Pluskwica groniasta na menopauzę i nie tylko. Jakie ma właściwości?

Pluskwica groniasta to zioło znane ze swoich właściwości łagodzących objawy menopauzalne. Takie działanie zawdzięcza licznym związkom aktywnym, m.in. glikozydom triterpenowym, alkaloidom i żywicom. Ekstrakty z korzenia ziela dostępne w formie leków i suplementów diety mogą pomóc przy uderzeniach gorąca, wzmożonej potliwości oraz zawrotach głowy. 

Czym jest pluskwica groniasta?

Pluskwica groniasta (łac. Cimicifuga racemosa, ang. black cohosh), nazywana też świecznicą groniastą, jest rośliną zielną z rodziny jaskrowatych. Pochodzi ze Stanów Zjednoczonych i Kanady, gdzie można spotkać ją w wilgotnych, półcienistych obszarach leśnych. C. racemosa to bylina dorastającą do 2 metrów wysokości. Ma liście o ząbkowanych krawędziach i białe kwiaty osadzone na podłużnych kwiatostanach. Surowcami farmaceutycznymi są korzenie oraz kłącza rośliny. 

Właściwości i działanie pluskwicy groniastej

Terapeutyczne działanie pluskwicy groniastej znane było już rdzennym mieszkańcom Ameryki Północnej. Wykorzystywali oni roślinę do łagodzenia objawów reumatyzmu oraz leczenia malarii, bólu gardła, zaburzeń miesiączkowania czy bóli porodowych. Współcześnie przypisuje się jej właściwości: 

• hipoglikemizujące, 
• przeciwzapalne, 
• przeciwskurczowe 
• uspokajające, 
• moczopędne, 
• wykrztuśne, 
• rozszerzające naczynia krwionośne. 

Roślina zawiera liczne związki aktywne. W jej składzie znajdują się: 

• glikozydy terpenowe: acteina, cimigozyd, racemozyd, 
• garbniki, 
• kwasy fenolowe, 
• alkaloidy, 
• sterole, 
• kwasy aromatyczne, 
• kwasy tłuszczowe, 
• betaina. 

Cimicifuga racemosa zawiera fitoestrogeny, które wykazują działanie podobne do estrogenów, dzięki czemu prowadzą do zmniejszenia nieprzyjemnych dolegliwości menopauzalnych. Udowodniono jej skuteczność w leczeniu bolesnych miesiączek oraz objawów klimakterium, takich jak: 

• uderzenia gorąca, 
• drażliwość, 
• niepokój, 
• zaburzenia snu, 
• kołatanie serca, 
• zawroty głowy, 
• nadmierne pocenie się, 
• szumy uszne. 

Ziele działa wyciszająco i uspokajająco, poprawia też samopoczucie. Takie właściwości wynikają z jego wpływu na wydzielanie dopaminy i serotoniny. Wyciągi z pluskwicy groniastej mają korzystny wpływ na kości i zmniejszają ryzyko rozwoju osteoporozy. Ponadto ziele opóźnia procesy starzenia się skóry, ponieważ zmniejsza ilość traconego kolagenu oraz kwasu hialuronowego. Wciąż badany jest wpływ C. racemosa na hamowanie wzrostu komórek nowotworowych. 

Preparaty z pluskwicą groniastą

Cimicifuga racemosa wchodzi w skład wielu preparatów, które znajdują zastosowanie w leczeniu objawów naczynioruchowych. Na rynku dostępne są leki w formie tabletek i kapsułek, krople czy ziołowe suplementy diety z wyciągami z kłącza pluskwicy groniastej oraz innymi substancjami o działaniu podobnym do estrogenu (m.in. z wyciągami z soi, lnu czy koniczyny czerwonej). W sklepach zielarskich można kupić mielony korzeń pluskwicy groniastej i parzyć sobie z niego napar. 

Jakie preparaty wybierać? Koniecznie te, w których zawartość składników aktywnych jest standaryzowana. Mamy wtedy pewność, że produkt zawiera taką dawkę substancji, która wywoła działanie lecznicze. Pierwsze efekty widoczne są już po kilku tygodniach stosowania leku. Warto pamiętać o tym, że producenci nie zalecają stosowania preparatów z pluskwicą groniastą przez okres dłuższy niż 6 miesięcy. 

Przeciwwskazania stosowania pluskwicy groniastej

Skutki uboczne fitoterapii świecznicą groniastą występują rzadko. Najczęściej przybierają formę zaburzeń żołądkowo-jelitowych, (nudności i wymioty), reakcji skórnych (pokrzywka, świąd) oraz obrzęków. Preparaty z pluskwicą groniastą nie są wskazane u kobiet w ciąży (zioło może wywołać skurcze macicy) i karmiących piersią. Nie można też podawać ich dzieciom. Osoby z nadciśnieniem tętniczym oraz chorobami nerek i wątroby nie powinny przyjmować takich preparatów bez konsultacji z lekarzem. 

KIOM, czyli Krótka Instrukcja. O Menopauzie

KIOM, czyli Krótka Instrukcja. O Menopauzie, powstała, żeby wspierać wszystkie kobiety, które przechodzą menopauzę, i te, które czują, że aktualnie doświadczane przez nie objawy mogą być z nią związane. Powstała także z myślą o osobach, które po prostu chcą się lepiej przygotować do tego etapu: czy dla siebie samych, czy po to, by wiedzieć, jak wspierać bliskie sobie kobiety.

Instrukcja jest po to, aby życzliwie, z troską i w sposób rzeczowy przedstawić Ci zagadnienia związane z menopauzą. Myślimy o niej jak o przyjaciółce, która już przeszła drogę, którą masz przed sobą. Dzieli się z Tobą wiedzą, doświadczeniem, podpowiada możliwości działania tak, żebyś mogła nawigować przez ten etap jak najlepiej dla siebie.

Instrukcję stworzyłyśmy wspólnie z ekspertkami wielu dziedzin, które w sposób jasny, ciekawy i merytoryczny wyjaśniły wiele aspektów menopauzy, a także wspólnie z kobietami, które podzieliły się doświadczeniem tego okresu.

Krótka Instrukcja. O Menopauzie jest darmowa. Możesz przeczytać ją na stronie krotkainstrukcja.pl lub pobrać ją w formie PDF-a.

Bibliografia: 

1. Bodera P., Poznański S., Pluskwica groniasta (Cimicifuga racemosa) jako roślinny selektywny modulator receptora estrogenowego, Przegląd Menopauzalny 2005, 5, 32-36. 
2. Gryszczyńska A., Gryszczyńska B., Opala B., Łowicki Z., Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie. cz. I., Postępy Fitoterapii 2012, 2, 79-92. 
3. Kanadys W., Leszczyńska-Gorzelak B., Oleszczuk J., Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania Pluskwicy groniastej (Actaea/Cimicifuga racemosa) w leczeniu objawów naczynioruchowych – przegląd badań klinicznych, Ginekologia Polska 2008, 79, 287-296.