Prosaki, czyli małe zmiany, które powodują defekt kosmetyczny

Prosaki to niegroźne dla zdrowia zmiany, które czasem znikają samoistnie. Mają one jednak tendencję do nawracania i nie wyglądają zbyt estetycznie. W większości przypadków pojawiają się na twarzy, czasem jednak również m.in. na wargach sromowych czy prąciu. Ich przyczyny nie zostały do końca poznane. 

Czym są prosaki? 

Prosaki to niewielkie guzki o białym, beżowym lub białożółtym kolorze. Mogą pojawić się na każdej partii ciała, we wszystkich etapach życia, z równą częstotliwością zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Ich średnica wynosi zwykle 1-2 cm. Ważne jest to, że zmiany te nie swędzą oraz nie są bolesne. Dla wielu osób stanowią jednak defekt estetyczny. 

Prosaki na twarzy i innych częściach ciała – przyczyny 

Niezależnie od tego, czy martwią cię prosaki na wargach sromowych, pod oczami czy też na innych częściach ciała, powstają one w podobny sposób. Ich przyczyna nie jest do końca znana. Można wyróżnić jednak dwa rodzaje prosaków: 

• prosaki pierwotne – formują się same, czasem można je zaobserwować również po urodzeniu. Zaliczyć do nich możemy prosaki na powiece i czole, 
• prosaki wtórne – wykształcają się w wyniku chorób, uszkodzenia skóry bądź przyjmowanych lekarstw. 

Wiadomo również, że cały proces powstawania prosaków na powiece, pod oczami itd. związany jest zatykaniem się ujścia gruczołu łojowego, do którego doprowadza z kolei rogowacenie mieszków włosowych. Wówczas zbyt duża ilość produkowanego sebum magazynowana jest w środku tych ujść, a stąd z kolei krótka droga do formowania się omawianych przez nas zmian. 

Jak usunąć prosaki? 

Zastanawiasz się, jak pozbyć się prosaków? Istnieje kilka metod, które warto wypróbować. Dobrym remedium na ten problem jest elektrokoagulacja. To metoda wykorzystująca potencjał prądu. Oprócz tego u kosmetyczki przeprowadza się zabieg nakłuwania i czyszczenia prosaków przy pomocy sterylnej igły. Czasem stosuje się również mikrodermabrazję, peelingi chemiczne oraz inne zabiegi, których celem jest złuszczanie naskórka. 

Niektórzy decydują się z kolei na krioterapię, która pozwala pozbyć się niechcianych zmian poprzez wymrażanie. Jeszcze inni wybierają termokoagulację, która jest związana z przekazywaniem do prosaków ciepła emitowanego przez fale radiowe. Warto także zaznaczyć, że skuteczna maść na prosaki nie istnieje. 

Prosaki u noworodków i niemowlaka 

Prosaki u noworodków to dość częste zjawisko. Obserwuje się je u prawie połowy dzieci, które się dopiero urodziły. Jest to efekt działania nie do końca rozwiniętych gruczołów łojowych. Najczęściej u najmłodszych można zauważyć prosaki na czole, a także w fałdach nosowo-policzkowych. Nierzadko obserwuje się również prosaki na nosie. Często znikają one samoistnie, już podczas pierwszego miesiąca życia. Czasem można jednak zaobserwować również prosaki u niemowlaka. 

Prosaki a kaszaki 

Łatwo pomylić ze sobą prosaki oraz kaszaki. Jak się okazuje, te drugie zmiany są większe, ponieważ mogą mieć wielkość nawet kilku centymetrów. Do tego mają cielisty kolor. Co więcej, o ile prosaki występują najczęściej w grupach, o tyle kaszaki pojawiają się pojedynczo. Ponadto kaszaki czasem nagle pękają, a w przypadku prosaków nigdy się tak nie dzieje.

Prosak na powiece 

Prosak na powiece to zmiana, która najczęściej formuje się u osób z cerą mieszaną i tłustą. Niekiedy może być jednak efektem nieodpowiedniej pielęgnacji. Myli się ją z gradówką, która w przeciwieństwie do prosaków jest jednak bolesna, a samo oko ulega wtedy zaczerwieniu i podrażnieniu. Co więcej, gradówka pojawia się w formie pojedynczej zmiany.

Prosaki na wargach sromowych 

Prosaki mogą pojawiać się zarówno na wargach sromowych większych, jak i mniejszych. Nie wolno ich wyciskać, wycinać czy przekłuwać, ponieważ w efekcie może dojść do zakażenia. Można jednak pozbyć się ich pod okiem lekarza – najczęściej robi się to poprzez laseroterapię czy elektrokoagulację. Warto zaznaczyć, że prosaki na wargach sromowych nie przenoszą się ani w wyniku styczności z płynami ustrojowymi, ani też drogą płciową. 

Prosaki na penisie 

Prosaki na penisie często nasuwają skojarzenia związane z chorobami wenerycznymi. W rzeczywistości nie mają z nimi nic wspólnego. Często myli się je ze wspomnianymi już kaszakami, ale też z plamkami Fordyce’a. Prosaki czasami kojarzone są też błędnie z grzybicą narządów płciowych. W rzeczywistości to po prostu gruczoły łojowe, które się przemieściły. Zauważa się je na mosznie, prąciu, a czasem i na żołędzi.  

Bibliografia: 

1. Cho E., Cho S. H., Lee J. D., Idiopathic Multiple Eruptive Milia Occurred in Unusual Sites, 22(4), s. 465-467. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560481/ [dostęp: 04.12.23] 
3. Kurokawa I., Kakuno A., Tsubura A., Milia may originate from the outermost layers of the hair bulge of the outer root sheath: A case report, Oncology Letters, 2016 Dec, 12(6), s. 5190-5192.