Przepuklina przełyku – dowiedz się, jakie są przyczyny schorzenia, jak je rozpoznać i jakie leczenie zastosować

Przepuklina przełyku to w zasadzie przepuklina rozworu przełykowego. Jest to zaburzenie anatomiczne układu pokarmowego, które polega na przemieszczeniu się części żołądka z jamy brzusznej do klatki piersiowej. Wiąże się to z objawami zarówno ze strony układu pokarmowego, jak i oddechowego.

Właściwa nazwa przepukliny przełyku to przepuklina rozworu przełykowego. Jest to nieprawidłowość anatomiczna, której istotą jest przemieszczenie się części żołądka z jamy brzusznej do klatki piersiowej. Żeby zrozumieć sposób powstawania przepukliny, należy zapoznać się z kilkoma aspektami anatomicznymi. Przepona stanowi przegrodę, która oddziela jamę brzuszną i klatkę piersiową. Ten szeroki mięsień ściśle obejmuje dolną część przełyku. Miejsce w przeponie, przez które przechodzi przełyk, nazywa się rozworem przełykowym. To właśnie jego zaburzenia (rozciągnięcie, zmiana sprężystości, rozluźnienie) powodują brak ścisłego przylegania, co może przyczyniać się do wciągania żołądka do klatki piersiowej. Przy przepuklinie przełyku objawy dotyczą zarówno układu pokarmowego, jak i oddechowego. Stopień ich nasilenia jest różny i to właśnie od niego uzależnia się postępowanie terapeutyczne.

Rodzaje przepukliny przełyku

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje przepukliny przełyku. Chociaż w literaturze medycznej wymienia się ich więcej, jednak te dwa mają podstawowe znaczenie. Pierwsza z nich to przepuklina wślizgowa. Polega na przesunięciu się w kierunku klatki piersiowej jedynie wpustu żołądka. Diagnostyka tego typu przepukliny opiera się na badaniu endoskopowym i radiologicznym z użyciem kontrastu. Po kilku latach od wystąpienia przepukliny wślizgowej istnieje duża tendencja do powstawania refluksu żołądkowo-przełykowego. Drugi rodzaj przepukliny to przepuklina okołoprzełykowa. Przy tego rodzaju przepuklinie przemieszczeniu ulegają zarówno wpust, jak i inne części żołądka. Chociaż przepuklina taka często może pozostawać bezobjawowa, mogą pojawić się też dolegliwości zagrażające życiu (zaburzenia rytmu serca). W diagnostyce stosuje się zarówno badanie endoskopowe, jak i z użyciem środka kontrastowego.

Przepuklina przełyku – przyczyny powstawania zaburzeń

Do tej pory nie udało się określić dokładnych przyczyn powstawania przepukliny przełyku. Wiadomo, że częściej chorują na nią kobiety, jej wystąpieniu sprzyjają też wiek – powyżej 50. roku życia, i palenie papierosów. Zaburzenia związane są także z osłabieniem mięśni w obrębie rozworu przełykowego. Przepuklinie przełyku sprzyjają: otyłość, zaparcia związane z napinaniem tłoczni brzusznej czy dźwiganie ciężarów, które również angażuje mięśnie przepony. Ponadto stanem, który wiąże się z rozwojem przepukliny, jest ciąża. Czasami do powstania przepukliny dochodzi na skutek urazów jamy brzusznej.

Objawy przepukliny przełyku

Najbardziej charakterystyczne objawy przepukliny przełyku to: zgaga, nudności, trudności w połykaniu, wymioty, a także objawy bólowe w klatce piersiowej i chrypka.

Cofająca się z żołądka kwaśna treść powoduje podrażnienie przełyku i jego stan zapalny. To sprawia, że chory może odczuwać pieczenie za mostkiem, a także ucisk tej okolicy. Czasami może pojawić się ból zamostkowy, duszność i zaburzenia rytmu serca, które bywają mylone z objawami choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego. Za obecnością przepukliny przemawiają także częste odbijania z obecnością gorzkiej treści; czasami pacjenci podają uczucie utrzymywania się pokarmu na poziomie szyi nawet przez kilka godzin po spożyciu posiłku.

Przepuklina przełyku – jak leczyć i zmniejszać dolegliwości zaburzeń

Pierwszym krokiem do podjęcia leczenia jest postawienie właściwej diagnozy. Podejrzenie przepukliny przełyku nasuwa się w zasadzie już po zebraniu wywiadu z pacjentem i jego badaniu fizykalnym. Jednak diagnoza wymaga wykonania badania endoskopowego i radiologicznego z podaniem kontrastu. Niejednokrotnie wykonuje się także badanie manometryczne (określa ono ciśnienie w przełyku), czasem istnieją wskazania do tomografii komputerowej jamy brzusznej i klatki piersiowej. Do pełnej diagnostyki często wykonuje się EKG, w celu wykluczenia choroby niedokrwiennej jako podstawowej przyczyny dolegliwości.

Przy przepuklinie przełyku leczenie polega przede wszystkim na złagodzeniu objawów i zapobieganiu powikłaniom, zwłaszcza w postaci stanów zapalnych przełyku. W tym celu stosuje się preparaty farmakologiczne, które hamują wydzielanie kwasu lub zobojętniają kwaśną zawartość żołądka. Stosowane są także środki farmakologiczne zapobiegające zaparciom. Istotna jest również zmiana stylu życia, zrzucenie zbędnych kilogramów i dieta, która przy przepuklinie przełyku polega na wyeliminowaniu tłustych i smażonych posiłków, alkoholu, kawy, słodyczy oraz pokarmów ciężkostrawnych i wzdymających. Ważne jest również zaprzestanie palenia papierosów. Czasem konieczne jest leczenie operacyjne.