Przodozgryz – czym jest i jak się go leczy? Czy wada wymaga noszenia aparatu ortodontycznego?

Przodozgryz występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Zwany jest również poprzednią wadą zgryzu i mówi się o nim wówczas, gdy żuchwa jest wysunięta do przodu względem szczęki. Może mieć wiele przyczyn. Jedną z nich są czynniki genetyczne.

U osób z przodozgryzem leczenie najczęściej obejmuje noszenie aparatu ortodontycznego. Wada ta wiąże się z trudnościami z przeżuwaniem pokarmów, a niekiedy także oznacza problemy z artykułowaniem niektórych słów. Zdarza się, że oprócz leczenia ortodontycznego, potrzebna jest również pomoc chirurga.

Przodozgryz – czym jest i skąd się bierze?

Można wyróżnić co najmniej kilka poprzednich wad zgryzu, które ogólnie określa się jako przodozgryzy. Te stanowią 9% wszystkich występujących u ludzi wad zgryzu. Dolny łuk zębowy zostaje wysunięty względem górnego łuku. Wspólną cechą wszystkich przodozgryzów jest więc ustawienie się przednich zębów dolnych przed górnymi. W związku z tym osoby dotknięte tą wadą miewają problem z żuciem, a także odgryzaniem pokarmów.

Przodozgryz u dziecka często ma przyczynę środowiskową lub genetyczną. Jeśli więc rodzic miał taką wadę zgryzu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko ją o nim odziedziczy. Na ustawienie zębów wpływają w dużej mierze także nawyki młodego człowieka. Przodozgryz u niemowlaka może na przykład powodować przesadnie wysokie układanie go do snu (chodzi tutaj o wyraźne odgięcie głowy do przodu). Maluch odruchowo przesuwa wówczas żuchwę oraz język do przodu, przez co dochodzi do niewłaściwego ustawienia przyszłego aparatu żucia i mowy. Mięśnie wysuwające żuchwę mają wtedy przewagę nad tymi odpowiadającymi za jej cofanie.

Przyczyny przodozgryzu

Na kształtowanie się przodozgryzu wpływają rozmaite nawyki, takie jak ssanie języka lub górnej wargi. Niekorzystne może się także okazać ssanie kciuka przy jednoczesnym zahaczaniu o zęby dolne. Doprzedni wzrost szczęki mogą zahamować urazy przebyte w dzieciństwie. Bezpośrednią przyczyną przodozgryzu może być rozszczep podniebienia, a także przerost migdałków podniebiennych. Nie bez znaczenia okazuje się także przedwczesna utrata mlecznych siekaczy. Wada ta może się również wiązać z różnymi chorobami, takimi jak zespół Aperta, achondroplazja, zespół Downa czy zespół Crouzona.

Objawy i rodzaje przodozgryzu

U osób z przodozgryzem można zauważyć wyraźne wysunięcie dolnej wargi, a także wygładzenie naturalnej bruzdy wargowo-bródkowej. Aby podjąć leczenie, należy określić rodzaj wady. Wymienia się: przodozgryz całkowity, częściowy, rzekomy, a także przodożuchwie czynnościowe i morfologiczne. Ta pierwsza wada wiąże się z wysunięciem w całości dolnego łuku zębowego w odniesieniu do górnego. W przypadku częściowego przodozgryzu pojawia się z kolei nadmierny wzrost odcinka przedniego żuchwy. Jeśli pacjent cierpi na przodożuchwie czynnościowe, nie dochodzi do wyraźnych zmian w samej budowie żuchwy, natomiast w przypadku przodożuchwia morfologicznego zmiana jest zauważalna i nie ma możliwości jej cofnięcia.

Przodozgryz – leczenie u dzieci i dorosłych

W przypadku przodozgryzu leczenie może być prowadzone na kilka różnych sposobów. Jeśli wada występuje u dzieci, rozpoczyna się od szlifowania guzków, które blokują cofanie się żuchwy. Celem zabiegów pomocniczych przy doprzedniej wadzie zgryzu jest zahamowanie niewłaściwego wzrostu żuchwy z jednoczesnym pobudzeniem wzrostu szczęki. Aparat ortodontyczny jest równie częstym rozwiązaniem, który jednak stosuje się po wykorzystaniu prostych ćwiczeń, które mają prowadzić do zniwelowania istniejącej wady.

W przodozgryzie używa się aparatu zdejmowanego. Zęby dolne mają się za jego pomocą przesunąć do tyłu, natomiast górne zostać wypchnięte do przodu. Wybór aparatu ortodontycznego przebiega indywidualnie i zależy od konkretnego przypadku. Zazwyczaj, między czternastym a szesnastym rokiem życia, by zapobiec ewentualnym nawrotom wady zgryzu, usuwa się zawiązki ostatnich trzonowców.

Jeśli przodozgryz wystąpi u dorosłych, leczenie musi przebiegać przy wykorzystaniu aparatu ortodontycznego stałego. Dzieje się tak, ponieważ kości szczęki oraz żuchwy zakończyły już swój wzrost i niemożliwe jest ich tymczasowe kształtowanie przy pomocy aparatu zdejmowanego. Jeśli przypadek okaże się szczególnie trudny (zarówno u dorosłego, jak i u dziecka), konieczna może być operacja przodozgryzu. Zwykle niezbędna jest ona wówczas, gdy wada ma podłoże genetyczne. Plan leczenia przodozgryzu zawsze ustala się jednak indywidualnie z lekarzem ortodontą.