Objawy i leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego
Nawet 75% kobiet w wieku rozrodczym odczuwa nieprzyjemne dolegliwości przed i w trakcie miesiączki. Zazwyczaj są łagodne, jednak potrafią też dokuczać na tyle, że utrudniają wykonywanie codziennych czynności. Po czym rozpoznać zespół napięcia przedmiesiączkowego? Sprawdź, jakie są jego przyczyny oraz w jaki sposób można złagodzić uciążliwe symptomy.
Co to jest zespół napięcia przedmiesiączkowego?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to grupa objawów fizycznych i psychicznych, które poprzedzają okres. Pojawiają się regularnie w fazie lutealnej, a ustępują zwykle w chwili pojawienia się miesiączki. Czasem wiążą się też z silniejszymi objawami także w pierwszych dniach krwawienia. Kiedy pojawia się zespół napięcia przedmiesiączkowego? Po raz pierwszy można go doświadczyć w okresie dojrzewania, a trwa aż do menopauzy. Objawy najbardziej odczuwalne są w wieku 25-35 lat.
Przyczyny rozwoju zespołu napięcia przedmiesiączkowego
Udowodnionym czynnikiem wywołującym zespół napięcia przedmiesiączkowego są cykliczne zmiany czynności jajników i związane z nimi wahania hormonów. Jednak występują one u każdej kobiety, a mimo to nie wszystkie doświadczają tych objawów. Dokładne przyczyny ich wystąpienia nie są jeszcze poznane. Być może u niektórych pań predyspozycje genetyczne lub inne, nieodkryte dotychczas przyczyny zwiększają podatność na zmiany stężeń hormonów.
Jednym z czynników przyczyniających się do wystąpienia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego może być niezdiagnozowana depresja. Istotne są także zmiany chemiczne zachodzące w mózgu. Podejrzewa się, że niewystarczające ilości serotoniny, czyli tzw. hormonu szczęścia, powodują pogorszenie nastroju, zmęczenie i problemy ze snem przed okresem.
Obecnie przyjmuje się, że objawy PMS związane są z wpływem estradiolu i progesteronu na układy neuroprzekaźników centralnego układu nerwowego: serotoniny i kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Kluczową rolę przypisuje się układowi serotoninergicznemu. U kobiet, u których występują objawy przedmiesiączkowe, stwierdza się obniżone wartości stężeń serotoniny w krwi obwodowej oraz zmniejszony wychwyt serotoniny przez płytki krwi w fazie lutealnej. Natomiast w fazie folikularnej obserwuje się zwiększenie wrażliwości receptorów serotoninowych. Ponadto potwierdzeniem tej teorii jest skuteczność terapii inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (selective serotonin reuptake inhibitors – SSRI) lub selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (selective serotonin and noradrenaline reuptake inhibitors – SNRI) [10-12]. Metaanaliza wszystkich opublikowanych badań z randomizacją wykazała, że SSRI są skutecznymi lekami w łagodzeniu ciężkich objawów przedmiesiączkowych, zarówno fizycznych jak i psychicznych PMS.
Chorujesz na PMS? Objawy z pewnością dają ci w kość
Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego mogą dotyczyć twojej sfery psychicznej oraz cielesnej. Najważniejsze jest to, że występują z różnym nasileniem. Są łagodne, umiarkowane lub poważne. Kobiety, które cierpią na PMS, doświadczają ich przed każdą miesiączką. Pamiętaj jednak, że każda z nas jest inna, dlatego u niektórych występuje cała gama dolegliwości, a u innych mogą nie pojawić się wcale. Ponadto badania wykazały zależność pomiędzy zespołem napięcia przedmiesiączkowego a ciśnieniem tętniczym krwi. Osoby cierpiące na umiarkowane lub silne objawy są bardziej narażone na rozwój nadciśnienia w przyszłości.
PMS – objawy fizyczne
Fizyczne objawy PMS to głównie dolegliwości bólowe. Może cię boleć brzuch w dolnej części, a także całe piersi lub tylko sutki. Wiele kobiet obserwuje u siebie także migrenowe bóle głowy oraz patologie obejmujące kręgosłup lędźwiowy. Zdarzają się także:
- biegunki lub zaparcia,
- zawroty głowy,
- mdłości i wymioty,
- nadwrażliwość na światło lub dźwięki,
- wzdęcia i skurcze brzucha.
