Kiedy teleporada jest dobrym rozwiązaniem, a kiedy nie może być zastosowana – wyjaśnia prof. Bolesław Samoliński

Kiedy teleporada jest dobrym rozwiązaniem, a kiedy nie może być stosowana? Prof. dr hab. med. Bolesław Samoliński, Przewodniczący Rady Ekspertów Rzecznika Praw Pacjenta, wraz z Niezależnym Zespołem Ekspertów „Continue Curatio”, stworzył opracowanie, które to jasno wskazuje. Sprawdź, czy cukrzyca typu 2 bądź stan po zawale serca uprawnia cię do osobistej wizyty u lekarza-specjalisty.

Koronawirus – realne problemy

Koronawirus rozpanoszył się na dobre. Statystyki wskazują, że już ponad 40 mln osób na całym świecie zostało zakażonych. Ponad 1 mln 119 tys. zmarło. W związku z tym poszczególne resorty zdrowia na całym świecie zostały zmuszone do zmian w systemie przyjmowania pacjentów.

W Polsce od kilku miesięcy dostępna jest teleporada, czyli konsultacja telefoniczna z lekarzem. Umówienie się na tego typu rozmowę nie jest jednak tak łatwe, jak mogłoby się wydawać. Z drugiej strony, teleporada nie jest też dla każdego.

O tym, kiedy rozmowa telefoniczna z lekarzem jest dobrym rozwiązaniem, mówił podczas XIX Ogólnopolskiej Konferencji „Polka w Europie”, prof. dr hab. med. Bolesław Samoliński, szef Niezależnego Zespołu Ekspertów „Continue Curatio”.

„Nie mamy nieistniejącego wirusa, tylko rzeczywiste zjawisko chorobowe, niezwykle niebezpieczne, wskazujące, że około 3 do 5 proc. populacji na świecie umiera z powodu zakażenia. To bardzo dużo. Dla porównania – 0,1 proc. to są przypadki śmiertelne grypy. A więc, pomimo tego, że grypa jest powszechna, to śmiertelność w tej grupie jest zdecydowanie mniejsza” – mówi prof. Samoliński.

Jak dodał, na COVID-19 w ciągu pół roku zmarło ok. 3, 5 tys. osób, podczas gdy same choroby nowotworowe powodują 270 zgonów dziennie. Liczba kart DILO, czyli tych, które są świadectwem nowych rozpoznań nowotworowych, spadła. Spadła również ilość tzw. interwencyjnej kardiologii.

„To pokazuje, że coś jest nie tak, bo przecież ludzie nie przestali chorować. Po prostu statystyki nam się załamały, bo nie ma poradnictwa…” – dodaje prof. Samoliński.

W związku z tym prof. Samoliński wraz z Niezależnym Zespołem Ekspertów „Continue Curatio” stworzył opracowanie, które jasno odpowiada na pytanie: kiedy teleporada jest dobrym rozwiązaniem? Z listą powinien zapoznać się każdy z nas.

Diabetolog – kiedy teleporada, a kiedy wizyta?

Teleporada jest dobrym rozwiązaniem w przypadku:

• wstępnej diagnostyki zaburzeń gospodarki węglowodanowej,
• leczenia stanów przedcukrzycowych,
• kontynuacji leczenia cukrzycy typu 2, w tym insulinoterapii prostej,
• weryfikacji efektów i ustaleniu celów leczenia chorych na cukrzycę prowadzonych w POZ w ramach corocznej kontroli,
• edukacji diabetologicznej.

Teleporada nie może być zastosowana w przypadku:

• nowowykrytej cukrzycy typu 1 oraz 2 z klinicznymi objawami hiperglikemii,
• ostrych powikłań cukrzycy (hipoglikemia, hiperglikemia, kwasica, śpiączka cukrzycowa),
• diagnostyki i leczenia cukrzycy typu 1 oraz innych specyficznych typów cukrzycy,
• trudności z ustaleniem typu cukrzycy,
• leczenia każdego typu cukrzycy u dzieci i młodzieży oraz kobiet planujących ciążę i kobiet w ciąży,
• zaostrzenia przewlekłych powikłań oraz występowania chorób współistniejących utrudniających leczenie,
• modyfikacji schematu terapii chorych, u których nie ma możliwości uzyskania efektów terapeutycznych w warunkach leczenia ambulatoryjnego;
• wdrożenia leczenia metodą intensywnej terapii z użyciem osobistej pompy insulinowej i/lub systemu ciągłego monitorowania glikemii,
• wdrożenia insulinoterapii w cukrzycy ciążowej lub przedciążowej nieleczonej uprzednio insuliną,
• wystąpienia powikłań farmakoterapii oraz innych szczególnych sytuacji.

