię i jemiołę, opornik łatkowaty)
• relaksuj się, medytuj, pozbądź się stresu,
• bądź aktywna fizycznie (nawet spacery będą bardzo pozytywnie wpływały na twój stan),
• skontaktuj się z lekarzem i zapytaj o możliwość suplementacji niektórych składników.

Stosowanie się do powyższych wskazówek już na etapie początkowych objawów menopauzy sprawi, że późniejsze dolegliwości nie będą tak dokuczliwe, jak mogłyby być, gdybyś nie zastosowała żadnej profilaktyki. Jeśli jednak to nie pomaga, a dolegliwości wpływają na twoje codzienne funkcjonowanie, porozmawiaj ze swoim ginekologiem na temat HTZ, czyli hormonalnej terapii zastępczej. Ok. 80 proc. kobiet pozytywnie reaguje na taką formę leczenia, o czym możesz przeczytać także w Krótkiej Instrukcji. O Menopauzie.

Bibliografia:

1. Pertyński T., Stachowiak G., Menopauza- fakty i kontrowersje, Endykrologia Polska, tom 57, 2006.
2. Oleszczuk T., Augustyn-Protas A., O menopauzie, czego ginekolog ci nie powie, Wydawnictwo Pascal, 2023.
3. McCall D., Menopauzing czyli nowy początek, Wydawnictwo Buchmann, 2023.