PMS – objawy psychiczne
Objawy psychiczne zespołu napięcia przedmiesiączkowego to przede wszystkim te związane z pogorszeniem nastroju. Możesz czuć ciągły niepokój, napięcie, smutek albo gniew, a nawet doświadczać stanu podobnego do depresji. Poza tym kobiety chorujące na PMS mają następujące problemy:
- brak apetytu lub nadmierny apetyt,
- huśtawki emocjonalne, wybuchy emocji,
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- zmniejszone libido,
- płaczliwość,
- problemy ze snem.
Domowe sposoby na zespół napięcia przedmiesiączkowego
W pierwszej kolejności walka z zespołem napięcia przedmiesiączkowego polega na wprowadzeniu zdrowych nawyków i zmodyfikowaniu stylu życia. Postaraj się więc regularnie ćwiczyć. W ten sposób poprawisz kondycję i ogólny stan zdrowia, możesz też złagodzić niektóre objawy, a także poprawić swój nastrój. Ponadto śpij co najmniej 7 godzin dziennie.
Dodatkowo zadbaj o swoją dietę. Jedz mniejsze porcje, ale częściej – w ten sposób zmniejszysz ryzyko wzdęć i innych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Pij dużo płynów i ogranicz sól, żeby zapobiec zatrzymywaniu się wody w organizmie. Unikaj też alkoholu czy kofeiny, które mogą nasilać nieprzyjemne objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – leczenie farmakologiczne i suplementacja
Jeśli zmiana stylu życia nie złagodzi objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, konieczne może się okazać wprowadzenie leków. Ich skuteczność to bardzo indywidualna kwestia, więc nie zrażaj się, jeśli na początku kuracja nie przyniesie efektów. Czasem trzeba wypróbować kilka preparatów, zanim uzyska się pożądany skutek.
Najlepiej przebadane tabletki na zespół napięcia przedmiesiączkowego to środki przeciwdepresyjne, które zwiększają stężenie serotoniny w mózgu. Należą do nich m.in. escitalopram, fluoksetyna, paroksetyna i sertralina. Łagodzą one zarówno psychiczne, jak i fizyczne objawy PMS. Leki te zwykle stosuje się codziennie, jednak w niektórych przypadkach można je ograniczyć do 2. tygodni przed rozpoczęciem miesiączki.
Inną metodą leczenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego jest stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, które hamują owulację. Najlepszą skuteczność wykazują preparaty zawierające drospirenon. Zmniejszenie objawów PMS osiąga się, stosując antykoncepcję w sposób ciągły lub z przerwą o długości 4. dni zamiast standardowych siedmiu.
Jeśli głównym problemem występującym podczas zespołu napięcia przedmiesiączkowego są obrzęki, stosuje się wtedy leki moczopędne. Dzięki temu organizm może pozbyć się nadmiaru wody odkładającej się w organizmie. Z kolei w przypadku silnych bólów głowy czy mięśni możesz zastosować leki przeciwzapalne i przeciwbólowe dostępne bez recepty, np. ibuprofen czy ketoprofen. Ponadto badania wykazały niedobory witaminy D, wapnia i magnezu wśród kobiet cierpiących na zespół napięcia przedmiesiączkowego. Warto więc zbadać ich poziom we krwi i uzupełnić ewentualne braki.
Bibliografia:
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/premenstrual-syndrome/diagnosis-treatment/drc-20376787 [dostęp 17.12.2023].
- Krawczyk W., Rudnicka-Drozak E., Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011, 17(3): 145-147.
- Siuda I., Rabe-Jabłońska J., Zespół napięcia przedmiesiączkowego i zaburzenie dysforyczne przedmiesiączkowe – diagnostyka i leczenie, Psychiatria i Psychologia Kliniczna 2007, 7(1): 29-35.
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Depresja zwiększa ryzyko bólu menstruacyjnego. „Lepsze zrozumienie tych relacji może przynieść duże korzyści milionom kobiet”
„Przeszłam przez ból migrenowy, stygmatyzację i medyczny gaslighting, i mam już dość”. Gwiazda filmów Marvela wspiera osoby chorujące na migrenę
Nastolatki pójdą do ginekologa bez rodzica. Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami
Zbadają ból menstruacyjny u nastolatek. „Mówienie im, by po prostu się z tym pogodziły, nigdy nie będzie pomocne”
się ten artykuł?
