Polacy nie rozstają się z telefonem. Niepokojące wyniki nowatorskiego badania

Ogólnopolskie wyniki z Badania Higieny Cyfrowej 2022 pokazują wstrząsający obraz poziomu higieny cyfrowej polskiego społeczeństwa. Polacy nie rozstają się ze smartfonem i nie kontrolują czasu spędzonego przed ekranem. „Wielu dorosłych funkcjonuje dzisiaj w postawie stałej dostępności, odbierając na telefonie powiadomienia dotyczące pracy o każdej porze dnia i nocy” – mówi Magdalena Bigaj, współtwórczyni raportu.

Polacy przyklejeni do ekranów telefonów

Otwierasz na chwilę media społecznościowe i w pięć minut mijają cztery godziny? Współczesna technologia jest tak rozbudowana, że nawet nie zauważamy, ile czasu spędzamy ze telefonem w ręce. Smartfony zastępują nam już nie tylko zegarek i telefon stacjonarny, ale aparat, gazety, mapy, książki czy rozmowę z przyjaciółmi. Wraz z rozwojem technologii pojawiły się jednak nie tylko nowe możliwości, ale także zagrożenia. Ogólnopolskie wyniki z Badania Higieny Cyfrowej pokazują wstrząsający obraz poziomu higieny cyfrowej polskiego społeczeństwa. Według nich Polacy nie rozstają się z telefonem, którego używamy nie tylko podczas posiłków, ale również pod prysznicem. Zaledwie co czwarta osoba spożywa posiłki bez ekranu smartfona w zasięgu wzroku, a dla dzieci widok dorosłych z telefonem jest czymś naturalnym.

Badanie przeprowadzono w listopadzie 2022 roku na grupie dorosłych użytkowniczek i użytkowników internetu. Jego celem jest dostarczenie wiedzy na temat wzorów korzystania z telefonów przez osoby dorosłe. Ma także zwrócić uwagę na problemy i zagrożenia, jakie niesie ze sobą niekontrolowane używanie smartfonów. Osoby biorące udział w badaniu wypełniały kwestionariusz samooceny higieny cyfrowej. Skupiono się w nim na czterech obszarach: stawianiu granic i kontroli w używaniu urządzeń ekranowych, bezpiecznym używaniu internetu, tworzeniu i odbieraniu informacji w internecie, a także innych zalecanych zachowaniach prozdrowotnych związanych z używaniem ekranów, takich jak dbanie o higienę snu czy bezpieczeństwo na drodze. Wyniki są wstrząsające. 64,4 proc. internautów zgodnie przyznało, że smartfon pochłania większość ich czasu w ciągu dnia. Co trzeci internauta nie potrafił określić, ile godzin dziennie spędza w internecie. Jak wymieniali badani, telefon służy im przede wszystkim do komunikacji z innymi osobami, przeglądania mediów społecznościowych oraz poszukiwania informacji. Nowym zagrożeniem okazały się także obowiązki zawodowe, które w czasach pracy zdalnej uczestnicy badania wykonywali często wieczorami.

„Wielu dorosłych funkcjonuje dzisiaj w postawie stałej dostępności, odbierając na telefonie powiadomienia dotyczące pracy o każdej porze dnia i nocy. Stosowane powszechnie narzędzia społecznościowe do komunikacji z zespołem, jak komunikatory czy mobilne aplikacje do zarządzania projektami, wysyłają na telefony pracowników dziesiątki, jeśli nie setki powiadomień dziennie – w rozmowie z PAP Magdalena Bigaj, prezeska Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa, pomysłodawczyni i współtwórczyni raportu Ogólnopolskiego Badania Higieny Cyfrowej 2022.

Brak kontroli czasu spędzonego przed ekranem poważnym zagrożeniem

Nowatorskie badanie wykazało, że Polacy nie dbają o higienę cyfrową. W grupie badanych aż 96,9 proc. osób nie rozstaje się z telefonem w dni robocze, a 97,8 proc. internautów korzysta z niego także w dni wolne. Zgodnie z wynikami 87,1 proc. internautów korzysta także z laptopa lub komputera stacjonarnego w dni robocze, a 81,1 proc. w dni wolne. Natomiast telewizję ogląda 79,7 proc. populacji w dni pracujące i 83,7 proc. w dni wolne.

„Symptomy braku kontroli czasu ekranowego są łatwe do zauważenia w codziennym życiu. Osoby zanurzone w ekranach lub kompulsywnie sięgające po smartfon mijamy na ulicach, spotykamy w miejscach publicznych i podczas prywatnych spotkań, a nawet za kierownicą samochodów. Ignorowanie otoczenia czy wykonywanej czynności na rzecz patrzenia w ekran zyskało nawet osobną nazwę phubbing, jako połączenie angielskich wyrazów phone (telefon) i snubbing (ignorowanie)” – dodaje Bigaj.

Higiena cyfrowa jest bardzo ważna dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Niestety zaledwie 14,3 proc. osób dorosłych kontroluje swój czas spędzony przed ekranem smartfona, a 21,9 proc. ogranicza liczbę powiadomień. Zrezygnowanie z telefonu ważne jest przede wszystkim przed snem, ponieważ urządzenia emitujące niebieskie światło opóźniają wydzielanie melatoniny, hormonu powodującego senność. Zgodnie z najnowszym badaniem zaledwie 9,3 proc. internautów unika telefonu, tabletu czy telewizji w tym czasie. 18,1 proc. wystrzega się również przed pozostawianiem smartfonu przy lub w łóżku przed zaśnięciem.

Autorzy badania podkreślają, że nieodpowiednia higiena snu może nieść wiele groźnych konsekwencji, takich jak zaburzenia snu, problemy z koncentracją, niepokój czy stany depresyjne. Zaznaczają, że choć we współczesnym świecie nie sposób odrzucić nowe technologie, to warto nauczyć się mądrze z nich korzystać.

„Podstawowym zachowaniem chroniącym jest w tym przypadku zwracanie uwagi na to, ile czasu spędza się codziennie przed ekranami i co za ich pośrednictwem się robi. W przypadku zauważenia, że czas ten wydłuża się, należy podejmować próby ograniczania” – wyjaśniają.

Źródło: PAP