Pokrzywka cholinergiczna – leczenie swędzących krostek na skórze

Wysypka pojawiająca się nagle z powodu nadmiernego wydzielania potu to pokrzywka cholinergiczna. Żartobliwie nazywa się ją chorobą stresu, ponieważ to głównie on powoduje, że człowiek bardzo się poci. Choroba jest całkowicie wyleczalna pod warunkiem zadbania o właściwą dietę i podjęcie leczenia.

Z reguły wysypka pojawia się nagle pod wpływem silnych emocji. Ma postać bąbli otoczonych czerwoną obwódką. Zmiany pokrzywkowe pieką i swędzą, a drapanie ich tylko pogarsza problem. Choroba nie jest groźna, o ile nie występuje w okolicach twarzy lub szyi. Jeśli się tak zdarzy, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Może to skutkować obrzękiem i nasilającą się, niebezpieczną dusznością.

Pokrzywka cholinergiczna – przyczyny powstawania

Pokrzywka cholinergiczna i mechanizm jej występowania są ściśle związane z acetylocholiną. Substancja pełni rolę neuroprzekaźnika, dzięki któremu skóra i układ nerwowy komunikują się ze sobą. Gdy przekaz jest zaburzony, pojawiają się zmiany skórne. Powodem jest fakt, iż acetylocholina wpływa na nadmierne wydzielanie potu.

Dolegliwość wzmaga nadmierne pocenie się, którego główną przyczyną są zazwyczaj emocje, które pojawiają się w stresujących momentach życia, np. egzamin w szkole, rozmowa o pracę. Z pokrzywką cholinergiczną borykają się też osoby skryte, które mało mówią o sobie.

Stres nie jest jedynym czynnikiem powodującym wysypkę. Alergenem może być wysoka temperatura, ostre jedzenie albo zbyt ciasne ubranie. Kłopotliwa wysypka może dotknąć osobę po nadmiernym wysiłku fizycznym. Choroby o podłożu alergicznym, takie jak astma czy atopowe zapalenie skóry, powodują, że człowiek jest bardziej podatny na wysyp krostek. Podobnie jak choroby psychiczne, w których zaostrzeniach może dojść do pojawienia się pokrzywki cholinergicznej, np. schizofrenia.

Gdzie występuje pokrzywka?

Swędzące bąble mogą zaatakować dowolny fragment ciała. Najczęściej pojawiają się na tułowiu. Głównie na klatce piersiowej, na plecach lub pod pachami. Zdarza się, że obejmują palce u rąk. Niebezpieczne jest pojawienie się pokrzywki w okolicy twarzy i krtani. Skutkować to może obrzękiem i ciężkimi powikłaniami. Nie obejdzie się wtedy bez nagłej pomocy lekarza. Zaostrzenia są rzadkie. W niektórych przypadkach dochodzi do omdlenia.

Z pokrzywką cholinergiczną zmagają się głównie osoby młode. Pojawienie się wykwitów jest częstsze u mężczyzn, aniżeli u kobiet. Wysypka znika w przeciągu dwóch godzin.

Jak leczyć swędzącą pokrzywkę cholinergiczną?

Leczenie pokrzywki cholinergicznej jest trudne, gdyż jak w przypadku każdej alergii najlepszy efekt daje odizolowanie od głównego czynnika alergizującego. W tym przypadku okazuje się to niemożliwe. Stres może się pojawić w różnych sytuacjach, a emocji z tym związanych nie da się całkowicie kontrolować. Nie ma też możliwości regulowania temperatury otoczenia. Dlatego przy pokrzywce cholinergicznej leczenie jest jedynie zachowawcze.

Początkowo, by potwierdzić diagnozę, przeprowadza się tzw. próbę prowokacyjną, polegającą na poddaniu się chorego wzmożonemu wysiłkowi fizycznemu. Dopiero po pojawieniu się zmian skórnych zaleca się terapię. Do leczenia pokrzywki cholinergicznej wykorzystuje się leki antyhistaminowe. Ich mechanizm działania polega na zahamowaniu wydzielania histaminy i innych mediatorów reakcji alergicznej. Jeśli blokery receptora H nie są wystarczające, stosuje się leki łagodnie uspokajające i preparaty hamujące potliwość. Metodą na pokrzywkę jest też odczulanie. Polega ono na stopniowym wstrzykiwaniu alergenu i zwiększaniu jego dawki do momentu, gdy chory nie nabierze odporności.

Zobacz także: 14 skutecznych sposobów na stres

Stopniowe pozbywanie się wysypki będzie skuteczne, jeśli na dobre zmienimy codzienne nawyki. Osobom borykającym się z pokrzywką zaleca się dietę, która nie obfituje w ostre potrawy, oraz rezygnację ze spożywania alkoholu. Niektórzy muszą ograniczyć wysiłek fizyczny do minimum i unikać sytuacji stresowych na tyle, na ile to możliwe.

Ze świądem towarzyszącym pokrzywce można sobie poradzić dzięki preparatom ziołowym o działaniu łagodzącym. Zmiany skórne smaruje się maścią nagietkową, rumiankową lub aloesową. Także mięta łagodzi uporczywe dolegliwości.

Pokrzywka cholinergiczna często nawraca. Przerwy pomiędzy epizodami choroby potrafią wynosić nawet kilka lat.