Czym zajmuje się psycholog? Dlaczego nie przepisuje leków?

W Polsce ze wsparcia psychologów korzysta około 1,6 miliona osób. Jednocześnie z roku na rok wzrasta zapotrzebowanie na psychologów oraz psychoterapeutów. Czy wiesz, czym zajmuje się psycholog? W jakich sytuacjach warto się wybrać do takiego specjalisty? A może zastanawiasz się nad tym, dlaczego nie przepisuje leków? Sprawdźmy.  

Kim jest psycholog? 

Psycholog to specjalista zajmujący się zdrowiem psychicznym – stawia diagnozy, prowadzi konsultacje oraz kieruje na dalsze leczenie. Osoba na stanowisku psychologa musi ukończyć pięcioletnie jednolite studia magisterskie, dlatego ma szeroką wiedzę i już podczas kształcenia na uczelni wyższej zdobywa doświadczenie w trakcie obowiązkowych praktyk zawodowych oraz dobrowolnych staży.

Psycholog a psychoterapeuta – najważniejsze różnice 

Psycholog i psychoterapeuta to zawody pokrewne, zbliżone do siebie, ale nie takie same. Pierwszy z tych specjalistów zajmuje się przede wszystkim diagnozą i doraźnym wsparciem, na przykład w czasie interwencji kryzysowej oraz podczas konsultacji w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Z kolei psychoterapeuta to osoba, która ukończyła nie tylko studia (na przykład psychologiczne lub pedagogiczne), ale także 4-letnie szkolenie psychoterapeutyczne z jednego z nurtów (na przykład poznawczo-behawioralnego, psychodynamicznego). Psychoterapeuta nastawiony jest na długoterminową współpracę ze swoim klientem lub pacjentem (nazwa zależy od nurtu) i celem spotkań jest nie tyle zdiagnozowanie problemu, ile wyleczenie lub zminimalizowanie jego skutków.  

Z jakimi problemami można udać się do psychologa? 

Psycholog ma następujące kompetencje: 

• diagnozowanie problemów psychicznych takich jak depresja, zaburzenia osobowości i wiele innych, 
• przeprowadzanie kwestionariuszy psychologicznych dotyczących zarówno ilorazu inteligencji, jak i cech osobowości, a także różnych zaburzeń, 
• kierowanie do psychiatry lub psychoterapeuty na podstawie wyników testów psychologicznych oraz wywiadu, 
• wydawanie zaświadczeń i orzeczeń, 
• pomaganie w konkretnych problemach takich jak kryzys życiowy, spadek nastroju.

Do tego specjalisty można udać się zarówno w celu diagnozy konkretnej trudności, jak i po to, aby ocenić iloraz inteligencji, zdolności społeczne, cechy osobowości. Po konsultacji psychologicznej zwykle możliwe jest skierowanie pacjenta do innego specjalisty, na przykład lekarza psychiatry, psychoterapeuty lub internisty.  

Zwykle zgłoszenie się na konsultację psychologiczną jest uznawane za pierwszy krok do rozwiązania danego problemu. W trakcie takiego spotkania specjalista przeprowadza wywiad z pacjentem, a także przekazuje mu kilka kwestionariuszy do wypełnienia. Psycholog na tej podstawie jest w stanie postawić diagnozę i zaproponować dalsze leczenie, czy też wskazać te obszary, które powinny ulec poprawie w życiu pacjenta.

Czy do psychologa potrzebne jest skierowanie? 

Do psychologa na NFZ trzeba mieć skierowanie wydane na przykład przez lekarza internistę. W czasie pandemii COVID-19 przepis został wycofany i procedowana była ustawa, zgodnie z którą również po 1 lipca 2023 roku, skierowanie do psychologa miało nie być potrzebne. Z tej zmiany wycofano się jednak praktycznie w ostatniej chwili.

Dlaczego psycholog nie przepisuje leków? 

Psycholog nie jest lekarzem, więc nie przepisuje leków, ani też zwolnień lekarskich. Osoby, którym zależy na leczeniu farmakologicznym, powinny udać się do psychiatry, czyli lekarza z dziedziny zdrowia psychicznego, który ukończył studia na kierunku lekarskim i zdobył odpowiednią specjalizację.

Ile kosztuje wizyta u psychologa? 

Koszt wizyty u psychologa waha się zwykle od 120 do 280 złotych i zależy od doświadczenia specjalisty, miasta, a także liczby późniejszych spotkań. W przypadku, gdy pacjent przychodzi ze skierowaniem do psychologa na NFZ, nic nie płaci. Dobrze jednak zaznaczyć, że czas oczekiwania na tego typu wizytę wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy.

Bibliografia: 

1. Anczyk A., Grzymała-Moszczyńska H., Krzysztof-Świderska A., Prusak J., Wielokulturowość w pracy psychologa: etyka i praktyka w kontekście diagnozy klinicznej i pracy terapeutycznej, Psychologia Wychowawcza 2019, 57: 111-125.
2. Hoss A. R., Styła R., Suszek H., Kowalski J., Grochowska M., Dąbrowski J., Wizerunek psychiatry, psychologa i psychoterapeuty w mediach. Analiza polskich tygodników opinii, Psychiatria 2020, 17: 216-223.
3. Zdybek P. M., Krytyczne spojrzenie z perspektywy psychologa na granice poradnictwa filozoficznego w porównaniu do psychoterapii, pomocy psychologicznej i coachingu, Studia Philosophiae Christianae 2018, 54: 61-83.