Prokalcytonina – czym jest i jakie jest jej zastosowanie?

Prokalcytonina to substancja, która pozwala wykryć stany chorobowe przed wystąpieniem ich objawów. W medycynie jest niezwykle pomocna i stosowana w wielu przypadkach. Czym jest prokalcytonina, jak się ją oznacza oraz jak przebiega badanie i kiedy jest ono wskazane.

Prokalcytonina — czym jest?

Prokalcytonina PCT to substancja we krwi, której obecność wskazuje na infekcję bakteryjną. Badanie poziomu prokalcytoniny pozwala wykryć stan zapalny oraz infekcje, zanim wystąpią pierwsze objawy z nimi związane. Z biologicznego punktu widzenia prokalcytonina PCT to prohormon kalcytoniny, czyli hormon tarczycy. Prohormon jest wydzielany przez wiele komórek ciała podczas wystąpienia infekcji lub stanu zapalnego. Badaniem, które stwierdza czy oraz w jakiej ilości prokalcytonina występuje w organizmie, jest morfologia PCT.

Samo badanie prokalcytoniny polega na pobraniu krwi na czczo i jest standardowym badaniem. Krew pobiera się z żyły łokciowej. W przypadku zapalenia opon mózgowo rdzeniowych w celu określenia substancji pobiera się płyn mózgowo – rdzeniowy.

Prokalcytonina — wskazania i zalecenia

Badanie prokalcytoniny pozwala na wczesne wykrycie stanu chorobowego i odpowiednie zareagowanie. Oznaczenie tej substancji w organizmie zalecane jest przy ostrym zapaleniu trzustki czy podczas ogólnych infekcjach u dzieci z zakażeniem układu moczowego. Badanie poziomu prokalcytoniny jest często stosowane podczas leczenia zakażeń w celu monitorowania stanu zdrowia pacjenta i obserwacji czy dane leczenie przynosi zamierzony skutek. Substancja pozwala również wykrywać zakażenie na wczesnym etapie u osób, które przeszły zabiegi chirurgiczne, przeszczepy oraz u osób, które są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia infekcji. Kolejnym wskazaniem i sytuacją, w której oznacza się prokalcytoninę jest konieczność zróżnicowania zakażeń u noworodków. Badanie prokalcytoniny służy również do odróżniania ciężkich zakażeń bakteryjnych od zakażeń wirusowych.

Prokalcytonina — normy i wyniki

Prokalcytonina tak jak każda inna substancja w organizmie człowieka posiada swoje normy. Ogólnie przyjętą normą prokalcytoniny u dorosłego człowieka jest wartość 0,05 – 0,1 ng / ml. Norma ta może być podawana również w formie procentowego stężenia (powinno ono wynosić od 0,14% – 0,36%). Ciekawostką jest fakt, że norma prokalcytoniny jest inna u noworodka w pierwszych dwóch dniach życia oraz zmienia się i przybiera postać jak u dorosłych od trzeciej doby. Odpowiednie stężenie substancji noworodka rośnie z każdą godziną i od trzeciej doby dziecko posiada te same normy co dorośli.

Pierwszym typem odchylenia od normy jest przekroczenie wartości prokalcytoniny powyżej 0,5 ng / ml oraz utrzymywanie się wyniku w granicach do 2 ng / ml. Takie podwyższenie może być spowodowane przewlekłym stanem zapalnym, infekcjami wirusowymi lub chorobami autoimmunologicznymi. Zwiększenie stężenia substancji we krwi pojawia się również u pacjentów którzy przeszli zabieg operacyjny. Taki poziom prokalcytoniny może być obecny we krwi osób, które uległy poparzeniom. Jeśli wartość w badaniu znajduje się na poziomie powyżej 2 ng / ml oznacza to w większości przypadków zakażenie bakteryjne, zakażenie grzybicze, malarię oraz zespół zaburzeń wielonarządowych. Stężenie substancji może również osiągnąć wynik rzędu 1000 ng / ml i będzie informowało o sepsie.