Krew z nosa – przyczyny, jak zatamować krwotok z nosa?

Krew z nosa zazwyczaj nie stanowi objawu poważnego schorzenia. Najczęściej pojawia się w efekcie wywołanego uszkodzeniami mechanicznymi rozerwania drobnych naczyń krwionośnych. W większości przypadków krwotok z nosa jest krótkotrwały i nie powoduje żadnych komplikacji, ale jeśli trwa długo, a pacjent traci dużo krwi, może stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia. Jakie są najczęstsze przyczyny krwawienia z nosa? Jak zatamować krwotok? Co zrobić, gdy krew z nosa leci u dziecka lub kobiety w ciąży?

Krew z nosa (krwotok z nosa) – epidemiologia

Statystyki pokazują, że krwotoku z nosa doznaje w ciągu całego życia 60 proc. ludzi na całym świecie, a około 6 proc, z nich konsultuje to z lekarzem. Krwotoki z nosa to problem występujący głównie u dzieci poniżej 10. roku życia i u osób po 35. roku życia, stanowi także częstą przypadłość kobiet w ciąży. Jakie są najczęstsze przyczyny tego, że krew leci z nosa?

Dlaczego leci krew z nosa? Przyczyny krwotoków z nosa

Krwotok z nosa może być wynikiem zmian miejscowych lub uogólnionych. Najczęstszymi przyczynami krwawienia z nosa są lokalne uszkodzenia mechaniczne, pojawiające się na skutek:

• kichnięcia,
• dłubania w nosie,
• wydmuchiwania nosa,
• uderzenia w nos.

Jeśli dziecko dłubie w jednej dziurce nosa, mogą powstawać zakrzepy w nosie z powodu niewielkiej ilości krwi, która nie wypłynęła. Później przy kichaniu wzrasta ciśnienie, przez co mogą pękać małe naczynka krwionośne, wywołując krwawienie pojawiające się w czasie kataru czy wydmuchiwania nosa.

Krwotoki z nosa bywają też wynikiem:

• wysokiego ciśnienia krwi,
• przyjmowania leków przeciwzakrzepowych (np. kwasu acetylosalicylowego),
• uszkodzenia błony śluzowej poprzez przyjmowanie donosowo leków o działaniu miejscowym (np. kortykosteroidów lub leków przeciwhistaminowych).

Przyczyną krwawień może też być stosowanie środków psychoaktywnych podawanych donosowo (narkotyków).

Silne krwotoki, np. po urazie, mogą wynikać z uszkodzenia kości nosa lub przegrody. Jeżeli krwotok z nosa jest wynikiem urazu głowy, należy sprawdzić, czy krew nie jest rzadka i wodnista, bo mogą to być objawy pęknięcia czaszki i wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego.

Często krwawienie z nosa może być wynikiem wysuszenia błony śluzowej nosa, szczególnie zimą. Inne przyczyny tej dolegliwości to również wirusowe lub bakteryjne zapalenie błony śluzowej nosa i zatok obocznych nosa.

Codzienne krwotoki z nosa mogą być wynikiem chorób ogólnoustrojowych wiążących się z niedostatecznym krzepnięciem krwi, np. schorzeniami wątroby, hemofilią, białaczką.

Krwotok z nosa – co robić?

Ważne, by w czasie krwotoku z nosa nie odchylać głowy do tyłu. Powoduje to spływanie krwi do gardła i może wywoływać dodatkowe dolegliwości, m.in. nudności i wymioty. Czasami stanowi przyczynę groźnego zachłyśnięcia. Zamiast tego warto lekko pochylić głowę do przodu. Jak krok po kroku zatrzymać krwotok z nosa?

Jak zatamować krwotok z nosa? Pierwsza pomoc

Większość przypadków krwotoków z nosa to krwawienia samoograniczające się, niewymagające leczenia. Bez względu na to, czy mamy do czynienia z krwawieniem z nosa u dziecka, czy dorosłego postępowanie opiera się na tych samych krokach. To samo trzeba zrobić także, gdy krew z nosa zaczyna lecieć u kobiety w ciąży. Co zrobić, aby powstrzymać krwawienie z nosa?

