„Płynne złoto”. To drogocenny skarb dla twojego zdrowia

Chroni serce, stymuluje odporność, sprzyja odchudzaniu, zabezpiecza przed nowotworami, zapobiega przerzutom – olej arganowy, płynne złoto Maroka i eliksir młodości, to produkt z najwyższej półki. Ze względu na obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych jest szczególnie godnym polecenia składnikiem diety.

„Płynne złoto” z Maroka

Olej arganowy nieprzypadkowo nazywany jest „płynnym złotem” – ma zbliżoną do złota barwę i cenne właściwości. Uzyskuje się go z owoców arganii żelaznej, czyli drzewa arganowego, znanego również jako tłuścianka żelazna, argania żelazodrzew, olejara żelazna (łac. Argania spinosa (L.) Skeels).  

Pochodząca z rodziny sączyńcowatych argania dorasta do kilku metrów. Jest odporna na trudne warunki atmosferyczne, a nazywa się ją „żelazną” ze względu na wyjątkowo twarde drewno. To endemit – rzadko spotykany i typowy wyłącznie dla danego miejsca gatunek. Występuje w regionie Sus na południu Maroka – drzewa arganowe porastają tutejsze sawanny.  

Szacuje się, że w Maroku rośnie ponad 20 milionów drzew arganii; lasy arganowe wpisano na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Charakterystyczny widok w tej części świata to kozy wspinające się na drzewka arganowe, posilające się ich liśćmi oraz owocami. 

Właściwości i działanie oleju arganowego

Liczne badania prowadzone nad olejem arganowym (m.in. prowadzone przez Said Gharby i Zoubide Charrouf) dowodzą, że zawiera on nienasycone kwasy tłuszczowe, które:  

• wspierają zdrowie układu sercowo-naczyniowego,  
• przeciwdziałają stanom zapalnym,  
• wspierają pracę mózgu, 
• wspierają pracę układu odpornościowego. 

Głównymi składnikami w tłustym oleju arganowym są kwasy z grupy omega-9 oraz omega-6: glicerydy kwasu linolowego i oleinowego. Wpływają one wszechstronnie na organizm. Oprócz korzyści wymienionych powyżej mogą: 

• działać przeciwutleniająco, 
• chronić przed rozwojem nowotworów, 
• spowalniać proces powstawania przerzutów, 
• pomagać spalać tkankę tłuszczową, 
• wpływać na przyrost masy mięśniowej, 
• usprawniać krążenie krwi i korzystnie oddziaływać na jej krzepliwość, 
• obniżać wysoki cholesterol (frakcja LDL), 
• obniżać poziom trójglicerydów, 
• zwiększać poziom korzystnego cholesterolu (frakcja HDL), 
• przeciwdziałać miażdżycy, 
• usprawniać funkcjonowanie układu nerwowego, 
• korzystnie wpływać na wątrobę i nerki, 
• wspomagać leczenie Parkinsona, cukrzycy czy Alzheimera. 

W oleju arganowym znajdują się ponadto inne bardzo cenne składniki, m.in. kwas palmitoleinowy, behenowy, linolenowy (z kwasów nienasyconych), kwas palmitynowy, stearynowy, arachidowy, mirystynowy (z kwasów nasyconych), a także polifenole, karoteinoidy, witamina E (silny przeciwutleniacz, naturalny eliksir młodości i płodności), sterole roślinne (zwłaszcza schotenol i alfa-spinasterol, rzadkość w świecie roślinnym), alkohole triterpenowe, skwalen.

Związki obecne w oleju arganowym korzystnie wpływają na narząd ruchu i układ pokarmowy. Spożywanie go sprzyja oczyszczaniu organizmu z toksyn, wzmacnia skórę, chroni komórki piersi u kobiet i prostaty u mężczyzn.

Wykorzystanie oleju arganowego w kuchni 

Jadalny olej uzyskiwany z drzewa arganowego to produkt, który warto wprowadzić do swojej kuchni. Powinno się go spożywać na zimno. Ma charakterystyczny orzechowy posmak. W Maroku tradycyjnie zjada się go na śniadanie z pieczywem posmarowanym masłem albo miodem.  

Jest polecany przede wszystkim do sałatek, ze szczególnym uwzględnieniem kompozycji typu tabbouleh. Można nim skrapiać twarożki, warzywa (wyjątkowo dobrze smakuje w połączeniu z warzywami z grilla), a także wszelkiego rodzaju pasty, dipy, sosy i smarowidła. Wybornie smakuje połączenie hummusu z prażonym olejem arganowym. 

Omawiany produkt można dodać do dań ciepłych, ale pod koniec gotowania, aby zachować jego cenne właściwości. Poleca się go do duszonych warzyw, strączków oraz mięs. Bardzo dobrze komponuje się z kuskusem. Warto także wykorzystywać go w słodkich potrawach. Tradycyjną marokańską pastę amlou przygotowuje się, mieszając migdały, miód i olej arganowy ze szczyptą soli. 

Jadalny olej arganowy powinien być przechowywany w ciemnym, suchym miejscu, np. w szafce lub spiżarce. Nie należy wystawiać go na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. 

Aktualizacja treści: inż. Agata Domagała 

Bibliografia: 

1. Gharby S., Charrouf Z., Argan Oil: Chemical Composition, Extraction Process, and Quality Control, Frontiers in Nutrition 2022, 8, 804587. 
2. https://ich.unesco.org/en/RL/argan-practices-and-know-how-concerning-the-argan-tree-00955 [dostęp 15.12.2024]. 
3. Maciąg J., Płynne złoto z Maroka, Focus Medycyna Profilaktyka, 2019.