Posiew moczu – co wykrywa? Jak się przygotować do badania? 

Posiew moczu wykonywany jest przy podejrzeniu zakażenia układu moczowego. Jeśli dokuczają ci bóle podbrzusza, masz wrażenie nieustannego parcia na pęcherz albo wypróżnianie piecze, to mogą być znaki, że w twoim układzie moczowym rozgościły się drobnoustroje. Posiew moczu pozwoli określić ich gatunek, co ułatwi lekarzowi dopasowanie terapii, by jak najszybciej ci pomóc. Jak pobrać mocz do badania? Ile się czeka na wyniki? Jak je interpretować? 

Co wykrywa posiew moczu? 

Podstawowym działaniem profilaktycznym podejmowanym w ramach badań wstępnych i okresowych (przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę) czy w ciąży jest test moczu ogólnego. To także pierwsze badanie, jakie zleci ci lekarz przy podejrzeniu zakażenia układu moczowego. 

Jeśli jego wynik odbiegać będzie od normy  (w polu widzenia oznaczone zostaną patogeny jako pojedyncze, liczne czy bardzo liczne), wówczas lekarz może zlecić ci wykonanie posiewu moczu. Co to za badanie? Jest to diagnostyka mikrobiologiczna, która pozwala nie tylko stwierdzić obecność patogenów, ale też je zidentyfikować. Dzięki temu internista może dobrać odpowiednie metody terapeutyczne, aby jak najszybciej wyleczyć infekcję. 

Jak się przygotować do posiewu moczu? 

Przygotowując się do posiewu moczu, przede wszystkim kup w aptece sterylny pojemnik. O ile do badania ogólnego moczu możesz wykorzystać zbiornik niejałowy, o tyle nie jest to wskazane w przypadku posiewu moczu. Próbkę pobierz z porannego wypróżniania. Zanim jednak to zrobisz, umyj dokładnie okolice narządów płciowych antyseptycznym szarym mydłem. Na koniec osusz skórę ręcznikiem (najlepiej papierowym).  

Pierwszy strumień moczu skieruj do toalety. Wszystko dlatego, że w cewce moczowej naturalnie bytują bakterie, które nie świadczą o infekcji. Wraz z moczem zostaną wydalone i pobrana próbka będzie już przydatna do badania. Nie przerywając wypróżniania, skieruj pojemnik pod strumień moczu po 1-2 sekundach i uzupełnij go. Ile moczu na posiew powinno znaleźć się w zbiorniku? Wystarczy 10-20 ml. Na ścinkach naczynia oznaczona jest podziałka co 20 ml, co ułatwi ci stwierdzenie, czy próbka ma wystarczająca objętość. 

Zawieź mocz do laboratorium tak szybko, jak to możliwe. W pobranej próbce zaczną szybko namnażać się bakterie, co zafałszuje wynik. Nawet jeśli nie zmagasz się z infekcją (zdrowy mocz jest jałowy), to w próbce stwierdzona zostanie obecność mikroorganizmów. Jeśli wiesz, że odwiedzisz laboratorium dopiero za kilka godzin, schowaj pojemnik do lodówki. To zahamuje namnażanie się bakterii.

Posiew moczu z antybiogramem lub bez – różnica 

Wynik zwykłego posiewu moczu może być dodatni lub ujemny. Ujemny świadczy o tym, że nie wyhodowano kolonii (skupisk) drobnoustrojów, a więc nie zmagasz się z infekcją dróg moczowych. W przypadku gdy dokuczają ci objawy podobne do tych wywołanych przez zakażenie dróg moczowych (np. parcie na pęcherz, szczypanie przy wypróżnianiu, częstomocz), konieczna jest dalsza diagnostyka w celu rozpoznania przyczyny tych dolegliwości. 

Wynik dodatni oznacza, że w próbce wyhodowano kolonie drobnoustrojów. Wówczas oznaczony zostanie też gatunek patogenu. Lekarz na podstawie takiego wyniku może zalecić ci odpowiednią terapię. Posiew moczu z antybiotykogramem pozwala stwierdzić odporność wyhodowanych patogenów na działanie antybiotyków. W efekcie więc lekarz, przepisując wybrany lek, ma pewność, że będzie on skuteczny.

Ile się czeka na wynik posiewu moczu? 

Wyniki posiewu moczu zwykle dostępne są po trzech dniach. Nie mogą być przesłane tak szybko, jak wyniki badania ogólnego moczu, ponieważ hodowla kolonii drobnoustrojów zajmuje więcej czasu niż tylko oznaczenie poszczególnych składników moczu.

Ile kosztuje posiew moczu? 

Cena posiewu moczu jest zależna od tego czy badanie obejmuje antybiotykogram. Diagnostyka, która uwzględnia wyłącznie oznaczenia gatunku patogenu, kosztuje ok. 30-40 zł. Jeśli oznaczona zostanie dodatkowo ich wrażliwość na antybiotyk – cena wzrasta do ok. 50-60 zł. Badanie jest także refundowane przez NFZ, jeżeli otrzymasz skierowanie od lekarza. 

Bibliografia: 

1. https://www.czd.pl/upload/fileman/Instrukcja_pobierania_moczu_na_p.pdf, [dostęp 22.08.2023].
2. https://www.wl.cm.umk.pl/panel/wp-content/uploads/Zakazenia-uk%C5%82adu-moczowego-w-praktyce-lekarza-rodzinnego.pdf, [dostęp 22.08.2023].
3. Jakoniuk P., Borowski J., Wpływ sposobu posługiwania się bakteriologiczną ezą miarową na wyniki oznaczania liczby bakterii w moczu, Diagnostyka Laboratoryjna 1975, t. XI, nr 2, s. 169-173.