Promieniowanie rentgenowskie w badaniu RTG i jego szkodliwość/wpływ na zdrowie

Jednym z najczęściej zlecanych i najpopularniejszych badań w medycynie jest oczywiście prześwietlenie. Jest to powszechne badanie diagnostyczne, które określa się również jako rentgenogram, czy najprościej — zdjęcie rentgenowskie. Po wykonaniu wspomnianego zdjęcia otrzymujemy niezwykle dokładny, dwuwymiarowy obraz.

Ciało jest naświetlane wiązką rentgenowskich promieni, a one przenikając przez ciało danej osoby, padają na błonę rentgenowską. Błona rentgenowska to jeden z rodzai błony fotograficznej, która jest bardzo czuła na promienie RTG. W jaki sposób powstaje zdjęcie? Tkanki pochłaniają promienie X (rentgenowskie) i tworzą całościowy obraz prześwietlanego fragmentu ciała. W jaki sposób jest przeprowadzane badanie RTG? Czy promieniowanie rentgenowskie jest bezpieczne? Jakie niesie za sobą konsekwencje?

Przygotowanie do badania RTG

Jednym z tych badań, do którego nie trzeba się specjalnie przygotowywać jest właśnie wspomniane badanie RTG, czyli wykonanie specjalnego zdjęcia. Jeżeli nie dotyczy ono jamy brzusznej — tak naprawdę jedyne co musimy zrobić, to się na tym badaniu stawić. Lekarz, który będzie obsługiwał rentgen, pomoże nam ułożyć prześwietlaną część ciała, a następnie zaleci nabranie powietrza i wstrzymanie go przez krótką chwilę. Badanie nie jest bolesne i trwa zaledwie moment. W większości przypadków kończy się po ok. 1-2 minutach.

Promienie rentgenowskie — ich szkodliwość na zdrowie pacjenta

O tym, że promienie rentgenowskie, popularnie zwane promieniami X nie są obojętne dla zdrowia człowieka — wie praktycznie każdy. W celu uniknięcia niepożądanych skutków prześwietleń — nie mogą być one wykonywane zbyt często. Duże dawki napromieniowania tkanek są szkodliwe, ale przy pojedynczym badaniu ich ilość jest bardzo mała. Zbyt duże dawki powodują wiele nieodwracalnych zmian, których musimy się wystrzegać. Jedną z nich może być zwiększone ryzyko trwałego uszkodzenia DNA, a nawet powstanie nowotworu. Obowiązujące normy bezwzględnie zakazują wykonywania prześwietleń u kobiet w ciąży, ponieważ istnieje ryzyko szkodliwego działania promieni rentgenowskich na płód. Jego wykonanie może spowodować u dziecka różne wady, a także negatywnie wpłynąć na przebieg całego porodu. Nie zaleca się również wykonywania prześwietlenia bez konieczności. Pod wpływem promieniowania może zostać uszkodzony nawet cały system krwionośny. Czerwone krwinki, które ulegają napromieniowaniu, często doprowadzają do anemii organizmu. Z kolei uszkodzenie krwinek białych często w konsekwencji prowadzi do osłabienia całego układu odpornościowego. Ciało, które ma uszkodzony ten układ — nie jest odporne na choroby, infekcje oraz wirusy, z którymi spotykamy się na co dzień. Promienie X mają również negatywny wpływ na płodność. Powstanie zmian w obrębie systemu rozrodczego — zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn mogą prowadzić do całkowitej bezpłodności. Rozwiązaniem chroniącym jest zasłanianie miednicy specjalnym fartuszkiem podczas badania, który ma za zadanie chronić narządy rozrodcze danej osoby. Promienie Rentgena mają również wpływ na szpik kostny — jego uszkodzenie prowadzi do wypadania włosów, powstawania wyprysków oraz zaczerwień na całej skórze. Niezwykle negatywny wpływ promieniowania Roentgena jest oczywiście zależny od wielu czynników.

Skutki zbyt nadmiernego albo nieprawidłowego napromieniowania mogą pojawić się praktycznie od razu po zakończeniu badania, ale również po kilku godzinach, a nawet po kilku dniach od przeprowadzonego badania. Jeżeli po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego czujemy się źle — jesteśmy osłabieni, zmęczeni, senni i trudno nam wrócić do normalnego funkcjonowania przez dłuższy czas, konieczne jest skonsultowanie się ze swoim lekarzem. Po wykonaniu badania promieniami X warto obserwować swój organizm, aby w razie potrzeby móc szybko zareagować i przeciwdziałać. Zdjęcia rentgenowskie są niezwykle pomocne w wielu dziedzinach medycyny, niemniej jednak nie można zapominać o negatywnych skutkach, które niesie za sobą zbyt częste napromieniowanie ciała.