Progesteron u mężczyzn – jaka jest jego rola? 

Progesteron jest hormonem typowo żeńskim, ale występuje też u mężczyzn. Zarówno zbyt niski poziom hormonu, jak i nadmiernie jego wysoki są niekorzystne dla organizmu. Jakie są normy progesteronu? Jakie zaburzenia wywołują odchylenia od normy? Co może być przyczyną zbyt niskiego lub podwyższonego poziomu progesteronu?

Jaka jest rola progesteronu w organizmie mężczyzny? 

Progesteron jest głównym hormonem żeńskim, steroidowym, pozwalającym zagnieździć się zarodkowi w endometrium (błonie śluzowej macicy), a potem utrzymuje ciążę. Nie jest on jednak syntezowany wyłącznie w organizmach kobiet ciężarnych. Jak to wygląda u mężczyzn? 

Progesteron występuje w organizmie mężczyzny w niewielkich ilościach, ale to nie oznacza, że jest nieistotny. Wręcz przeciwnie! Omawiany hormon bierze udział w procesie przekształcania testosteronu w dihydrotestosteron, tym samym chroniąc przed rozwojem nowotworu gruczołu krokowego. Jest również istotny dla wydzielania testosteronu oraz syntezy innych androgenów. Poza tym: 

• reguluje sen, 
• wpływa na pracę układu nerwowego, odpornościowego, krwionośnego, 
• jest pośrednio związany z tkanką tłuszczową.

Jakie są normy progesteronu u mężczyzn? 

Progesteron u mężczyzn wydzielany jest przez jądra i nadnercza, organizm syntetyzuje go z cholesterolu. Jednak, w przeciwieństwie do kobiet, nie występują tutaj charakterystyczne wahania stężenia tego hormonu. Zakresy referencyjne są w tym wypadku stałe i wynoszą 0,05-0,149 ng/ml.

Jak zbadać poziom progesteronu u mężczyzny? 

Poziom progesteronu określa się poprzez badanie krwi pobranej z żyły łokciowej, nie musisz się tutaj szczególnie przygotowywać. Cena takiej diagnostyki waha się pomiędzy 35-50 zł i zależy od placówki oraz od jej lokalizacji, przy czym pamiętaj, że jeżeli otrzymasz skierowanie od lekarza, będzie można je wykonać w ramach NFZ. U mężczyzn oznaczenie progesteronu często wykonuje się jednocześnie z badaniem stężenia testosteronu.

Jak rozpoznać zaburzenia poziomu progesteronu? 

Zaburzenia w gospodarce hormonalnej rzutują na funkcjonowanie całego organizmu. Nawet nieznaczne odchylenia od normy są odczuwane, szczególnie u mężczyzn, gdzie i tak progesteronu jest naprawdę mało. 

Objawy niskiego progesteronu u mężczyzn 

U mężczyzn zbyt niski poziom progesteronu może skutkować: 

• zaburzeniami erekcji,  
• utratą masy mięśniowej na rzecz tkanki tłuszczowej, 
• ginekomastią (powiększeniem piersi), 
• wypryski, trądzik, inne objawy skórne. 

Objawy wysokiego progesteronu u mężczyzn 

Zbyt wysoki poziom progesteronu u mężczyzn może objawiać się: 

• obniżonym popędem seksualnym, 
• zaburzeniami płodności, 
• zmęczeniem, 
• wzmożonym wypadaniem włosów, 
• pogorszonym nastrojem, 
• suchością skóry, 
• rozrostem tkanki tłuszczowej i ubytkiem mięśni.

Czym może być spowodowany zaburzony poziom progesteronu? 

Najczęstszymi przyczynami niskiego poziomu progesteronu u mężczyzn są: 

• niezbilansowana, niezdrowa dieta, 
• brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia, 
• uszkodzenia lub choroby przysadki mózgowej, 
• uszkodzenia lub choroby podwzgórza. 

Możliwymi przyczynami nadmiaru progesteronu u mężczyzn są z kolei: 

• choroby o podłożu genetycznym (np. wrodzony przerost nadnerczy), 
• niewydolność wątroby, 
• rak jąder. 

Jak widzisz, przyczyny zaburzeń poziomu stężenia progesteronu mogą być prozaiczne, ale niekiedy świadczą też o rozwoju poważnych chorób. Dlatego w razie zaobserwowania niepokojących objawów zawsze warto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który zdiagnozuje twój problem i zaleci skuteczne metody leczenia. 

Bibliografia: 

1. Demkow T., Ocena stężenia hormonów u mężczyzn leczonych z powodu nowotworu jądra, Urologia Polska 2002, 55, 4. 
2. Oettel M., Mukhopadhyay A. K., Progesterone: the forgotten hormone in men?, The Aging Male 2004, 7(3), s. 236-257. 
3. Świętek A., Wpływ hormonów płciowych na funkcjonowanie układu nerwowego, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.