Aby zatamować krwotok z nosa należy:

1. Usiąść i pochylić głowę do przodu, aby krew mogła swobodnie wypływać z nosa. W tej sytuacji należy uspokoić się, oddychać przez usta i przytrzymywać miękką część nosa palcami przez około 10 min. Jeżeli udzielamy pomocy, powinniśmy uspokajać poszkodowanego.
2. Nie należy w czasie uciskania mówić, przełykać, kaszleć, pluć ani pociągać nosem.
3. Przy tamowaniu krwotoku z nosa może pomóc także zimny opatrunek (lód) położony bezpośrednio na nos i szyję w miejscu przebiegu dużych naczyń krwionośnych.
4. Po 10 min można przestać uciskać nos, a jeśli krwawienie nie ustaje, należy ponownie ucisnąć nos na dwa kolejne 10-minutowe cykle. Jeśli krwotok trwa ponad 30 min. lub jest bardzo obfity, należy przewieźć poszkodowanego do szpitala.
5. Jeśli krwotok ustanie wcześniej, a poszkodowany nadal się pochyla do przodu, można oczyścić letnią wodą obszar wokół nosa. Następnie poszkodowany musi odpocząć kilka godzin, unikać wysiłku, a w szczególności nie wydmuchiwać nosa, bo mógłby naruszyć skrzepy. Zaleca się także, by pacjent w ciągu kolejnej doby nie pił alkoholu ani gorących napojów.

Jeśli dojdzie do utraty przytomności w czasie krwotoku z nosa, należy upewnić się, że osoba oddycha prawidłowo, jeśli tak – ułożyć ją w pozycji bezpiecznej.

W przypadku powtarzających się krwotoków z nosa, nawet o nieznacznym stopniu nasilenia, warto zasięgnąć porady lekarskiej.

Krew z nosa u dziecka

Krwotoki z nosa u dzieci są częstą przypadłością, szczególnie w wieku od 3 do 10 lat. W większości przypadków występują w efekcie uszkodzenia mechanicznego (np. na skutek dłubania w nosie) lub oddziaływania suchego powietrza. Gdy u dziecka leci krew z nosa, sposób postępowania jest taki sam jak u dorosłego.

Zaleca się konsultację z pediatrą, jeśli dziecko mogło włożyć ciało obce do nosa lub niedawno zaczęło farmakoterapię z wykorzystaniem niestosowanego u niego wcześniej leku. Wizyta u lekarza będzie dobrym pomysłem również w sytuacji, gdy krwotoki pojawiają się często, krew z nosa leci intensywnie po niewielkich urazach lub jeśli dziecko ma tendencje do łatwego siniaczenia.

Szybkie zapewnienie specjalistycznej pomocy jest szczególnie istotne, gdy dziecko:

• ma intensywny krwotok z nosa,
• występują u niego dodatkowo osłabienie i zawroty głowy,
• ma krwotok, który nastąpił po upadku lub uderzeniu się w głowę,
• krwawienie z nosa nie ustępuje po 2 cyklach 10-minutowego uciskania skrzydełek nosa.

Krwotok z nosa w ciąży

W czasie ciąży zwiększa się ryzyko występowania krwotoków z nosa. Wynika to ze zmian zachodzących w układzie krwionośnym kobiety ciężarnej – konkretnie ze zwiększonej ilości obecnej w organizmie krwi oraz zwiększonego jej przepływu. Zazwyczaj krwotok z nosa w ciąży można zatamować w domu, a dolegliwość nie wymaga konsultacji z lekarzem. Sięgnięcie po pomoc medyczną jest wskazane, jeśli:

• krew z nosa leci bardzo obficie,
• krwotok nie ustępuje w ciągu 30 minut,
• pacjentka ma wysokie ciśnienie krwi,
• krwotok z nosa nastąpił w wyniku urazu głowy.

Jak zapobiegać krwotokom z nosa?

Jeśli masz tendencję do krwawienia z nosa, skonsultuj się z lekarzem w celu diagnozy przyczyny tego problemu. W międzyczasie możesz zastosować domowe sposoby na zapobieganie krwotokom z nosa:

• nawilżaj powietrze – możesz w tym celu wykorzystać specjalistyczne nawilżacze elektryczne; w okresie jesienno-zimowym alternatywą będzie nawilżacz w postaci naczynia z wodą przywieszanego na grzejnik,
• zapobiegaj mechanicznemu uszkodzeniu – wydmuchuj nos delikatnie, u dziecka, które dłubie w nosie krótko obcinaj paznokcie,
• zawsze stosuj się do zaleceń na opakowaniach leków zmniejszających przekrwienie błony śluzowej nosa (wykorzystywanych m.in. w leczeniu objawów alergii) – ich nadmierne użycie może powodować krwotoki z nosa.

Bibliografia:

1. National Health Service Inform (2020) Nosebleeds.
2. Nemours KidsHealth (2019) Nosebleeds.
3. National Health Service (2018) Nosebleeds in pregnancy. Your pregnancy and baby guide.
4. American Pregnancy Association (2014) Nosebleeds During Pregnancy.