Puchnięcie nóg latem i obrzęki – jak sobie pomóc i jak zapobiegać?

Latem wiele osób narzeka na opuchliznę, szczególnie w obrębie kończyn dolnych. O czym może świadczyć taki objaw? Jak pozbyć się obrzęków? Kiedy koniecznie pójść do lekarza? Sprawdzamy, jak sobie pomóc i jak zapobiegać.

Obrzęki nóg – objawy, przyczyny

Obrzęk nóg może dotyczyć całej kończyny dolnej lub jej części, może pojawić się na jednej lub dwóch kończynach. W zależności od tego, gdzie jest umiejscowiony obrzęk, czy towarzyszą mu inne objawy i jak długo się utrzymuje, może świadczyć o innych dolegliwościach. Jakie są najczęstsze przyczyny obrzęków nóg?

• Problemy kardiologiczne – jeśli serce i układ krążenia nie są wystarczająco wydolne, może dojść do zatrzymania wody w organizmie i obrzęku m.in. kończyn
• Niewydolność żylna – obrzęk może pojawić się, jeżeli naczynia krwionośne są nie dość szczelne
• Alergia – puchnięcie kończyn (lub innych części ciała) może być powodowane reakcją alergiczną
• Zbyt mało ruchu, siedzący tryb życia lub stojący tryb życia
• Zastój limfatyczny
• Zażywane leki
• Choroby nerek
• Antykoncepcja hormonalna
• Odwodnienie organizmu
• Nadmiar soli i/lub cukru w diecie
• Zaburzony poziom elektrolitów (magnez, potas, wapń)
• Cukrzyca
• Choroby tarczycy
• Zakrzepica

Obrzęki nóg – diagnostyka

Żeby skutecznie walczyć z obrzękami nóg, należy przede wszystkim wyeliminować ich przyczynę.

Jeśli obrzęk i zaczerwienienie dotyczy tylko jednej kończyny, istnieją podstawy, by podejrzewać zakrzep. W tej sytuacji nieodzowny jest szybki kontakt z lekarzem, gdyż może to być stan zagrażający życiu. W celu weryfikacji wykonuje się badanie krwi, tj. morfologię z oznaczeniem D-dimerów. To specyficzne białka, które pojawiają się, jeśli w organizmie doszło do zakrzepu.

W przypadku podejrzeń problemów z układem krążenia mogą zostać zlecone takie badania, jak echo, EKG, Doppler. W badaniach warto oznaczyć również poziom elektrolitów (sód, wapń, potas) oraz poziom cukru we krwi. Można zweryfikować także poziom witaminy B12, kwasu foliowego i homocysteiny, której wynik może świadczyć o ryzyku chorób miażdżycowych i zakrzepowych.

Ponadto warto wykonać badania moczu, z oznaczeniem poziomu kreatyniny. Pomocne w diagnostyce może być sprawdzenie poziomu hormonów (progesteron, estrogeny) oraz poziomu hormonów tarczycy. Pamiętaj też, że u kobiet może zdarzać się zatrzymanie wody w niektórych dniach cyklu, szczególnie przed miesiączką.

Latem, podczas upałów, problem zatrzymania wody w organizmie może się nasilać. Utrzymujące się obrzęki to dość częsty problem kobiet w ciąży.

Sposoby na obrzęki nóg

Jak sobie doraźnie pomóc, gdy cierpimy z powodu obrzęków nóg?

• Zimne prysznice, które pobudzają krążenie
• Spacery
• Przerwy w pracy – co godzinę zrób 5 minutową przerwę. Pospaceruj po biurze, wyskocz do sklepu, pochodź przy ekspresie czekając na kawę lub chodź rozmawiając przez telefon
• Maści z dodatkiem kasztanowca wesprą krążenie żylne
• Picie dużych ilości wody
• Uzupełnienie elektrolitów
• Zmiana diety na lekkostrawną, warto zminimalizować cukry, wyeliminować alkohol
• Suplementy poprawiające krążenie krwi (uważaj z dawkowaniem leków rozrzedzających krew, mają wiele skutków ubocznych, a zaburzenia układu krzepnięcia mogą przerodzić się w krwawienia)
• Herbatki i suplementy moczopędne (np. pokrzywa)
• Masaż lub drenaż limfatyczny (dobrze jednak wcześniej zasięgnąć opinii lekarza, czy nie ma przeciwskazań. Jeśli doszło np. do zakrzepu, jego rozmasowanie może spowodować uwolnienie skrzepliny, która krążąc po organizmie może spowodować np. śmiertelnie groźny zator płucny)
• Spanie z nogami uniesionymi wyżej
• Maści chłodzące dla kobiet ciężarnych. Możesz je stosować nie tylko w ciąży.

Obrzęk nóg – kiedy do lekarza?

Kardiolog, dr n. med. Andrzej Głuszak, komentuje:

– Rzeczywiście, w okresie letnim obserwujemy nieco większą skłonność do obrzęków kończyn dolnych, ale zanim uznamy to za łagodny objaw spowodowany rozszerzeniem drobnych naczyń pod wpływem ciepła, musimy wykluczyć wszystkie inne potencjalne przyczyny.

Obrzęki samoistne symetryczne zwykle powtarzają się sezonowo rok do roku. Pacjentka (dużo częściej dotyczy to kobiet) taką zależność od pory roku, a zwłaszcza od upałów, potwierdzi.

Wywiad odnośnie diagnostyki obrzęków zaczynamy od pytań o leki. Wiele z nich może ten objaw nasilać bezpośrednio przez rozszerzanie naczyń, pośrednio przez zatrzymywanie wody.

Myślenie diagnostyczne kierowane jest na choroby serca, wątroby, nerek, tarczycy i wiele innych.

W badaniu fizykalnym należy wykluczyć problemy stawowe, uwzględnić charakterystykę obrzęku, stan układu żylnego, w tym ewentualne utrudnienia odpływu krwi na różnych poziomach. Nie wolno przeoczyć zakrzepicy żylnej, bo może prowadzić do groźnej dla życia zatorowości płucnej – ostrzega specjalista.