Kardiolog – kiedy teleporada, a kiedy wizyta?

Teleporada jest dobrym rozwiązaniem w przypadku:

• oceny stanu chorego, kontroli i optymalizacji przewlekłego leczenia,
• oceny zleconych badań dodatkowych wykonanych przez pacjenta,
• kontynuacji opieki nad pacjentami stabilnymi,
• kontroli w pierwszych 30 dniach od hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych,
• kontroli urządzeń wszczepialnych z opcją telemonitoringu.

Kiedy teleporada nie może być zastosowana?

• nasilenie przewlekłych objawów choroby serca,
• objawy kardiologiczne występujące po raz pierwszy celem ustalenia wstępnego rozpoznania i planowanych badań diagnostycznych,
• konieczność wykonania badań kardiologicznych, np. echo serca,
• kwalifikacja do planowych zabiegów diagnostycznych (np. TK serca, koronarografia) i terapeutycznych (np. wszczepienie stymulatora, kardiowertera-defibrylatora, zastawki aortalnej),
• kontrola urządzeń wszczepialnych bez opcji telemonitoringu lub w przypadku podejrzenia nieprawidłowego funkcjonowania urządzenia,
• każdy stan pacjenta, który w opinii lekarza prowadzącego wymaga osobistej wizyty.

Okulista – kiedy teleporada, a kiedy wizyta?

Teleporada będzie dobrym rozwiązaniem w przypadku:

• wstępnej oceny stanu zdrowia pacjenta, a następnie podczas planowania i koordynacji postępowania diagnostycznego, stosownie do problemu pacjenta;
• kontynuacji leczenia nad pacjentami stabilnymi;
• wstępnej oceny stanu chorego mającego na celu ustalenie dalszego postępowania.

Kiedy teleporada nie może być zastosowana:

• wykonanie badań okulistycznych i ocena skuteczności leczenia,
• wykonanie zabiegów chirurgicznych,
• diagnostyka chorób oczu,
• ocena ostrości widzenia, pola widzenia oraz widzenia barw,
• badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego,
• ocena dna oka,
• korygowanie powstałych wad wzroku poprzez dobieranie odpowiednich szkieł lub soczewek.

Pediatra – kiedy teleporada, a kiedy wizyta?

„Niepokój związany z tym, że mamy teleporadę jako jedyną metodę, jest powszechny wśród różnych specjalistów, szczególnie w pediatrii. To tutaj mamy olbrzymią gamę przeciwwskazań…” – wyjaśnia prof. Samoliński.

Kiedy teleporada jest dobrym rozwiązaniem?

• wstępna ocena stanu zdrowia pacjenta, a następnie planowanie i koordynacja postępowania diagnostycznego, stosownie do problemu pacjenta,
• kontynuacja leczenia chorób przewlekłych u starszych dzieci.

Kiedy teleporada nie może być zastosowana?

• w przypadku noworodków i dzieci poniżej 12. tygodnia ciąży, z objawami które niepokoją rodziców,
• dokonywanie kwalifikacji do obowiązkowych i zalecanych szczepień ochronnych pacjentów, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;
• wykonywanie systematycznej oceny rozwoju psychosomatycznego pacjentów,
• wykonanie badań dodatkowych, a w szczególności laboratoryjnych i obrazowych.

Onkologia a pandemia koronawirusa

Prof. Samoliński dodaje, że jeżeli chodzi o teleporadę z onkologiem, jest ona niedopuszczalna, gdy pacjent skarży się na jakikolwiek objaw mogący sugerować chorobę nowotworową.