Przepuklina kresy białej – czy jest groźna? Przyczyny i objawy schorzenia

Przepuklina kresy białej to schorzenie polegające na przemieszczeniu się fragmentu tkanek jamy brzusznej poza obszar ich prawidłowego położenia. Przyczyną tego stanu jest osłabienie mięśni brzucha, do którego predysponuje kilka czynników. Metodą leczenia przepukliny kresy białej jest zabieg chirurgiczny.

Kresa biała jest tkanką łączną zbudowaną z kolagenu, która łączy lewy i prawy mięsień prosty brzucha. Przebiega pośrodku jamy brzusznej, rozciąga się od wyrostka mieczykowatego mostka do spojenia łonowego. W wyniku jej osłabienia lub uszkodzenia dochodzi do powstania przepukliny kresy białej, czyli rozejścia się tkanek i przemieszczenia fragmentu narządu pod skórę. Istotną rolę w leczeniu i rekonwalescencji po zabiegu chirurgicznym odgrywają ćwiczenia wzmacniające mięśnie.

Przepuklina kresy białej – przyczyny powstawania

Przyczyną powstania przepukliny kresy białej jest osłabienie lub uszkodzenie powłok brzucha na skutek długo utrzymującego się wzmożonego ciśnienia w jamie brzusznej, czyli nacisku trzewi na jej ścianę. Szacuje się, że dotyka ona 3–10% osób w średnim wieku, głównie mężczyzn, jednak często zdarzają się także przypadki przepukliny u osób młodych, które aktywnie uprawiają sport.

Czynniki predysponujące do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej to:

• otyłość,
• przewlekły lub silny kaszel,
• częste zaparcia,
• ciężka praca fizyczna,
• uprawianie niektórych sportów.

Za powstanie schorzenia mogą odpowiadać także zaburzenia struktury kolagenu oraz przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej. Przepuklina kresy białej u dziecka może być spowodowana wrodzonymi wadami anatomicznymi powłok brzusznych. Występuje od urodzenia, ale jej objawy u niemowląt są zwykle niezauważalne, dlatego do rozpoznania dochodzi w okresie przedszkolnym, kiedy dziecko zaczyna intensywnie się ruszać, a tym samym obciążać mięśnie.

Przepuklina kresy białej w ciąży jest spowodowana znacznym wzrostem obwodu brzucha i rozciągnięciem się włókien kolagenowych oraz mięśni brzucha. Zdarza się to zwykle w ostatnim trymestrze i przeważnie ustępuje samoistnie w kilka tygodni po porodzie (jeżeli doszło do rozciągnięcia, a nie uszkodzenia tkanek).

Objawy przepukliny kresy białej

Przepuklina kresy białej jest uwypukleniem tkanek jamy brzusznej pod skórą – zwykle tłuszczu przedotrzewnowego (rzadziej fragmentu narządów). Może powstać na całej długości między mostkiem a spojeniem łonowym. Ma postać niewielkiego guzka, który jest wyraźnie wyczuwalny podczas badania palpacyjnego. Z zewnątrz jest pokryty tkanką podskórną i skórą. Zmiana jest widoczna na powłokach brzusznych przez cały czas lub pojawia się w trakcie kaszlu, parcia podczas wypróżniania się, wysiłku fizycznego lub w momencie pochylania tułowia do przodu.

Objawy przepukliny kresy białej to okresowe pobolewanie w nadbrzuszu, które nasila się w trakcie wykonywania niektórych ruchów lub podnoszenia ciężkich przedmiotów. Chory może skarżyć się na uczucie ciągnięcia w czasie pochylania się do przodu. Niekiedy zdarza się, że dolegliwościom bólowym towarzyszą nudności, wymioty lub wzdęcia.

Czy przepuklina kresy białej jest groźna?

Guzek, który powstaje w wyniku przepukliny kresy białej, zwykle jest elastyczny i cofa się do wnętrza jamy brzusznej pod wpływem nacisku. Jednak jeśli to nie następuje, a osoba chora odczuwa silne dolegliwości bólowe, którym towarzyszą wymioty, prawdopodobnie doszło do uwięźnięcia przepukliny. Jest to stan, który wymaga pilnej interwencji lekarskiej, ponieważ może prowadzić do martwicy tkanek i niedrożności jelit – groźnego dla zdrowia i życia powikłania przepukliny kresy białej. Dlatego ważne jest wczesne podjęcie odpowiedniego leczenia.

Leczenie przepukliny kresy białej

Metodą leczenia przepukliny kresy białej u dzieci i dorosłych jest zabieg chirurgiczny. U osób starszych lub w przypadku wystąpienia przeciwwskazań do przeprowadzenia operacji stosuje się pas uciskowy, a także zaleca się prowadzenie oszczędzającego trybu życia. U kobiet po ciąży przepuklina kresy białej zwykle ustępuje samoistnie, jeżeli jednak doszło do uszkodzenia lub przerwania tkanek, konieczne jest leczenie operacyjne.

Operacja przepukliny kresy białej może być wykonywana metodą tradycyjną lub laparoskopową. Wybór zależy od stanu pacjenta oraz rozmiaru przepukliny. Małe zmiany są zaopatrywane za pomocą wprowadzenia guzka do jamy brzusznej i zszycia jego wrót.

Większe przepukliny kresy białej operuje się metodą beznapięciową, która polega na prawidłowym umiejscowieniu worka przepuklinowego w jamie brzusznej i uzupełnieniu ubytku w tkankach za pomocą siatki polipropylenowej. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.

Przepuklina kresy białej – ćwiczenia

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha odgrywają istotną rolę w profilaktyce i rekonwalescencji po operacji przepukliny kresy białej. Powinny być one wykonywane systematycznie i dopasowane do możliwości oraz stanu pacjenta. Zalecana jest gimnastyka, która angażuje mięśnie dna miednicy, mięsień poprzeczny brzucha, a także mięśnie przykręgosłupowe (dzięki czemu zmniejsza się napięcie kresy białej). Pomocna może być także joga i pilates. Należy unikać wykonywania brzuszków, ćwiczeń wymagających wygięcia ciała do tyłu lub unoszenia wyprostowanych nóg.